Don Quichote, sonnet by Kostas Ouranis
METADATA PROVIDER   
 
LEARNING OBJECT PROVIDER  
 
DESCRIPTION
Ο ποιητής Κώστας Ουράνης εμπνέεται το σονέτο «Δον Κιχώτης» από τον ήρωα του Ισπανού συγγραφέα Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Ακολουθώντας την τυπική δομή του σονέτου οργανώνει τον λόγο του σε δύο τετράστιχες και δύο τρίστιχες στροφές. Στους οκτώ πρώτους στίχους σκιαγραφώντας την εικόνα του πρωταγωνιστή σημειώνει πως πρόκειται για έναν «ατσάλινο» και «σοβαρό» ήρωα που ταξιδεύει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, «αιώνες», πάνω σε ένα «αχαμνό» άλογο και ακολουθείται από τον χοντρό ιπποκόμο του με το στωικό γαϊδούρι του. Η περιγραφή εστιάζοντας στα «σφραγισμένα επίσημα, ερμητικά» χείλια, στα «εκστατικά» μάτια και στο χέρι που κρατά το κοντάρι φανερώνει λεπτές, συναισθηματικές διαβαθμίσεις και ολοκληρώνεται με την αποκάλυψη πως το μακρινό ταξίδι του είχε προορισμό «τα γαλανά της Χίμαιρας βασίλεια». Στους έξι επόμενους στίχους εμβαθύνει στο πορτρέτο του ήρωα αποκαλύπτοντας τον συμβολισμό του. Η επίκληση «ω ποιητή» με κατάληξη τον γνωμικό στίχο «οι Δον Κιχώτες παν μπροστά – κ οι Σάντσοι ακολουθάνε» ταυτίζει δραματικά τον ήρωα του Θερβάντες με τον ποιητή. Το σονέτο αναδεικνύει τα κυρίαρχα μοτίβα της ποιητικής τέχνης του Κώστα Ουράνη τη συναισθηματική συγκίνηση, τη διάθεση φυγής, το ανικανοποίητο της περιπέτειας και υπογραμμίζει α) τον νέο λυρισμό που ο ποιητής Κώστας Ουράνης έφερε στη νεοελληνική ποίηση του μεσοπολέμου και β) το ταξιδιωτικό και κοσμοπολίτικο πνεύμα που εισήγαγε σε μια εποχή «όπου κυριαρχούσε ο στενόψυχος τοπικισμός».

