ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ

Μετάβαση στη σελίδα του αντικειμένου στον πάροχο

ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩ

ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΙ

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΤΙΤΛΟΣ

Αθηναϊκά νομίσματα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Στο σχέδιο των Βρετανών αρχιτεκτόνων και ζωγράφων James Stuart (1713-1788) και Nicholas Revett (1720-1804) μπορούμε να μελετήσουμε πέντε αθηναϊκά αρχαία νομίσματα. Τα αρχαία νομίσματα των Αθηνών γίνονταν από το ασήμι των μεταλλείων που βρισκόταν στο Λαύριο. Η Αθηνά ήταν η προστάτιδα θεά της Αθήνας και στα αθηναϊκά νομίσματα, από τις αρχές του 5ου μέχρι τα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ., αναπαρίσταται κυρίως η μορφή της και θέματα που σχετίζονται με τους μύθους που την περιβάλλουν. Στο πρώτο νόμισμα μπορούμε να διακρίνουμε τον Δία, πατέρα της Αθηνάς, να κρατά κεραυνούς και δίπλα του αντί για την ίδια την Αθηνά το ιερό της σύμβολο: η κουκουβάγια. Σύμφωνα με το μύθο η Αθηνά γεννήθηκε από το κεφάλι του Δία και για το λόγο αυτό ήταν η θεά της σοφίας αλλά και του πολέμου. Εμφανίζεται σχεδόν πάντα οπλισμένη με περικεφαλαία, ασπίδα και δόρυ. Στο δεύτερο νόμισμα βλέπουμε το ιερό δέντρο που η Αθηνά χάρισε στην Αθήνα: την ελιά. Δίπλα παριστάνεται πάλι η κουκουβάγια και μία υδρία (το νερό συμβόλιζε τη ζω... Στο σχέδιο των Βρετανών αρχιτεκτόνων και ζωγράφων James Stuart (1713-1788) και Nicholas Revett (1720-1804) μπορούμε να μελετήσουμε πέντε αθηναϊκά αρχαία νομίσματα. Τα αρχαία νομίσματα των Αθηνών γίνονταν από το ασήμι των μεταλλείων που βρισκόταν στο Λαύριο. Η Αθηνά ήταν η προστάτιδα θεά της Αθήνας και στα αθηναϊκά νομίσματα, από τις αρχές του 5ου μέχρι τα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ., αναπαρίσταται κυρίως η μορφή της και θέματα που σχετίζονται με τους μύθους που την περιβάλλουν. Στο πρώτο νόμισμα μπορούμε να διακρίνουμε τον Δία, πατέρα της Αθηνάς, να κρατά κεραυνούς και δίπλα του αντί για την ίδια την Αθηνά το ιερό της σύμβολο: η κουκουβάγια. Σύμφωνα με το μύθο η Αθηνά γεννήθηκε από το κεφάλι του Δία και για το λόγο αυτό ήταν η θεά της σοφίας αλλά και του πολέμου. Εμφανίζεται σχεδόν πάντα οπλισμένη με περικεφαλαία, ασπίδα και δόρυ. Στο δεύτερο νόμισμα βλέπουμε το ιερό δέντρο που η Αθηνά χάρισε στην Αθήνα: την ελιά. Δίπλα παριστάνεται πάλι η κουκουβάγια και μία υδρία (το νερό συμβόλιζε τη ζωή και την καρποφορία). Στο τρίτο νόμισμα βλέπουμε την κλασική αναπαράσταση της διαμάχης μεταξύ της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για τη ονομασία και προστασία της Αθήνας. Τον αγώνα κέρδισε η Αθηνά προσφέροντας στην πόλη την ελιά και η πόλη ονομάστηκε προς τιμή της Αθήνα. Η ελιά έγινε το ιερό δέντρο της Αθήνας και συμβόλιζε όχι μόνο την καρποφορία – το λάδι θεωρούνταν από την αρχαιότητα η βασική τροφή των ανθρώπων – αλλά και την ειρήνη. Στο κορμό του δέντρου βλέπουμε τυλιγμένο ένα φίδι. Πρόκειται για το ιερό φίδι της περιοχής του Ερεχθείου που ήταν η ιερότερη περιοχή όλης της Ακρόπολης αλλά και όλης της Αθήνας. Άλλωστε, το επίσημο, ποιητικό και επικό όνομα της Αθήνας ήταν «Δήμος Ερεχθέως» [δηλ κράτος - λαός φιδάνθρωπου/ων]. Ο Ποσειδώνας αν και αντίπαλος της Αθηνάς λατρευόταν μαζί της στο Ερέχθειο. Το ίδιο φίδι παρατηρούμε και στο πέμπτο νόμισμα δίπλα στη θεά Αθηνά και πρόκειται για τον Εριχθόνιο. Σύμφωνα με ένα μύθο ο Εριχθόνιος ήταν το παιδί του Ηφαίστου και της Γαίας (Γης), το οποίο γεννήθηκε ως φίδι. Η Αθηνά τον μεταμόρφωσε σε άνθρωπο και τον μεγάλωσε. Ο Εριχθόνιος έγινε ένας από τους πρώτους βασιλείς της Αθήνας και συνδεόμενος στενά με τη θεά Αθηνά, ως ιδιότυπη μητέρα του, εγκατέστησε το ξόανό της στην Ακρόπολη και οργάνωσε προς τιμή της τη γιορτή των Παναθηναίων. Σύμφωνα με άλλο μύθο, ο Εριχθόνιος ζούσε μεταμορφωμένος σε φίδι στο ναό της Αθηνάς το Ερέχθειο και κάθε μήνα οι Αθηναίοι του πρόσφερα μελόπιτες. Ο Παυσανίας περιγράφοντας το άγαλμα της Αθηνάς στην Ακρόπολη αναφέρεται σε ένα φίδι πλάι στο δόρυ της και λέει ότι αυτό είναι μάλλον ο Εριχθόνιος. Τέλος, σε ένα από τα νομίσματα που μας παρουσιάζουν οι Revett και Stuart βλέπουμε ένα αγγείο που χρησίμευε για τη φύλαξη αρωματικού νερού ή ελαίου για θρησκευτικές ιεροτελεστίες. Ωστόσο, κυρίαρχη στα αθηναϊκά νομίσματα παραμένει η γεμάτη αυτοπεποίθηση Αθηνά, με το αρχαϊκό μειδίασμα, που αντιπροσωπεύει μέχρι και σήμερα με τον καλύτερο τρόπο την σημαντικότερη πόλη της κλασικής αρχαιότητας στο απόγειο της δόξας της. Περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ

