Η ανάγνωση ιστορικών πηγών για την κατανόηση του ρόλου του ιστορικού ερωτήματος, με την αξιοποίηση αυθεντικού ιστορικού υλικού για την Ελληνική Διασπορά κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας, αποτελεί αυτόνομο μαθησιακό αντικείμενο, το οποίο προσομοιώνει τον τρόπο εργασίας των ιστορικών στο πλαίσιο της γνωστικής μαθητείας. Η χρήση και η αξιοποίηση των ιστορικών πηγών αποτελούν προτεραιότητα των ιστορικών στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το παρελθόν και να το καταστήσουν ιστορικό. Στην ίδια κατεύθυνση, η χρήση των ιστορικών πηγών στη σχολική τάξη, με την ανάδειξη της παιδαγωγικής και ιστορικής διάστασης του ιστορικού ερωτήματος και την αξιοποίηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων μελέτης, επιτρέπει την άμεση συμμετοχή των μαθητών σε διαδικασίες διερευνητικής μάθησης και οικοδόμησης της ιστορικής γνώσης. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να μελετήσουν ιστορικές πηγές για την Ελληνική Διασπορά κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας, να τις κατατάξουν ως προς τη χρησιμότητά τους στην απάντηση του συγκεκριμένου ιστορικού ερωτήματος, να αιτιολογήσουν τις επιλογές τους, να έχουν την ανάλογη ανατροφοδότηση και να διορθώσουν τις αρχικές επιλογές τους. Στη συνέχεια, έχουν τη δυνατότητα να μελετήσουν τις διαθέσιμες πηγές και να γνωρίσουν στοιχεία για το φαινόμενο της Ελληνικής Διασποράς. Ακόμη, μέσω της δραστηριότητας διερεύνησης, οι μαθητές μπορούν να κατανοήσουν αιτιώδεις σχέσεις στο πλαίσιο της περιόδου, να εμπλακούν με την πολυπλοκότητα του ιστορικού παρελθόντος, να προχωρήσουν στην απάντηση των ιστορικών ερωτημάτων και να εξαγάγουν συμπεράσματα σχετικά με τις δυνατότητες των διαθέσιμων ιστορικών πηγών.