Portrait girl, Distomo, 1945, Voula Papaioannou
METADATA PROVIDER   
 
LEARNING OBJECT PROVIDER  
 
DESCRIPTION
Πρόκειται για φωτογραφία του 1945 που απεικονίζει κοπέλα από το Δίστομο. Έχει τραβηχτεί από την γνωστή φωτογράφο Βούλα Παπαϊωάννου. Την εποχή που τραβήχτηκε η φωτογραφία έχει περάσει μόλις ένας χρόνος από τη σφαγή του Διστόμου από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής και γι αυτό η απεικονιζόμενη νέα έχει σκεπασμένο το κεφάλι με μαύρο μαντήλι, σημείο πένθους. Το γεγονός ότι προέρχεται από το μαρτυρικό Δίστομο, προφανώς ώθησε την φωτογράφο για να την απαθανατίσει. Η Βούλα Παπαϊωάννου γεννήθηκε στη Λαμία το 1898. Το 1920 ενεγράφη στη Σχολή Καλών Τεχνών όπου σπούδασε ζωγραφική. Μόλις ήρθε σε επαφή με την τέχνη της φωτογραφίας, την απορρόφησε εντελώς. Ξεκίνησε την επαγγελματική της σταδιοδρομία το 1939 με φωτογραφίσεις για λογαριασμό του Εθνικού Μουσείου. Με την έναρξη του πολέμου του 1940, κι αφού δεν της επετράπη να πάει στο μέτωπο για να φωτογραφίσει, αποφασίζει, με την κάλυψη διάφορων ανθρωπιστικών επιτροπών, να φωτογραφίσει την Αθήνα του '40 με την πείνα, τις στερήσεις και όλες τις άλλες συνέπειες του πολέμου στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων (Μαύρο Λεύκωμα, 1943). Μετά την απελευθέρωση ανέλαβε τη διεύθυνση του φωτογραφικού τμήματος της UNRA και κατέγραψε τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της υπαίθρου. Το έργο της στη δεκαετία 1040-1950 αποτελεί ένα μοναδικό αυθεντικό κοινωνικό και καλλιτεχνικό ντοκουμέντο. Το 1952 γίνεται μέλος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας. Το έργο της μπορεί να χαρακτηρισθεί γενικά ως "ανθρωπιστική φωτογραφία" με σεβασμό στην αξία της ζωής, αισιοδοξία και πίστη στις δυνατότητες του απλού ανθρώπου. Απεβίωσε το 1990.

