Doukas Neofytos
METADATA PROVIDER   
 
LEARNING OBJECT PROVIDER  
 
DESCRIPTION
Το αντικείμενο αυτό είναι πρωτότυπο έργο τέχνης ( λιθογραφία) του σημαντικού εκπροσώπου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού Νεόφυτου Δούκα. Ο Νεόφυτος Δούκας (1760- 20 Δεκεμβρίου 1845) υπήρξε κληρικός και λόγιος, με έντονη συγγραφική δραστηριότητα. Από τις πιο σημαντικές μορφές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Η ζωή και το έργο του παρέμειναν μέχρι και τις μέρες μας άγνωστα στις λεπτομέρειές τους, κυρίως γιατί υιοθέτησε συντηρητικές απόψεις στο γλωσσικό ζήτημα. Γεννήθηκε στα Άνω Σουδενά, περιοχής Ζαγορίου Ηπείρου. Από 10 ετών έζησε μέσα σε μοναστηριακή κοινότητα, όπου αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος και σε ηλικία μόλις 18 χρονών πρεσβύτερος. Φοίτησε στα σχολεία των Ιωαννίνων και του Μετσόβου και αργότερα στην Αυθεντική Σχολή του Βουκουρεστίου, την οποία διεύθυνε ο λόγιος Λάμπρος Φωτιάδης από τα Ιωάννινα. Εκεί παρακολούθησε ανώτερα μαθήματα, μελέτησε την αρχαία ελληνική γραμματεία καθώς και πλήθος εκκλησιαστικών και θρησκευτικών κειμένων. Το 1803 έγινε εφημέριος της ελληνικής κοινότητας Βιέννης, όπου εφημέρευε, δίδασκε και συνέγραφε επί 12 χρόνια. Το 1815 επέστρεψε στο Βουκουρέστι και ανέλαβε τη διεύθυνση της σχολής, είχε προηγηθεί ο θάνατος του Λ. Φωτιάδη. Η διδακτική του δραστηριότητα του ήταν εξαιρετική. Μέσα σε έξι μήνες οι μαθητές αυξήθηκαν από 60 σε 400. Το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης εκτίμησε το έργο του και του απένειμε τον τίτλο του αρχιμανδρίτη. Το 1820 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και όταν κηρύχτηκε η Επανάσταση, διέτρεξε όλη την Τρανσυλβανία ως εθναπόστολος. Με τη δημιουργία του πρώτου Ελληνικού κράτους, ύστερα από πρόσκληση του Ιωάννη Καποδίστρια, ήρθε στην Ελλάδα και ανέλαβε τη διεύθυνση του Ορφανοτροφείου της Αίγινας, στο οποίο είχε στείλει περίπου 11.000 βιβλία από το Βουκουρέστι. Τέλος στην Αθήνα μαζί με το Γεώργιο Γεννάδιο συνέβαλε στην ίδρυση της Ριζαρείου Σχολής, στην οποία διορίστηκε διευθυντής, αλλά δεν πρόλαβε να ασκήσει τα καθήκοντά του. Πέθανε το 1845 σε ηλικία 85 χρονών. Η σημαντική συγγραφική και διδακτική του δραστηριότητα παρέμειναν μέχρι και στις μέρες μας απαρατήρητες σε μεγάλο βαθμό, κυρίως γιατί υπήρξε οπαδός συντηρητικών αντιλήψεων στο γλωσσικό ζήτημα και πολέμιος όσων πρέσβευαν απόψεις την επικράτηση της δημοτικής στην εκπαίδευση. Κατηγορήθηκε από άλλους σημαντικούς εκπροσώπους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού για αυτές τις απόψεις, ο Αδαμάντιος Κοραής τον χαρακτήρισε, για αυτό το λόγο αντιφιλόσοφο. Παρά το μεγάλο εκδοτικό και διαφωτιστικό του έργο και την ενδιαφέρουσα προσωπικότητά του, δεν μελετήθηκε ανάλογα ούτε και πήρε τη θέση που του αρμόζει στα γράμματά μας.

