Kontoglou Fotis
METADATA PROVIDER   
 
LEARNING OBJECT PROVIDER  
 
DESCRIPTION
Σκίτσο του κορυφαίου σκιτσογράφου από τη Λέσβο Αντώνη Πρωτοπάτση (Pazzi) (1897 - 1947). Απεικονίζεται ο πεζογράφος και ζωγράφος Φώτης Κόντογλου (πραγματικό όνομα: Φώτιος Αποστολέλλης), ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της «γενιάς του ΄30» (Αϊβαλί/Κυδωνίες Μ. Ασίας, 1895-Αθήνα 1965). Απόκειται στη Βιβλιοθήκη ΙΝΕ/ΕΙΕ (Μεσοπολεμική πεζογραφία, Εκδόσεις Σοκόλη, Αθήνα, τ. Ε, σ. 112). Ο Φώτης Κόντογλου γεννήθηκε στο Αϊβαλί στις 8 Νοεμβρίου 1895 και ήταν γιος του Νικόλαου Αποστολέλλη και της Δέσπως Κόντογλου. Είχε τρία αδέλφια: τον Γιάννη, τον Αντώνη και την Τασίτσα. Ένα χρόνο μετά έχασε τον πατέρα του και την κηδεμονία των τεσσάρων παιδιών ανέλαβε ο θείος τους Στέφανος Κόντογλου, ηγούμενος της μονής της Αγίας Παρασκευής. Σε αυτόν οφείλεται και η χρήση του επωνύμου της οικογένειας της μητέρας του. Τα παιδικά και νεανικά του χρόνια τα έζησε στο Αϊβαλί, όπου τελείωσε το Σχολαρχείο και το Γυμνάσιο το 1912. Στο Γυμνάσιο ήταν συμμαθητής με τον λογοτέχνη και ζωγράφο Στρατή Δούκα και μέλος μιας ομάδας μαθητών που εξέδιδε από το 1911 το περιοδικό Μέλισσα, το οποίο ο Φ. Κόντογλου διακοσμούσε με ζωγραφιές. Μετά την αποφοίτησή του γράφτηκε το 1913 στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα. Το 1914 εγκατέλειψε τη Σχολή και πήγε στο Παρίσι. Παράλληλα συνεργαζόταν με το περιοδικό Illustration και το 1916 κέρδισε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό του περιοδικού για την εικονογράφηση βιβλίου, με την εικονογράφηση της Πείνας του Κνουτ Χάμσουν. Το 1917 έκανε ταξίδια στην Ισπανία και την Πορτογαλία και το 1918 γύρισε στην Γαλλία. Το 1919, μετά την λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, επέστρεψε στην πατρίδα του. Διορίστηκε καθηγητής στο Παρθεναγωγείο της πατρίδας του (Αϊβαλί) όπου δίδαξε γαλλικά και τεχνικά. Εκεί ίδρυσε τον πνευματικό σύλλογο Νέοι Άνθρωποι και έγινε πρόεδρος. Το 1921 επιστρατεύτηκε και το 1922 πήρε το δρόμο της προσφυγιάς. Το 1923 ταξίδεψε στο Άγιο Όρος με πρόθεση να καλογερέψει αλλά επέστρεψε. Λίγο αργότερα πραγματοποίησε μια πρώτη έκθεση με έργα ζωγραφικής του στη Μυτιλήνη. Την έκθεση μετέφερε τον ίδιο χρόνο και στην Αθήνα, στην αίθουσα του Λυκείου των Ελληνίδων. Το 1925 εκδίδει το περιοδικό Φιλική Εταιρία και το 1926 παντρεύτηκε τη Μαρία Χατζηκαμπούρη. Τότε εγκαταστάθηκε στη Νέα Ιωνία. Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου εργάστηκε ως συντηρητής εικόνων σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους: στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας το 1931, στο Μουσείο Κέρκυρας το 1935, στο Κοπτικό Μουσείο του Καΐρου το 1937 και, μεταξύ 1936 και 1938, κατά διαστήματα στο Μυστρά. Στη διάρκεια της Κατοχής αναγκάστηκε να πουλήσει το σπίτι του και συνεργάστηκε με το ελληνόφωνο ιταλικό περιοδικό προπαγάνδας Κουαδρίβιο. Από το 1948 άρχισε να αρθρογραφεί στην εφημερίδα Ελευθερία μέχρι τον θάνατό του. Το 1959 είχε, επίσης, σύντομη συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας, απ΄ όπου παραιτήθηκε. Πέθανε στην Αθήνα στις 13 Ιουλίου 1965 έπειτα από μετεγχειρητική μόλυνση. Τα οστά του μεταφέρθηκαν στο μοναστήρι της Νέας Μάκρης.

