Ζεϊμπεκης
METADATA PROVIDER   
 
LEARNING OBJECT PROVIDER  
 
DESCRIPTION
Το σχέδιο απεικονίζει Ζεϊμπέκη, χαρακτηριστικό τύπο ανθρώπου της Θράκης. Είναι στη σελίδα 33 του έργου του Edmondo De Amicis με τίτλο "Constantinople ouvrage traduit de l’Italien avec l’autorisation de l’Auteur par Mme J. Colomb et illustré de 183 dessins pris sur nature par C. Biseo", που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1883. Το επιβλητικό παρουσιαστικό του εικονιζόμενου ζεϊμπέκη συνθέτει η κορμοστασιά του, το περασμένο στη ζώνη του μεγάλο σπαθί που το κρατάει σφικτά δείχνοντας έτοιμος να το χρησιμοποιήσει, το άγριο βλέμμα του και το ντύσιμο του. Ένας μεγάλος φουντωτός σκούφος δίνει ακόμα περισσότερο παράστημα στον ζεϊμπέκη, ενώ εντυπωσιάζουν η υφασμάτινη προσεγμένη φορεσιά, η βράκα του και τα χαρακτηριστικά οθωμανικά παπούτσια του. Η λέξη Ζεϊμπέκης κατά μία εκδοχή έχει ελληνοφρυγική καταγωγή. Ετυμολογείται σε Ζεϋ-Μπέκος=Ζεϋ εκ του Ζευς (συμβολίζει το πνεύμα), Βέκος ή Μπέκος κατά τον Ηρόδοτο δηλαδή ο άρτος και συμβολίζει το σώμα. Κατά άλλη εκδοχή προέρχεται από το λήμμα Zeybek και απαντάται στα λεξικά ως «όνομα τουρκικής φυλής, κατοικούσης εις τα περίχωρα της Σμύρνης και της Προύσης» . Παράγωγο αυτής η φράση Zeybek Kiyafeti (ενδυμασία Ζεϊμπέκου) που φέρουν οι εύζωνοι στρατιώτες. Οι Ζεϊμπέκηδες παρουσίαζαν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κοινωνικής συμπεριφοράς, εθιμοτυπίας, ενδυμασίας, παραδόσεων, χορών και τελετουργικών. Το ντύσιμό τους ήταν ιδιαίτερα προσεγμένο. Οι Τούρκοι τους αποκαλούσαν «οι Έλληνες με το ασημένιο σώμα», πιθανόν λόγω της εκδοχής ότι επρόκειτο για εξισλαμισμένους Έλληνες. Θεμελιώδεις αξίες τους η ηθική, η τιμιότητα, η γενναιότητα, ο αλτρουϊσμός, η φιλανθρωπία. Με τη λέξη Ζεϊμπέκης ακόμα και σήμερα οι Τούρκοι εννοούν το λεβέντη, το παλικάρι. Με τους Ζεϊμπέκηδες συνδέεται ο γνωστός ελληνικός λαϊκός χορός «Ζεϊμπέκικο», ο οποίος εμφανίστηκε στα τέλη του 17ου αιώνα σε αστικά κέντρα της Μικράς Ασίας, ενώ στην Ελλάδα ήλθε στα τέλη του 19ου αιώνα. Το ότι ήταν αρχικά αντικριστός χορός δύο ατόμων που έφεραν οπλισμό, ενισχύει την εκδοχή ότι προέρχεται από τους εξισλαμισμένους Ζεϊμπέκους.

EDUCATIONAL DESCRIPTION
Η χαρακτηριστική εικόνα του ζεϊμπέκη μπορεί να αξιοποιηθεί στην Ιστορία και συγκεκριμένα σε εργασία καταγραφής εθνοτικών ομάδων που ζούσαν στα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μπορεί να ζητηθεί από τους μαθητές η ενδυματολογική σύγκριση με άλλες αντίστοιχες εθνοτικές ομάδες, όπως με τους Ποντίους και να βρεθούν ομοιότητες και διαφορές. Εργασία αντιπαραβολής της εικόνας μπορεί να γίνει με αντίστοιχα κείμενα που περιγράφουν τους ζεϊμπέκηδες και τις ιδιαιτερότητές τους και να ταυτοποιηθούν τα στοιχεία της εικόνας με τις αντίστοιχες πληροφορίες. Συγκεκριμένα μπορεί να τεθεί προς διερεύνηση ποια ετυμολογική συγγένεια της λέξης υπερισχύει, πως συνδέεται η αρχαία ελληνική εκδοχή με την σημερινή τούρκικη μέσα στη διαδρομή του ιστορικού χρόνου. Το στοιχείο της σύγχρονης ζωής που συνδέεται με το εικονιζόμενο θέμα της φωτογραφίας, τους Ζεϊμπέκηδες, είναι ο ελληνικός λαϊκός χορός «Ζεϊμπέκικο». Πάνω στη σύνδεση αυτή μπορεί επίσης να αναζητηθούν ομοιότητες και διαφορές του χορού της εθνοτικής αυτής ομάδας με τον σύγχρονο λαϊκό ελληνικό χορό. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί επίσης να ζητηθούν οι ιστορικές διαδρομές πολιτισμικών δράσεων. Μπορεί να διερευνηθεί κατά πόσο σταθμοί της πολιτισμικής διαδρομής του ζεϊμπέκικου ήταν οι εξισλαμισμένοι ελληνικοί πληθυσμοί, οι Οθωμανικοί και πώς κατέληξε ο χορός με την σημερινή εκδοχή στους Έλληνες που ζούσαν στο νεότερο Ελληνικό κράτος.Ίσχυσε η άποψη του πολιτισμικού αντιδανείου και σε τι βαθμό;


LEARNER CHARACTERISTICS
EDUCATIONAL CONTEXT
TYPICAL AGE RANGE
6 - 18
INTENDED END USER
TECHNICAL INFORMATION
ADDITIONAL INFORMATION
LEARNING OBJECT PROVIDER
Library of Aik. Laskaridis Foundation
METADATA PROVIDER
Photodentro Cultural
QUALITY SEALS OF LEARNING OBJECT
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη)
QUALITY SEALS OF METADATA
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
CLASSIFICATION
LEARNING RESOURCE TYPE
SUBJECT AREA
History HistoryHistory > Newer and Modern History (19th-20th century) Newer and Modern History (19th-20th century)Newer and Modern History (19th-20th century) > Demography and population movements Demography and population movementsDemography and population movements
History HistoryHistory > Newer and Modern History (19th-20th century) Newer and Modern History (19th-20th century)Newer and Modern History (19th-20th century) > Society and everyday life Society and everyday lifeSociety and everyday life
TEACHING APPROACH
behaviourist > drill and practise
constructivist > experiential learning
EDUCATIONAL OBJECTIVE
cognitive > process > to remember
affective > to pay attention
CONTRIBUTION
LEARNING OBJECT CONTRIBUTORS
subcontract leader / coordinator: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
METADATA CONTRIBUTORS
metadata author: ΗΛΙΑΣ ΥΦΑΝΤΗΣ
metadata validator: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΨΥΧΟΓΥΙΟΥ
LEARNING OBJECT / METADATA LICENCING & PUBLISHING
licensor: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
publisher: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
metadata licensor: ΙΕΠ
metadata publisher: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
QUALITY SEALS  
seal image metadata seal image
LICENSE