Μετοπες απο τη νοτια πλευρα του Παρθενωνα: Κενταυρομαχια
METADATA PROVIDER   
 
LEARNING OBJECT PROVIDER  
 
DESCRIPTION
Πρόκειται για σχέδια που δημοσιεύτηκαν το 1816 στο βιβλίο των Άγγλων περιηγητών J.Stuart και N. Revett και απεικονίζουν δύο μετόπες από τη νότια πλευρά του ναού του Παρθενώνα με θέμα την Κενταυρομαχία. Στη βόρεια πλευρά του Παρθενώνα παριστανόταν η Άλωση της Τροίας (Ιλίου Πέρσις). Στην ανατολική πλευρά παρουσιάζονταν η μάχη των Ολυμπίων θεών με τους Γίγαντες που προσπαθούσαν να ανατρέψουν την τάξη του Ολύμπου (Γιγαντομαχία). Στη δυτική πλευρά αναπαρίστατο ο αγώνας των νέων της Αθήνας ενάντια στις Αμαζόνες που απείλησαν την Ακρόπολη (Αμαζονομαχία). Στη νότια πλευρά του ναού υπήρχαν 32 μετόπες. Από αυτές οι 23 εικονίζουν σκηνές από την Κενταυρομαχία και οι υπόλοιπες 9 διάφορα θέματα. Η Κενταυρομαχία εικονίζεται στις 12 πρώτες (1-12) και στις 11 τελευταίες (22-32). Σύμφωνα με τον μύθο οι Κένταυροι που ήταν προσκεκλημένοι στο γάμο του Πειρίθοου με την Ιπποδάμεια μέθυσαν και καταχράστηκαν τη φιλοξενία των Λαπιθών. Ο Κένταυρος Εύρυτος προσπάθησε να αρπάξει τη μνηστή του Πειρίθοου. Ακολούθησε συμπλοκή μεταξύ Λαπιθών και Κενταύρων με αποτέλεσμα να νικήσουν οι Λαπίθες και να αναγκάσουν τους Κένταυρους να εγκαταλείψουν τη Θεσσαλία. Στη μάχη λέγεται ότι πήρε μέρος και ο Θησέας που ήταν φίλος του Πειρίθοου. Η φιλοξενία αποτελούσε πράξη αρετής. Ενδεικτική της σημασίας που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες στη φιλοξενία ήταν η προστασία της από τον ίδιο το Δία (ξένιος Δίας). Ακολουθούνταν μία ιεροτελεστία κατά τη φιλοξενία από τον οικοδεσπότη, ξενιστή κάθε ξένου προσώπου ανεξάρτητα από την κοινωνική του θέση ή την οικονομική του κατάσταση. α) Υποδοχή, προσφώνηση, πρόσκληση του ξένου, τακτοποίηση των προσωπικών του αντικειμένων. β) Λουτρό ξένου, περιποίηση σώματος με λάδι και ένδυση με καθαρά ρούχα. γ) Παροχή γεύματος σε τιμητική θέση στο τραπέζι με την καλύτερη μερίδα. δ) Διοργάνωση αθλητικών αγώνων, όταν το τιμώμενο πρόσωπο ήταν σημαντικό. ε) Αλληλογνωριμία, σύσταση ξένου, η καταγωγή του και ο σκοπός της επίσκεψής του. στ) Ανταπόκριση του ξενιστή, σε όποιο βαθμό ήταν εφικτό, στο αίτημα του ξένου. ζ) Φιλοξενία για όσο χρονικό διάστημα είναι επιθυμητό από τον ξένο. η) Αποχώρηση του ξένου και προσφορά δώρων φιλίας. Στην πρώτη εικονιζόμενη μετόπη (μετόπη 5) παρουσιάζεται ένας Κένταυρος ανασηκωμένος στα πίσω πόδια του. Αν και τα χέρια του δεν υπάρχουν, το δεξί χέρι θα ήταν πίσω και το αριστερό εμπρός. Ανέμιζε επίσης μανδύας από δέρμα. Δεν είχε κάποιον αντίπαλο. Στη δεύτερη μετόπη (μετόπη 29) εικονίζεται ένας Κένταυρος μεγαλύτερης ηλικίας να τρέχει προς τα δεξιά πιάνοντας με το αριστερό του χέρι μια Λαπιθίδα. Η γυναίκα είναι σηκωμένη στον αέρα και προσπαθεί με το αριστερό της χέρι να τραβήξει το χέρι του Κένταυρου που την έχει αρπάξει. Λόγω της βιαιότητας που δέχεται, ο χιτώνας της υποχωρεί και αποκαλύπτεται μέρος του σώματός της. Και οι δύο μετόπες βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.

