Όλα τα Μαθησιακά Αντικείμενα Συλλογές Μουσείο Μπενάκη #5
ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Η ΕΠΙΤΥΜΒΙΑ ΣΤΗΛΗ ΤΗΣ ΠΑΜΦΙΛΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΑΣ - ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΤΙΤΛΟΣ
Η επιτύμβια στήλη της Παμφίλης και Δημητρίας - Κεραμεικός
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Στη φωτογραφία του Πέτρου Μωραΐτη (Αθήνα, γύρω στα 1870) αποτυπώνεται ένα από τα τελευταία επιτύμβια μνημεία που ενεγέρθηκαν στον Κεραμεικό πριν την έκδοση του απαγορευτικού νομού του Δημητρίου Φαληρέως το 317π.Χ περί καλλωπισμού των τάφων. Πρόκειται για την επιτύμβια στήλη της Παμφίλης και Δημητρίας που χρονολογείται το 320 π.Χ. Το ανάγλυφο φέρει επιγραφή «Η Δημητρία και Παμφίλη» και εικονίζει την Παμφίλη να κάθεται σε θρόνο και την αδελφή της Δημητρία να στέκεται όρθια δίπλα της.
Το συγκεκριμένο ανάγλυφο πρέπει να είναι το δεύτερο που προέρχεται από τον ίδιο οικογενειακό τάφο, καθώς εικάζεται ότι υπήρχε ένα αρχικό είκοσι χρόνια πριν. Εκείνο το ανάγλυφο παρίστανε τη Δημητρία –η οποία πρόσφατα είχε πεθάνει– καθιστή να δίνει το χέρι της στην ζωντανή αδελφή της Παμφίλη που στεκόταν όρθια. Αυτή η "δεξίωσις" (=χειραψία) συνέδεε συμβολικά ένα νεκρό με τους ζωντανούς σε μια πράξη αποχαιρετισμού. Όταν είκοσι χρόνια μετά το θάνατο της Δημητρίας πεθαίνει και η Παμφίλη δημιουργείται ...
Στη φωτογραφία του Πέτρου Μωραΐτη (Αθήνα, γύρω στα 1870) αποτυπώνεται ένα από τα τελευταία επιτύμβια μνημεία που ενεγέρθηκαν στον Κεραμεικό πριν την έκδοση του απαγορευτικού νομού του Δημητρίου Φαληρέως το 317π.Χ περί καλλωπισμού των τάφων. Πρόκειται για την επιτύμβια στήλη της Παμφίλης και Δημητρίας που χρονολογείται το 320 π.Χ. Το ανάγλυφο φέρει επιγραφή «Η Δημητρία και Παμφίλη» και εικονίζει την Παμφίλη να κάθεται σε θρόνο και την αδελφή της Δημητρία να στέκεται όρθια δίπλα της.
Το συγκεκριμένο ανάγλυφο πρέπει να είναι το δεύτερο που προέρχεται από τον ίδιο οικογενειακό τάφο, καθώς εικάζεται ότι υπήρχε ένα αρχικό είκοσι χρόνια πριν. Εκείνο το ανάγλυφο παρίστανε τη Δημητρία –η οποία πρόσφατα είχε πεθάνει– καθιστή να δίνει το χέρι της στην ζωντανή αδελφή της Παμφίλη που στεκόταν όρθια. Αυτή η "δεξίωσις" (=χειραψία) συνέδεε συμβολικά ένα νεκρό με τους ζωντανούς σε μια πράξη αποχαιρετισμού. Όταν είκοσι χρόνια μετά το θάνατο της Δημητρίας πεθαίνει και η Παμφίλη δημιουργείται ένα νέο επιτύμβιο ανάγλυφο, αυτό που αποτυπώνεται στη φωτογραφία του Μωραΐτη, το οποίο εικονίζει τις δύο νεκρές γυναίκες χωρίς χειραψία. Στο ανάγλυφο αυτό η Παμφίλη κάθεται και η Δημητρία είναι όρθια κοντά της ενώ οι δύο αδερφές τείνουν να δώσει το χέρι της η μία στην άλλη.