EDUCATIONAL DESCRIPTION
Το μαθησιακό αντικείμενο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ομαδοσυνεργατικές, ερευνητικές-ανακαλυπτικές δραστηριότητες στο πλαίσιο των μαθημάτων της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και της Ιστορίας της Τέχνης. Ο Φώτης Κόντογλου και το συγγραφικό-ζωγραφικό του έργο αποτελεί μία ξεχωριστή προσωπικότητα της «γενιάς του 30». Τα παιδικά του χρόνια στο Αϊβαλί πριν τη μικρασιατικη καταστροφή (1922), η δραστηριότητα και οι εκεί συνεργασίες-φιλίες, ο ερχομός του στην Αθήνα και η Σχολή Καλών Τεχνών (1913), το Παρίσι (1914), τα ταξίδια του σε Ισπανία και Πορτογαλία (1917), η θητεία του στο μικρασιατικό μέτωπο (1919-1922), η επιστροφή, το Άγιο Όρος, οι συνεργασίες του στην Αθήνα, οι λογοτεχνικές συντροφιές τα περιοδικά, οι εφημερίδες αλλά και οι εκθέσεις του, αποτελούν ενδιαφέροντα πεδία έρευνας και καλλιέργειας αξιών, αισθητικών και ανθρωπιστικών. Ιδιαίτερα ελκυστικά για διδακτική εκμετάλλευση και διερύνηση είναι τα πεδία των πολιτικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων του Φ. Κόντογλου, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ζωγραφικής και του λογοτεχνικού του έργου, οι φάσεις της καλλιτεχνικής του δημιουργίας και οι επιδράσεις που ο ίδιος και η Τέχνη του άσκησαν (βλ. ενδεικτικά, Παντελής Πρεβελάκης, Ηλίας Βενέζης, Γιάννης Τσαρούχης, Κάρολος Κουν), η εκκλησιαστική του ζωγραφική και η ιδιότυπη γλώσσα του, δημοτική με ιδιωματισμούς και ύφος «ανατολίτη παραμυθά». Ο συνδυασμός έντεχνου λόγου και καλλιτεχνικής δημιουργίας (ζωγραφική, σκίτσο, χαρακτικό) μπορεί να αποφέρει σημαντικά εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Με στοχευμένες και προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητεες κάθε τάξης διδακτικές στρατηγικές ο διδάσκων μπορεί να οδηγήσει τους/τις μαθητές/μαθήτριες σε μία βιωματική προσέγγιση του έργου ενός σημαντικού πνευματικού ανθρώπου του 20ου αιώνα. Οι πληροφορίες για το έργο του είναι άφθονες και ποικίλες (οπτικό, οπτικοακουστικό, αρχειακό/έντυπο ιστορικό υλικό, μελέτες, δοκίμια, άρθρα, μαρτυρίες). Προτείνεται η διδακτική εκμετάλλευση, αφενός, της ζωγραφικής του Φ. Κόντογλου στο πλαίσιο του «οπτικού γραμματισμού» και, αφετέρου, των λογοτεχνικών κειμένων-αποσπασμάτων του έργου του στο πλαίσιο προγραμμάτων ή/και ομίλων φιλαναγνωσίας- ειδικότερα, της ad hoc θεώρησης του έργου (βλ. τίτλους βιβλίων του Φ. Κόντογλου),είτε μεμονωμένα είτε συνολικά. Επίσης, η μελέτη του έργου του μπορεί να οδηγήσει σε προγραμαμτισμένες διδακτικές επισκέψεις σε μουσεία, λέσχες ανάγνωσης και δημιουργικής γραφής, πινακοθήκες, αφιερώματα, ημερίδες και άνοιγμα του σχολείου στην τοπική κοινωνία. Η παραπάνω χρήση συνάδει με το πνεύμα των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών (ΑΠΣ) για το μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και της Ιστορίας της Τέχνης στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τέλος, μπορεί να βρει διαθεματική εφαρμογή στα πεδία της Νεοελληνικής Γλώσσας, της Ιστορίας, της Τοπικής Ιστορίας, των Θρησκευτικών, των Καλλιτεχνικών, της Αισθητικής Αγωγής, της Μουσειακής Αγωγής και των ΤΠΕ.


