Γρηγόριος Ξενόπουλος Οι νέοι ποιηταί(απόσπασμα) Μεταξύ των πρεσβυτέρων επικρατεί συνήθως ο μισονεϊσμός. Οι περισσότεροι άνθρωποι, άμα υπερβούν κάποιον όριον ηλικίας, σκληρύνονται και αποκρυσταλλούνται. Εστραμμένοι επιμόνως προς το παρελθόν, ζώντες με αναμνήσεις, αρνούνται, θα έλεγε κανείς, παν ό,τι ομοιάζει με νεότητα και μ' ελπίδα. Δια τούτο τους ευρίσκουν πάντοτε πολεμίους αι νέαι ιδέαι και οι νέοι άνθρωποι. Αυτοί οι μισονεϊσταί, οι αποκρυσταλλωμένοι, αποτελούν το σπουδαιότερον πρόσκομμα της προόδου των, και προς αυτούς συνάπτεται ο κρατερός αγών. Μοιραίως εις τον αγώνα νικούν οι νέοι, αλλά δια τούτο οι πρεσβύτεροι δεν τους μισούν ολιγώτερον. Και νικώντας, και αναγνωζομένους, και προοδεύοντας, εκείνοι εξακολουθούν να τους αρνούνται και να τους περιφρονούν, ελεεινολογούντες τους μωρούς ανθρώπους και την μωράν εποχήν... Και πολλάκις η περιφρόνησίς των είνε βαθύτατα ειλικρινής. Διότι σπανίως μισούν και καταδιώκουν από γεροντικόν πείσμα τον νέον· συνήθως δεν το εννοούν και πιστεύουν, καλή τη πίστει, ότι είνε πλάνη και παραφροσύνη. Ο μισονεϊσμός μεταξύ των λογίων επικρατεί ίσως σφοδρότερος. Οι πρεσβύτεροι κατ' ουδένα τρόπον ανέχονται και αναγνωρίζουν τους νεωτέρους, και μάλιστα τους νεωτάτους. Τους νομίζουν αμαθείς, μωρούς ή παράφρονας. Δεν τους προσέχουν, δεν τους παρακολουθούν και ουδέποτε ομιλούν περί αυτών σοβαρώς. Φρονούν, ότι εις την εποχήν των η ο\ποίησις και η τέχνη είπαν την τελευταίαν λέξιν. Τα άλλα δι' αυτούς είνε αντίλαλοι φρενοκομείου. Δεν ειξεύρω αν ανήκω εις τους πρεσβυτέρους. Αν η ηλικία μου δίδη κάποια δικαιώματα εις τον σεβάσμιον αυτόν κύκλον, αλλά και οι νέοι ευτυχώς μάλλον δι' εμέ ή δι' αυτούς, δεν έπαυσαν να έχουν δικαιώματα εις την προσοχήν μου ή εις την εκτίμησιν. Τούτο ίσως σημαίνει ότι η μοιραία «αποκρυστάλλωσίς» μου δεν συνεπληρώθη ακόμη.... Το βέβαιον είνε ότι αγαπώ πολύ να παρακολουθώ τους νέους, ομολογώ δε ότι τα έργα των – εννοώ τα έργα των εκλεκτοτέρων από αυτούς, – μου δίδουν γενικώς πολύ μεγαλητέραν απόλαυσιν από τα έργα των ομηλίκων. Αλλά και δια τα ιδικά μου, πολύ περισσότερον μ' ενδιαφέρει η γνώμη των νέων παρά η γνώμη των παλαιών. Και γράφων, προς εκείνους μάλλον αποβλέπω ή προς τούτους. «Οι μόνοι άνθρωποι των οποίων ακούω την γνώμην με σεβασμός – λέγει ο διάσημος Οσκάρ Ουάϊλδ, – είνει οι πολύ νεώτεροί μου κατά την ηλικίαν. Οι νέοι προηγούνται εις την ζωήν και αυτοί είνε το τελευταίον θαύμα της δημιουργίας». Ιδού μία σκέψις, την αλήθειαν της οποίας αναγνωρίζω απολύτως. Οι νέοι προηγούνται, οι νέοι είνε η πρόοδος. Είμαι ευτυχής όταν ειμπορώ να λέγω ότι συμβαδίζω με αυτούς, διότι τότε φαντάζομαι ότι είμαι εις την πρωτοπορείαν. Και κατά βάθος κολακεύομαι πολύ περισσότερον οσάκις έν έργον μου αρέση εις τον μικρόν Λέανδρον Παλαμάν, παρά οσάκις ενθουσιάζη τον μεγάλον Κωστήν Παλαμάν. [...] [πηγή: περ. Νέα Ζωή, τ. 4, αρ. 38, 11/1907, σελ. 677. Ο τόμος είναι διαθέσιμος στον δικτυακό τόπο της ψηφιακής συλλογής Κοσμόπολις <http://xantho.lis.upatras.gr/kosmopolis/>] |