Η σύνθεση με τα αρχαία αθηναϊκά νομίσματα των Revett και Stuart μπορούν να αξιοποιηθούν διδακτικά προκειμένου να μελετήσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες χαρακτηριστικές παραστάσεις που εικονίζονταν επάνω σε αυτά. Οι παραστάσεις, οι οποίες αναφέρονται κυρίως στη θεά Αθηνά, προστάτιδα της Αθήνας, έχουν σχεδιαστεί με καθαρότητα και ακρίβεια έτσι ώστε να είναι δυνατή η λεπτομερής παρατήρησή τους. Ενδείκνυται η συγκριτική μελέτη τους με φωτογραφίες αθηναϊκών νομισμάτων και η αξιοποίηση της συλλογής του Νομισματικού Μουσείου της Αθήνας προκειμένου οι μαθητές και οι μαθήτριες να γνωρίσουν τα αρχαία ελληνικά νομίσματα καθώς και τις χρηστικές και λειτουργικές τους διαστάσεις. Ακόμα, με αφορμή τα αρχαία νομίσματα θα μπορούσε να προταθεί μία γενικότερη μελέτη της εξέλιξης των νομισμάτων και της πολιτικής, οικονομικής, ιστορικής, κοινωνικής και αισθητικής τους διάστασης.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

http://photodentro.edu.gr/cultural/r/8526/3348

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ

σχέδιο Αθηνά γλάυκα κουκουβάγια ελιά Αθήνα Ποσειδώνας Εριχθόνιος

ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ

ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ

μαθητής, εκπαιδευτικός

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ / ΕΠΙΠΕΔΟ

δημοτικό, γυμνάσιο, γενικό λύκειο

ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

9-12 , 12-15 , 15-18

ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

oπτικός, συμπεριφορική μάθηση

ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟΥ ΚΟΙΝΟΥ

ανεξάρτητο γλώσσας

ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

Φορέας χρηματοδότησης: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
Χρηματοδότηση: ίδιοι πόροι/άλλη πηγή χρηματοδότησης

ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

έργο / πράξη: ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Π61-ΥΠΠΕΘ)

ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Π61-ΥΠΠΕΘ)
Φορέας χρηματοδότησης: ΥΠΠΕΘ
Χρηματοδότηση: Ε.Ε. (ΕΚΤ) και Ελληνικό Δημόσιο
Πλαίσιο χρηματοδότησης: ΕΠ ΕΔΒΜ, ΕΣΠΑ 2007-2013
Διάρκεια: 2010-2015
Ανάδοχος (έργου / πράξης): ΥΠΠΕΘ (Ε.Δ. ΕΣΠΑ)
Επιστημονική και διοικητική εποπτεία έργου / πράξης (υπεύθυνος / συντονιστής έργου / πράξης): Μαίρη Κριάρη
Φορείς υλοποίησης: ΥΠΠΕΘ (Ε.Δ. ΕΣΠΑ), ΙΕΠ, ΕΚ ΑΘΗΝΑ (ΙΕΛ)

υποέργο: Υποέργο 12: Παιδαγωγικός Μετασχολιασμός Ψηφιακού Υλικού Πολιτισμικού Περιεχομένου

Υποέργο 12: Παιδαγωγικός Μετασχολιασμός Ψηφιακού Υλικού Πολιτισμικού Περιεχομένου
Ανάδοχος υποέργου: ΙΕΠ
Υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
Φορέας παρακολούθησης και παραλαβής υποέργου: ΥΠΠΕΘ (Ε.Δ. ΕΣΠΑ)

ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΤΥΠΟΣ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

αφηγηματικό

ΕΥΡΟΣ ΚΑΛΥΨΗΣ (ΧΡΟΝΙΚΗ, ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ Η' ΑΛΛΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ)

Τα αρχαία αθηναϊκά νομίσματα (5ος - 1ος αιώνας π.Χ.) εικονίζονται στη συλλογή των James Stuart και Nicholas Revett (1787)

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ

https://el.travelogues.gr/item.php?view=48130

ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη)

ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