Ατμομηχανη
METADATA PROVIDER   
 
LEARNING OBJECT PROVIDER  
 
DESCRIPTION
Η ατμομηχανή που απεικονίζεται στη φωτογραφία του Ιωάννη Λάμπρου χρονολογείται το 1956, μία εποχή που η χρήση των κινητήρων μηχανών με ατμό έτεινε να εγκαταλειφτεί δίνοντας τη θέση τους σε άλλου τύπου κινητήριες μηχανές. Η ατμομηχανή ήταν η πρώτη κινητήρια μηχανή που χρησιμοποιήθηκε στους σιδηροδρομικούς συρμούς. Πρόκειται για μία αυτοκινούμενη μηχανή που χρησιμοποιεί ως μέσο κίνησης τον ατμό. Η διαδικασία είναι εξαιρετικά απλή. Με τη βοήθεια της καύσης άνθρακα (κάρβουνο), ξύλου ή πετρελαίου το νερό θερμαίνεται και παράγεται ατμός. Ο ατμός συγκεντρώνεται στον ατμολέβητα (boiler) και κινεί τα έμβολα τα οποία μεταδίδουν την κίνηση τους στους τροχούς της ατμομηχανής. Καθώς η ατμομηχανή κινείται σύρει (συρμός), συζευγμένα σε αυτή, βαγόνια τα οποία μπορεί να είναι επιβατικά ή φορτηγά ανάλογα με το είδος της αμαξοστοιχίας. Οπωσδήποτε, όμως, πίσω από την ατμομηχανή συρόταν ένα ειδικά διαμορφωμένο βαγόνι, η εφοδιοφόρος, (κοινώς καρβουνιέρα) προκειμένου να εφοδιάζει ο θερμαστής την ατμομηχανή με το απαραίτητο καύσιμο υλικό. Στη φωτογραφία παρατηρούμε μία παραδοσιακή ατμομηχανή με τη χαρακτηριστική καπνοδόχο στο μπροστινό μέρος. Από την καπνοδόχο έβρισκαν διέξοδο τα αέρια της καύσης και ο ατμός που είχε εκτονωθεί στον ατμοθάλαμο. Η διαφυγή αυτή του ατμού προς την καπνοδόχο είναι που παράγει και το χαρακτηριστικό ήχο της ατμάμαξας (γνωστό ως «τσαφ τσουφ»). Οι ατμάμαξες χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα κατά το 19ο και στις αρχές του 20ου αιώνα, με πολλές βελτιώσεις, αλλά το μεγάλο κόστος συντήρησής τους και άλλα μειονεκτήματα περιόρισαν σταδιακά τη χρήση τους μέχρι να εγκαταλειφθούν οριστικά στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Σήμερα ορισμένες ατμάμαξες παραμένουν σε χρήση μόνο για τουριστικούς λόγους όπως το Οριάν Εξπρές που πραγματοποιεί πλέον τη διαδρομή Παρίσι – Βιέννη (ενώ αρχικά έφθανε μέχρι την Κωνσταντινούπολη). Η συγκεκριμένη φωτογραφία απεικονίζει μία χαρακτηριστική ατμομηχανή, ο τύπος της οποίας χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλη έκταση για την κίνηση των σιδηροδρόμων.

EDUCATIONAL DESCRIPTION
Η φωτογραφία του Ιωάννη Λάμπρου με την ατμομηχανή του 1956, μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο μιας διδακτικής προσέγγισης του τρένου ως μεταφορικό μέσο, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του μαθητικού πληθυσμού δεν έχει εμπειρία από ταξίδια με τρένο. Το τρένο στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ευρώπη, έχει μικρή δημοτικότητα. Οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να διερευνήσουν την ιστορία του σιδηροδρόμου μέσα από διαδικασίες αναζήτησης και παρουσίασης της πληροφορίας που θα αντλήσουν από πολυτροπικά κείμενα. Ακόμα, μπορούν να διερευνήσουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αυτού του τρόπου μετακίνησης και η διδακτική διαδικασία να εστιάσει στη διατύπωση επιχειρήματος. Η συγκεκριμένη φωτογραφία, καθώς παρουσιάζει μία συγκεκριμένου τύπου κινητήρια μηχανή, την ατμομηχανή, μπορεί να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση του ενεργειακού προβλήματος, να αναζητηθούν οι λόγοι που οδήγησαν στην απομάκρυνση από αυτού του τύπου κινητήριων μηχανών και να διατυπωθούν απόψεις για την αναγκαιότητα αξιοποίησης οικολογικών και εναλλακτικών πηγών ενέργειας.


LEARNER CHARACTERISTICS
EDUCATIONAL CONTEXT
TYPICAL AGE RANGE
9 - 18
INTENDED END USER
SPECIAL NEEDS
ADDITIONAL INFORMATION
LEARNING OBJECT PROVIDER
Benaki Museum
METADATA PROVIDER
Photodentro Cultural
QUALITY SEALS OF LEARNING OBJECT
Μουσείο Μπενάκη (Μουσείο Μπενάκη)
QUALITY SEALS OF METADATA
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
CLASSIFICATION
LEARNING RESOURCE TYPE
SUBJECT AREA
Geography - Geology Geography - GeologyGeography - Geology > Man-made environment Man-made environmentMan-made environment > Development DevelopmentDevelopment
History HistoryHistory > Newer and Modern History (19th-20th century) Newer and Modern History (19th-20th century)Newer and Modern History (19th-20th century) > Technology and science Technology and scienceTechnology and science
History HistoryHistory > Newer and Modern History (19th-20th century) Newer and Modern History (19th-20th century)Newer and Modern History (19th-20th century) > Society and everyday life Society and everyday lifeSociety and everyday life
CONTRIBUTION
LEARNING OBJECT CONTRIBUTORS
subcontract leader / coordinator: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
METADATA CONTRIBUTORS
metadata author: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΡΝΑΒΑΣ, ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΟΥ
metadata validator: ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ
LEARNING OBJECT / METADATA LICENCING & PUBLISHING
licensor: Μουσείο Μπενάκη
publisher: Μουσείο Μπενάκη
metadata licensor: ΙΕΠ
metadata publisher: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
QUALITY SEALS  
seal image metadata seal image
LICENSE