Χριστουγεννιάτικη Πινακοθήκη και Μουσική Βιβλιοθήκη

Μπορούμε να διαβάσουμε το παρακάτω απόσπασμα από το τροπάριο του υμνωδού Ανατόλιου (8ος αι.) που ανήκει στα Στιχηρά του Εσπερινού των Χριστουγέννων και να παρατηρήσουμε πώς αυτό οπτικοποιείται στην παρακάτω εικόνα, τοιχογραφία από τη Μονή Δοχειαρίου στο Άγιο Όρος (16ος αι.).

Τί σοι προσενέγκωμεν Χριστέ, ότι ώφθης επί γης ως άνθρωπος δι’ ημάς; Έκαστον γάρ των υπό σου γενομένων κτισμάτων, την ευχαριστίαν σοι προάγει.  οι Άγγελοι τον ύμνον. οι ουρανοί τον αστέρα. οι Μάγοι τα δώρα. οι Ποιμένες το θαύμα. η γη το σπήλαιον. η έρημον την φάτνην. ημείς δε Μητέρα Παρθένον. Ο προ αιώνων Θεός, ελέησον ημάς.

 

 

* * *

«Τί να σου προσφέρουμε, Χριστέ, που φανερώθηκες στη γη σαν άνθρωπος για χάρη μας; Διότι καθένα από τα δημιουργήματα, που εσύ έπλασες, σου εκφράζει (με το δικό του τρόπο) την ευχαριστία και ευγνωμοσύνη του: οι Άγγελοι σε υμνολογούν· οι ουρανοί δίνουν τον αστέρα (που οδηγεί τους μάγους)· οι Μάγοι σου προσφέρουν τα δώρα τους· οι βοσκοί δείχνουν το θαυμασμό τους· η γη (προσφέρει) το σπήλαιο· η έρημος τη φάτνη· εμείς δε οι άνθρωποι (σου δίνουμε) μια Μητέρα Παρθένο. Εσύ που είσαι ο προαιώνιος Θεός, ελέησέ μας».

* * *

 

Τοιχογραφία του 16ου αιώνα στον καθολικό ναό της Ιεράς Μονής Δοχειαρίου Αγίου ΄Ορους
(κάντε «κλικ» στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγέθυνση)

* * *

Στην παρακάτω πινακοθήκη βλέπουμε πώς παρουσιάζεται το θέμα της γέννησης του Χριστού στη βυζαντινή ζωγραφική και στη δυτική τέχνη. Μπορούμε να εντοπίσουμε ομοιότητες και διαφορές στην προσέγγιση του θέματος και στην τεχνοτροπία των απεικονίσεων της Γέννησης;

Βυζαντινή εικονογραφία

Ευαγγελιστάριο του αυτοκράτορα Φωκά. Η Γέννηση του Χριστού 1120-30, Άγιον Όρος, Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας [πηγή: http://www.xanthi.ilsp.gr] Η Γέννηση του Χριστού, τοιχογραφία από το ναό της Περιβλέπτου στο Μυστρά [πηγή: Βικιπαίδεια] «Γέννηση του Χριστού», Ιερά Μονή Δαφνίου (τοιχογραφία με τεχνοτροπία ψηφιδωτού), [πηγή: Δήμος Χαϊδαρίου]
«Η γέννηση του Χριστού» – Εγκαυστική εικόνα από τη Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά 7ος αι. [πηγή: eikastikon.gr] «Η Γέννηση», τοιχογραφία από τον ναό του Πρωτάτου Αγίου Όρους
13ος αι. [πηγή: eikastikon.gr] Π. Βαμπούλης, «Γέννηση» [πηγή: eikastikon. gr]

 

Έργα δυτικής ζωγραφικής

Duccio di Buoninsegna, «Η Κατά σάρκα Γέννησις του Ιησού Χριστού» [πηγή: Βικιπαίδεια] Don Lorenzo Monaco, «Η προσκύνηση των μάγων» [πηγή: Βικιπαίδεια] Leonardo da Vinci, «Η προσκύνηση των Μάγων» [πηγή: Uffizi Gallery, Φλωρεντία, Ιταλία]
Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, «Η Γέννηση του Ιησού» [πηγή: Βικιπαίδεια] Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, El Greco, «Η προσκύνηση των ποιμένων», 1614 [πηγή: Μουσείο Prado, Μαδρίτη] Bruegel Pietel, «Η Προσκύνηση των Μάγων» [πηγή: National Gallery, London, UK]

* * *

Ας ακούσουμε Χριστουγεννιάτικα τραγούδια, κάλαντα και ύμνους από τις παρακάτω ιστοσελίδες.

Κάλαντα, ευχές και παινέματα Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Φώτων [πηγή: Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου]

Βυζαντινοί ύμνοι, ύμνοι των Χριστουγένων [πηγή: musicale. Ελληνική Μουσική Βιβλιοθήκη]

Αφιέρωμα Χριστούγεννα 2003-Ηχητικά αποσπάσματα [πηγή: Μυριόβιβλος]

info