Η επιτύμβια στήλη με τις θλιμμένες και υπερήφανες μορφές της Παμφίλης και Δημητρίας αποτελεί ένα αριστούργημα γλυπτικής του 4ου αι. π.Χ. Συνιστά χαρακτηριστικό δείγμα αττικού επιτύμβιου ανάγλυφου με αρχιτεκτονική πλαισίωση. Παρουσιάζεται δηλαδή ως πρόσοψη ναΐσκου με δύο παραστάδες που στηρίζουν ένα αέτωμα. Καθώς η επιτύμβια στήλη της Παμφίλης και Δημητρίας δημιουργήθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα εξέλιξης των ναΐσκων που με την πάροδο του χρόνου γίνονται βαθύτεροι και οι μορφές σχεδόν ολόγλυφες. Στη φωτογραφία του Μωραΐτη, περίπου το 1870, αποτυπώνεται το πρωτότυπο γλυπτό στο φυσικό του χώρο όπου ήταν τοποθετημένο, στον Κεραμεικό, πριν ακόμα μεταφερθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Κεραμεικού, τον Απρίλιο του 2003, για να προστατευθεί από την ατμοσφαιρική ρύπανση και φθορά. Στην αρχική θέση του γλυπτού τοποθετήθηκε αντίγραφό του.
Περισσότερα
Λιγότερα
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Η φωτογραφία του Πέτρου Μωραΐτη που αποτυπώνει την επιτύμβια στήλη των δύο αδελφών Παμφίλης και Δημητρίας μπορεί να αξιοποιηθεί ως χαρακτηριστικό δείγμα αττικού επιτύμβιου ολόγλυφου καθώς το συγκεκριμένο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα μετάβασης της γλυπτικής τεχνικής των επιτύμβιων μνημείων από ανάγλυφα που ήταν τον 5ο αι. σε ολόγλυφα τον 4ο αι. Η φωτογραφία μας επιτρέπει να σχηματίσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα για τις τάσεις που επικράτησαν στην γλυπτική αλλά και για τις ταφικές πρακτικές, παραδόσεις και συνήθειες που πλαισίωναν τα ταφικά έθιμα στην αρχαία Ελλάδα. Χαρακτηριστικά η φωτογραφία μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για αναφορά στη «δεξίωση» (=χειραψία) με την οποία ο νεκρός αποχαιρετούσε τους ζωντανούς. Μια εικόνα που αναπαρίσταται συχνά στις επιτύμβιες στήλες.
Η φωτογραφία του Πέτρου Μωραΐτη που αποτυπώνει την επιτύμβια στήλη των δύο αδελφών Παμφίλης και Δημητρίας μπορεί να αξιοποιηθεί ως χαρακτηριστικό δείγμα αττικού επιτύμβιου ολόγλυφου καθώς το συγκεκριμένο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα μετάβασης της γλυπτικής τεχνικής των επιτύμβιων μνημείων από ανάγλυφα που ήταν τον 5ο αι. σε ολόγλυφα τον 4ο αι. Η φωτογραφία μας επιτρέπει να σχηματίσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα για τις τάσεις που επικράτησαν στην γλυπτική αλλά και για τις ταφικές πρακτικές, παραδόσεις και συνήθειες που πλαισίωναν τα ταφικά έθιμα στην αρχαία Ελλάδα. Χαρακτηριστικά η φωτογραφία μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για αναφορά στη «δεξίωση» (=χειραψία) με την οποία ο νεκρός αποχαιρετούσε τους ζωντανούς. Μια εικόνα που αναπαρίσταται συχνά στις επιτύμβιες στήλες.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
http://photodentro.edu.gr/cultural/r/8526/1107
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
μαθητής,
εκπαιδευτικός
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ / ΕΠΙΠΕΔΟ
γυμνάσιο,
γενικό λύκειο
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
