Η ανάγνωση ιστορικών πηγών για την κατανόηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των ιστορικών πληροφοριών, με την αξιοποίηση ιστοριογραφικών κειμένων, αποτελεί αυτόνομο μαθησιακό αντικείμενο, το οποίο προσομοιώνει τον τρόπο εργασίας των ιστορικών στο πλαίσιο της γνωστικής μαθητείας. Η χρήση και η αξιοποίηση των ιστορικών πηγών αποτελούν προτεραιότητα των ιστορικών στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το παρελθόν και να το καταστήσουν ιστορικό. Στην ίδια κατεύθυνση, η χρήση των ιστορικών πηγών στη σχολική τάξη, με την ανάδειξη της παιδαγωγικής και ιστορικής διάστασης του ιστορικού ερωτήματος και την αξιοποίηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων μελέτης, επιτρέπει την άμεση συμμετοχή των μαθητών σε διαδικασίες διερευνητικής μάθησης και οικοδόμησης της ιστορικής γνώσης. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα, με την αξιοποίηση σύγχρονων ιστοριογραφικών κειμένων για την Κρητική Επανάσταση του 1866-1869, να γνωρίσουν όψεις της πολιτικής και διπλωματικής ιστορίας της περιόδου. Ακόμη, μέσω της δραστηριότητας διερεύνησης, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να διακρίνουν και να κατανοήσουν τα διαφορετικά είδη των ιστορικών πληροφοριών που μπορούν να αντλήσουν από την ανάγνωση ιστοριογραφικών κειμένων. Το μαθησιακό αντικείμενο μπορεί, επίσης, να αξιοποιηθεί, προκειμένου να διακρίνουν οι μαθητές επιμέρους στοιχεία της εμπρόθετης λειτουργίας του δημιουργού κάθε ιστορικής πηγής, να καταδείξουν πιθανές μορφές μονομέρειας και προκατάληψης, να κατανοήσουν αιτιώδεις σχέσεις στο πλαίσιο της περιόδου και να εμπλακούν με την πολυπλοκότητα του ιστορικού παρελθόντος.