EDUCATIONAL DESCRIPTION
Το αντικείμενο αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί στη διδασκαλία του μαθήματος της Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας και ειδικότερα στο κεφάλαιο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Οι μαθητές εμπνεόμενοι από την εικόνα του Νεόφυτου Δούκα στο πλαίσιο της συνεργατικής μεθόδου θα έχουν την ευκαιρία να συγκεντρώσουν πληροφορίες για το κίνημα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και να γνωρίσουν τη διαμάχη που ξέσπασε στην περίοδο αυτή, αλλά και μετά την Ελληνική επανάσταση, ανάμεσα σε δύο μερίδες λογίων που αντιμάχονταν , τους προοδευτικούς και τους συντηρητικούς. Ο Νεόφυτος Δούκας ανήκε στη μερίδα των συντηρητικών λογίων μαζί με άλλους λόγιους, όπως ο Αθανάσιος Πάριος, ο Νεόφυτος Βάμβας , ο Μεθόδιος Ανθρακίτης κ.α., οι οποίοι υποστήριζαν την αναγκαιότητα χρήσης ως γλώσσας για την εκπαίδευση, αλλά και ως επίσημης γλώσσας του κράτους, μιας γλώσσας αρχαϊζουσας. Αντίθετα, οι προοδευτικοί λόγιοι, όπως ήταν ο Δημήτριος Καταρτζής, ο Ιώσηπος Μοισιόδακας, ο Κωνσταντίνος Κούμας, ο Θεόφιλος Καίρης κ.α. υποστήριζαν την αναγκαιότητα επικράτησης μιας απλής λαϊκής γλώσσας, ώστε να είναι κατανοητή στον λαό. Ανάμεσα στις δύο μερίδες λογίων στάθηκε ο Αδαμάντιος Κοραής, προσπαθώντας να γεφυρώσει τις δύο αντιμαχόμενες μερίδες λογίων, προτείνοντας μια νέα μορφή γλώσσας με ανάμεικτα στοιχεία αρχαϊζουσας και απλής λαϊκής. Οι μαθητές θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν κείμενα του Νεόφυτου Δούκα (Παραφράσεις και σχόλια στον Όμηρο, Ευριπίδη και Σοφοκλή") και να τα συγκρίνουν με κείμενα του Αδ. Κοραή ( " Παπατρέχας"), του Ιώσηπου Μοισιόδακα ( " Πραγματεία περί πάιδων Αγωγής ή Παιδαγωγία") ως προς τη γλώσσα, το περιεχόμενο, τις πεποιθήσεις, τις ευρύτερες ιδεολογικοπολιτικές τους αντιλήψεις. Με τη διαδικασία αυτή οι μαθητές θα έχουν μια σφαιρικότερη άποψη σχετικά με το κίνημα του Νεοελληνικού διαφωτισμού και τη σημασία του για την αφύπνιση του σκλαβωμένου Ελληνικού Γένους και την ιδεολογική του προετοιμασία για συμμετοχή στην επανάσταση του 1821. Ιδιαίτερα χρήσιμο θα ήταν να προβληθούν σχετικά ντοκυμαντέρ για τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό και διάφορες μορφές σημαντικών λογίων , όπως ο Αδαμάντιος Κοραής , ο Ρήγας Βελεστινλής από την εκπαιδευτική τηλεόραση ( www.edutv.gr) ή από τα ψηφιακά αρχεία της ΕΡΤ ( www.ertarchives.gr) και στη συνέχεια να πραγματοποιηθεί συζήτηση με τους μαθητές.


LEARNER CHARACTERISTICS
EDUCATIONAL CONTEXT
TYPICAL AGE RANGE
15 - 20
INTENDED END USER
ADDITIONAL INFORMATION
LEARNING OBJECT PROVIDER
NDC Repositories
METADATA PROVIDER
Photodentro Cultural
QUALITY SEALS OF LEARNING OBJECT
ΕΚΤ (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης)
QUALITY SEALS OF METADATA
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
CLASSIFICATION
LEARNING RESOURCE TYPE
SUBJECT AREA
History HistoryHistory > Newer and Modern History (19th-20th century) Newer and Modern History (19th-20th century)Newer and Modern History (19th-20th century) > Arts, Letters and Culture Arts, Letters and CultureArts, Letters and Culture
TEACHING APPROACH
cognitivist
cognitivist > direct instruction
cognitivist > collaborative learning
cognitivist > inquiry learning
cognitivist > problem – based
cognitivist > reciprocal teaching
EDUCATIONAL OBJECTIVE
cognitive
cognitive > knowledge
cognitive > knowledge > factual
cognitive > knowledge > conceptual
cognitive > knowledge > procedural
cognitive > knowledge > meta – cognitive
cognitive > process
cognitive > process > to remember
cognitive > process > to understand
cognitive > process > to apply
cognitive > process > to think critically and creatively
CONTRIBUTION
LEARNING OBJECT CONTRIBUTORS
subcontract leader / coordinator: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
METADATA CONTRIBUTORS
metadata author: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΕΛΣΗΣ, ΗΛΙΑΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΑΚΟΣ
metadata validator: ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
LEARNING OBJECT / METADATA LICENCING & PUBLISHING
licensor: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
publisher: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
metadata licensor: ΙΕΠ
metadata publisher: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
QUALITY SEALS  
seal image metadata seal image
LICENSE