EDUCATIONAL DESCRIPTION
Προτείνεται οι μαθητές να περιγράψουν την εικόνα και να ανακαλέσουν στοιχεία για τους Κενταύρους. Μπορούν να διαπιστώσουν ότι οι μετόπες αναπαριστούν σκηνές της ίδιας μυθικής υπόθεσης. Είναι δυνατό να αναζητήσουν ομαδικά σε γραπτές πηγές ή και το διαδίκτυο εικόνες από άλλες σκηνές της Κενταυρομαχίας που παρουσιάζoνται στις μετόπες της νότιας πλευράς του ναού του Παρθενώνα και να αφηγηθούν την εξέλιξη της ιστορίας. Μπορούν να συζητήσουν για τη θέση της γυναίκας κατά την αρχαιότητα και σήμερα. Είναι δυνατό να περιγράψουν τα συναισθήματα της Λαπιθίδας κατά τη βίαιη αρπαγή της από τον Κένταυρο. Ακόμη με ερέθισμα την ανάρμοστη συμπεριφορά των Κενταύρων ως προσκεκλημένων, προτείνεται οι μαθητές να συζητήσουν τη σημασία της φιλοξενίας κατά την αρχαιότητα. Οι μεγαλύτερης ηλικίας μαθητές μπορούν να αναζητήσουν από την Οδύσσεια σκηνές στις οποίες περιγράφεται η διαδικασία της φιλοξενίας. Είναι δυνατό ακόμη να επιχειρήσουν συγκρίσεις ως προς τη φιλοξενία τότε και σήμερα. Μπορούν επιπρόσθετα να αναζητήσουν στοιχεία για το ναό του Παρθενώνα και τις περιπέτειές του στο χρόνο και να δημοσιεύσουν στη σχολική εφημερίδα ή το σχολικό ιστότοπο ένα κείμενο, στο οποίο να επιχειρηματολογήσουν για την αναγκαιότητα της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Ως επιπρόσθετα ερεθίσματα είναι δυνατό να αξιοποιηθούν η εικονική αναπαράσταση του Δημήτρη Τσαλκάνη "Ο Παρθενώνας στο πέρασμα των χρόνων" διάρκειας 6΄, η ταινία του Κώστα Γαβρά για την ιστορία του Παρθενώνα διάρκειας 7΄ αλλά και ο ιστότοπος του Μουσείου της Ακρόπολης με τις ψηφιακές εφαρμογές "Η Ζωφόρος του Παρθενώνα", "Αθηνά, η θεά της Ακρόπολης", "Χρωμάτισε την Πεπλοφόρο", 'Το Μουσείο Ακρόπολης στο Google Art Project'.


LEARNER CHARACTERISTICS
EDUCATIONAL CONTEXT
TYPICAL AGE RANGE
9 - 18
INTENDED END USER
SPECIAL NEEDS
TECHNICAL INFORMATION
ADDITIONAL INFORMATION
LEARNING OBJECT PROVIDER
Library of Aik. Laskaridis Foundation
METADATA PROVIDER
Photodentro Cultural
QUALITY SEALS OF LEARNING OBJECT
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη)
QUALITY SEALS OF METADATA
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
CLASSIFICATION
LEARNING RESOURCE TYPE
SUBJECT AREA
History HistoryHistory > Mythology MythologyMythology > Mythical Beasts, Hybrids and Giants Mythical Beasts, Hybrids and GiantsMythical Beasts, Hybrids and Giants
Political & Social Sciences Political & Social SciencesPolitical & Social Sciences
History HistoryHistory > Ancient times (1100 B.C. - 4th century A.D.) Ancient times (1100 B.C. - 4th century A.D.)Ancient times (1100 B.C. - 4th century A.D.) > Social organization and everyday life Social organization and everyday lifeSocial organization and everyday life
TEACHING APPROACH
cognitivist > direct instruction
cognitivist > collaborative learning
EDUCATIONAL OBJECTIVE
cognitive > process > to understand
affective > to respond and participate
affective > to organize values
CONTRIBUTION
LEARNING OBJECT CONTRIBUTORS
subcontract leader / coordinator: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
METADATA CONTRIBUTORS
metadata author: ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ
metadata validator: ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΡΟΣΔΟΣ
LEARNING OBJECT / METADATA LICENCING & PUBLISHING
licensor: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
publisher: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
metadata licensor: ΙΕΠ
metadata publisher: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
QUALITY SEALS  
seal image metadata seal image
LICENSE