12-15
,
15-18
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
oπτικός
ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟΥ ΚΟΙΝΟΥ
ανεξάρτητο γλώσσας
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ
Φορέας χρηματοδότησης:
Μουσείο Μπενάκη
Χρηματοδότηση: ίδιοι πόροι/άλλη πηγή χρηματοδότησης
Χρηματοδότηση: ίδιοι πόροι/άλλη πηγή χρηματοδότησης
ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
έργο / πράξη:
ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Π61-ΥΠΠΕΘ)
ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Π61-ΥΠΠΕΘ)
Φορέας χρηματοδότησης: ΥΠΠΕΘ
Χρηματοδότηση: Ε.Ε. (ΕΚΤ) και Ελληνικό Δημόσιο
Πλαίσιο χρηματοδότησης: ΕΠ ΕΔΒΜ, ΕΣΠΑ 2007-2013
Διάρκεια: 2010-2015
Ανάδοχος (έργου / πράξης): ΥΠΠΕΘ (Ε.Δ. ΕΣΠΑ)
Επιστημονική και διοικητική εποπτεία έργου / πράξης (υπεύθυνος / συντονιστής έργου / πράξης): Μαίρη Κριάρη
Φορείς υλοποίησης: ΥΠΠΕΘ (Ε.Δ. ΕΣΠΑ), ΙΕΠ, ΕΚ ΑΘΗΝΑ (ΙΕΛ)
Φορέας χρηματοδότησης: ΥΠΠΕΘ
Χρηματοδότηση: Ε.Ε. (ΕΚΤ) και Ελληνικό Δημόσιο
Πλαίσιο χρηματοδότησης: ΕΠ ΕΔΒΜ, ΕΣΠΑ 2007-2013
Διάρκεια: 2010-2015
Ανάδοχος (έργου / πράξης): ΥΠΠΕΘ (Ε.Δ. ΕΣΠΑ)
Επιστημονική και διοικητική εποπτεία έργου / πράξης (υπεύθυνος / συντονιστής έργου / πράξης): Μαίρη Κριάρη
Φορείς υλοποίησης: ΥΠΠΕΘ (Ε.Δ. ΕΣΠΑ), ΙΕΠ, ΕΚ ΑΘΗΝΑ (ΙΕΛ)
Υποέργο 12: Παιδαγωγικός Μετασχολιασμός Ψηφιακού Υλικού Πολιτισμικού Περιεχομένου
Ανάδοχος υποέργου: ΙΕΠ
Υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
Φορέας παρακολούθησης και παραλαβής υποέργου: ΥΠΠΕΘ (Ε.Δ. ΕΣΠΑ)
Ανάδοχος υποέργου: ΙΕΠ
Υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
Φορέας παρακολούθησης και παραλαβής υποέργου: ΥΠΠΕΘ (Ε.Δ. ΕΣΠΑ)
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΤΥΠΟΣ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
αφηγηματικό
ΕΥΡΟΣ ΚΑΛΥΨΗΣ (ΧΡΟΝΙΚΗ, ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ Η' ΑΛΛΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ)
Τέλη του αιώνα π.Χ. (περίπου 320 π.Χ)
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Μουσείο Μπενάκη (Μουσείο Μπενάκη)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
Ιστορία > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Τέχνες (Αρχιτεκτονική, Κεραμική, Πλαστική, Ζωγραφική)
Ιστορία > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Θρησκεία
Εικαστικά > Γλυπτική
Ιστορία > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Θρησκεία
Εικαστικά > Γλυπτική
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
εικόνα
ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΟΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου:
Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Μεταδεδομένα
:
Εμπλουτισμός μεταδεδομένων
:
:
Επιμέλεια / επικύρωση
μεταδεδομένων
:
Συντονιστής / επιστημονικός
υπεύθυνος μεταδεδομένων
:
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Χορηγός/οί άδειας χρήσης:
Μουσείο Μπενάκη
Εκδότης/ες:
Μουσείο Μπενάκη
Χορηγός/οί άδειας χρήσης μεταδεδομένων:
ΙΕΠ
Εκδότης/ες μεταδεδομένων:
ΙΕΠ,
ΙΤΥΕ
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/