EDUCATIONAL DESCRIPTION
Η φωτογραφία της γνωστής φωτογράφου Βούλας Παπαϊωάννου η οποία απεικονίζει νέα από το Δίστομο το 1945, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσεγγιστεί το έργο και η προσωπικότητα της καλλιτέχνιδος της οποίας το έργο διατηρεί μια πολύ ξεχωριστή θέση στην ελληνική φωτογραφία. Στα μαθήματα αισθητικής αγωγής, όπου υπάρχει αναφορά στη φωτογραφία μπορεί να γίνει αναφορά στην Παπαϊωάννου η οποία, πέραν από την ποιότητα της δουλειάς της υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας και έτυχε ως επαγγελματίας της αναγνώρισης και από διεθνείς οργανισμούς. Η δουλειά της, ειδικά αυτή που αναφέρεται στη κοινωνία του 1940-1950, μπορεί να προσφέρει στα παιδιά καλλιτεχνικό παράδειγμα ανθρωποκεντρικής προσέγγισης της φωτογραφίας. Άλλες συνεργασίες της, όπως με μουσεία ή διεθνείς οργανισμούς, μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να προσεγγίσουν επαγγελματικές πλευρές και προοπτικές της εργασίας του φωτογράφου. Η φωτογραφία της γνωστής φωτογράφου Βούλας Παπαϊωάννου η οποία απεικονίζει νέα από το Δίστομο καλυμμένη με μαύρο μαντήλι - ένδειξη πένθους- το 1945, ένα έτος μετά τη σφαγή του χωριού από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εικονιστικό τεκμήριο στη μελέτη του σχετικού κεφαλαίου της ιστορίας. Με τη συγκέντρωση κι άλλων σχετικών φωτογραφιών μέσω ερευνητικής διαδικασίας, οι μαθητές μπορούν να μεταφερθούν νοερά στην εποχή και ένα χρόνο μετά την καταστροφή της πόλης να δουν πως αυτή απεικονίζεται στην εμφάνιση των ανθρώπων που επέζησαν. Επέκταση μπορεί να γίνει με αναφορά και σε άλλα μέρη της Ελλάδος που υπέστησαν παρόμοιες καταστροφές όπως η Κάνδανος στην Κρήτη και αλλού. Η φωτογραφία της γνωστής φωτογράφου Βούλας Παπαϊωάννου η οποία απεικονίζει νέα από το Δίστομο το 1945, μπορεί, μαζί με άλλες φωτογραφίες της περιόδου, να χρησιμοποιηθεί σαν τεκμήριο για τον τρόπο καθημερινής ζωής κατά την περίοδο του πολέμου, στα μετόπισθεν, της Κατοχής αλλά και το αμέσως επόμενο διάστημα και μέχρι τη δεκαετία του 1950. Πιο συγκεκριμένα, σε όλα τα ανθρωπιστικά μαθήματα που περιλαμβάνουν κείμενα ή θέματα από αυτή την περίοδο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχετικές φωτογραφίες της Παπαϊωάννου. Έχει καταγραφεί η επιστροφή από το μέτωπο, το πένθος, η πείνα, ο θάνατος, οι στερήσεις, η καταστροφή των υποδομών, η προσφυγιά, ο καθημερινός μόχθος και η αγωνία για την επιβίωση. Ταυτόχρονα εδώ οι μαθητές μπορούν να βρουν, πλησιάζοντας στο τέλος της δεκαετίας, την ελπίδα, το χαμόγελο και την πίστη στον άνθρωπο. Η συγκεκριμένη αλλά και άλλες φωτογραφίες εποχής της Παπαϊωάννου, πέραν από την καλλιτεχνική τους διάσταση, αποτελούν μοναδικά ντοκουμέντα κοινωνικής ιστορίας.


LEARNER CHARACTERISTICS
EDUCATIONAL CONTEXT
TYPICAL AGE RANGE
9 - 18
INTENDED END USER
ADDITIONAL INFORMATION
LEARNING OBJECT PROVIDER
Benaki Museum
METADATA PROVIDER
Photodentro Cultural
QUALITY SEALS OF LEARNING OBJECT
Μουσείο Μπενάκη (Μουσείο Μπενάκη)
QUALITY SEALS OF METADATA
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
CLASSIFICATION
LEARNING RESOURCE TYPE
SUBJECT AREA
History HistoryHistory > Newer and Modern History (19th-20th century) Newer and Modern History (19th-20th century)Newer and Modern History (19th-20th century) > Arts, Letters and Culture Arts, Letters and CultureArts, Letters and Culture
Visual Arts Education Visual Arts EducationVisual Arts Education > Audiovisual Arts Audiovisual ArtsAudiovisual Arts
History HistoryHistory > Newer and Modern History (19th-20th century) Newer and Modern History (19th-20th century)Newer and Modern History (19th-20th century) > War events War eventsWar events
TEACHING APPROACH
cognitivist > direct instruction
cognitivist > inquiry learning
constructivist > action research
EDUCATIONAL OBJECTIVE
cognitive > knowledge > factual
cognitive > knowledge > conceptual
cognitive > process > to remember
cognitive > process > to understand
cognitive > process > to think critically and creatively
affective > to respond and participate
affective > to organize values
psychomotor > to perform confidentially following instructions
CONTRIBUTION
LEARNING OBJECT CONTRIBUTORS
subcontract leader / coordinator: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
METADATA CONTRIBUTORS
metadata author: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΥ, ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΡΝΑΒΑΣ
metadata validator: ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ
LEARNING OBJECT / METADATA LICENCING & PUBLISHING
licensor: Μουσείο Μπενάκη
publisher: Μουσείο Μπενάκη
metadata licensor: ΙΕΠ
metadata publisher: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
QUALITY SEALS  
seal image metadata seal image
LICENSE