LEARNER CHARACTERISTICS
ADDITIONAL INFORMATION
LEARNING OBJECT PROVIDER
NDC Repositories
METADATA PROVIDER
Photodentro Cultural
QUALITY SEALS OF LEARNING OBJECT
ΕΚΤ (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης)
QUALITY SEALS OF METADATA
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
CLASSIFICATION
LEARNING RESOURCE TYPE
SUBJECT AREA
Modern Greek Literature Modern Greek LiteratureModern Greek Literature > Literary periods - Generations / Schools Literary periods - Generations / SchoolsLiterary periods - Generations / Schools > Generation of 1930 Generation of 1930Generation of 1930
History HistoryHistory > Newer and Modern History (19th-20th century) Newer and Modern History (19th-20th century)Newer and Modern History (19th-20th century) > Arts, Letters and Culture Arts, Letters and CultureArts, Letters and Culture
Information & Communication Technologies (ICT) Information & Communication Technologies (ICT)Information & Communication Technologies (ICT) > Information InformationInformation > Information processing Information processingInformation processing
Religious Education Religious EducationReligious Education > Ecclesiastical Art Ecclesiastical ArtEcclesiastical Art > Painting PaintingPainting
Visual Arts Education Visual Arts EducationVisual Arts Education > Painting PaintingPainting
Modern Greek Language Modern Greek LanguageModern Greek Language > Topics TopicsTopics > Human - Human relations and values Human - Human relations and valuesHuman - Human relations and values
Modern Greek Language Modern Greek LanguageModern Greek Language > Topics TopicsTopics > Nature - Environment Nature - EnvironmentNature - Environment
Modern Greek Literature Modern Greek LiteratureModern Greek Literature > Topics TopicsTopics > Human - Human relations and values Human - Human relations and valuesHuman - Human relations and values
Modern Greek Literature Modern Greek LiteratureModern Greek Literature > Topics TopicsTopics > Nature and environment Nature and environmentNature and environment
TEACHING APPROACH
behaviourist > programmed instruction
cognitivist > direct instruction
cognitivist > collaborative learning
cognitivist > inquiry learning
constructivist > socratic instruction
constructivist > experiential learning
EDUCATIONAL OBJECTIVE
cognitive > knowledge > conceptual
cognitive > knowledge > meta – cognitive
cognitive > process > to understand
cognitive > process > to think critically and creatively
affective > to organize values
affective > to form and follow a system of values
psychomotor > to adapt and perform creatively
CONTRIBUTION
LEARNING OBJECT CONTRIBUTORS
original work creator: Πρωτοπάτσης Αντώνης
subcontract leader / coordinator: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
METADATA CONTRIBUTORS
metadata author: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΕΛΣΗΣ
metadata validator: ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
LEARNING OBJECT / METADATA LICENCING & PUBLISHING
licensor: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
publisher: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
metadata licensor: ΙΕΠ
metadata publisher: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
QUALITY SEALS  
seal image metadata seal image
LICENSE