EDUCATIONAL DESCRIPTION
Το ποίημα του Κώστα Ουράνη «Δον Κιχώτης» αξιοποιείται διδακτικά στη Νεοελληνική Λογοτεχνία: Α) ως αφόρμηση για να γνωρίσουν οι μαθητές τον ποιητή και πεζογράφο Κώστα Ουράνη. Το σονέτο μαζί με άλλα ποιήματά του όπως τα: «Ένα καράβι φεύγει», «Νοσταλγίες», «Πικραμένος αναχωρητής», «Ταξίδι στα Κύθηρα», «Τα φορτηγά καράβια συλλογίζομαι» και με πεζά κείμενά του όπως τα: «Ακίνητα ταξίδια», «Σούνιο», «Στη θάλασσα», «Η σιωπή των ποιητών», «Η ποιητική θλίψη», «Τα ταξίδια», «Ειλικρίνεια και θλίψη» από τη συλλογή «Αποχρώσεις» και αποσπάσματα (σύντομα) από το έργο του «Γλαυκοί δρόμοι. Βορινές θάλασσες», εντάσσεται σε φύλλο εργασίας και πλαισιώνεται με δραστηριότητες συνεργατικής μάθησης με στόχο οι μαθητές α) να εντοπίσουν τα χαρακτηριστικά της ποιητικής του ως προς το περιεχόμενο και ιδιαίτερα τη διάθεση φυγής, την περιπέτεια, το ταξίδι, τη νοσταλγία για κάτι άλλο κάπου αλλού και ως προς την τεχνική τις εικόνες, τη μουσικότητα, την στιχουργική του, και β) να αντιληφτούν πως στα ταξιδιωτικά του κείμενα ο Κώστας Ουράνης καταθέτει την άποψη του για τους τόπους που επισκέφθηκε, την ιστορία και τους ανθρώπους τους, τη νοοτροπία και τον τρόπο ζωής τους με υποκειμενικό τρόπο και ένα ιδιαίτερο προσωπικό ύφος, που προσδίδουν στα κείμενά του ξεχωριστή λογοτεχνική αξία. Β) σε μια παράλληλη ανάγνωση με το ποίημα του Κώστα Καρυωτάκη «Δον Κιχώτες». Οι μαθητές με δραστηριότητες συνεργατικής και διερευνητικής μάθησης καλούνται να αντιληφτούν πως το σονέτο, που ο Κώστας Ουράνης δημοσίευσε στο περιοδικό «Ο Νουμάς» τον Ιούνιο του 1920, και όπου εξιδανικεύει τον Δον Κιχώτη ως τον ιδεαλιστή, ενάρετο ιππότη που αγωνίζεται για την ελευθερία και τη δικαιοσύνη, που κυνηγά τα όνειρά του, συνομιλεί με το ποίημα «Δον Κιχώτες» του Κώστα Καρυωτάκη, που δημοσιεύτηκε στο ίδιο περιοδικό τον Ιούλιο του 1920, και όπου αν και παραιτημένοι οι Δον Κιχώτες έχουν οδυνηρή επίγνωση της ματαιότητας των αγώνων τους παραμένοντας ρομαντικές φιγούρες. Η παράλληλη ανάγνωση επιδιώκει παράλληλα να κατανοήσουν οι μαθητές την πρόσληψη του ήρωα του Θερβάντες από δύο ποιητές του Μεσοπολέμου, που δέχτηκαν την επιρροή του γαλλικού συμβολισμού και των Ευρωπαίων esthete. Γ) Ως αφόρμηση για μια ερευνητική εργασία (project) με θέμα: «Ο Δον Κιχώτης στη νεοελληνική ποίηση» με στόχο οι μαθητές να γνωρίσουν την ελληνική ποιητική αξιοποίηση του θερβαντικού ήρωα από το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ως και μετά τον B´ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι μαθητές των ομάδων με δραστηριότητες διερευνητικής και συνεργατικής μάθησης, με τη στήριξη του διδάσκοντα που προτείνει την κατάλληλη και συγκεκριμένη βιβλιογραφία και δικτυογραφία γνωρίζουν τους νεοέλληνες ποιητές και τα ποιήματά τους που αναφέρονται στον Δον Κιχώτη, επιχειρούν μια προσέγγισή τους, συγκεντρώνουν τα χαρακτηριστικά που αποδίδει ο καθένας στον ήρωα και κατανοούν τον συμβολισμό του Δον Κιχώτη. Τα ποιήματα που διαβάζουν οι μαθητές και οι εργασίες τους μπορούν να αποτελέσουν το υλικό για τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού βιβλίου, τις σελίδες του οποίου θα κοσμούν πίνακες ζωγραφικής εμπνευσμένοι από τον θερβαντικό ήρωα. Δ) Τέλος το ποίημα μπορεί να αποτελέσει την αφόρμηση ενός εισαγωγικού μαθήματος για την ποίηση με στόχο να γνωρίσουν οι μαθητές το δεκατετράστιχο (σονέτο). Και συγκεκριμένα ποιο ποιητικό κείμενο ονομάζεται σονέτο, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του, ποιοι νεοέλληνες ποιητές έγραψαν σονέτα, ποια ήταν τα θέματά τους.


LEARNER CHARACTERISTICS
EDUCATIONAL CONTEXT
TYPICAL AGE RANGE
15 - 18
INTENDED END USER
ADDITIONAL INFORMATION
LEARNING OBJECT PROVIDER
Library & Information Center of the Univ. of Patras
METADATA PROVIDER
Photodentro Cultural
QUALITY SEALS OF LEARNING OBJECT
Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν. Πατρών (Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν. Πατρών)
QUALITY SEALS OF METADATA
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
CLASSIFICATION
LEARNING RESOURCE TYPE
SUBJECT AREA
Modern Greek Literature Modern Greek LiteratureModern Greek Literature > Writer WriterWriter
Modern Greek Literature Modern Greek LiteratureModern Greek Literature > Literary genres and types Literary genres and typesLiterary genres and types > Poetry PoetryPoetry
Modern Greek Literature Modern Greek LiteratureModern Greek Literature > Literary genres and types Literary genres and typesLiterary genres and types > Travel literature Travel literatureTravel literature
TEACHING APPROACH
cognitivist > collaborative learning
cognitivist > inquiry learning
EDUCATIONAL OBJECTIVE
cognitive > process > to understand
cognitive > process > to think critically and creatively
affective > to form and follow a system of values
psychomotor > to perform confidentially following instructions
CONTRIBUTION
LEARNING OBJECT CONTRIBUTORS
original work creator: Κώστας Ουράνης
subcontract leader / coordinator: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
METADATA CONTRIBUTORS
metadata author: ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΚΩΤΣΑΚΗ
metadata validator: ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
LEARNING OBJECT / METADATA LICENCING & PUBLISHING
licensor: Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν/μιου Πατρών
publisher: Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν/μιου Πατρών
metadata licensor: ΙΕΠ
metadata publisher: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
QUALITY SEALS  
seal image metadata seal image
LICENSE