Πορτραίτο του Δόγη Λεονάρντο Λορεντάν


Ο Μπελλίνι έκανε την προσωπογραφία του Λεονάρντο Λορεντάν, που ήταν δόγης από το 1501 ως το 1521. Ο πίνακας αυτός θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της Βενετικής σχολής και όχι μόνο στον τομέα της προσωπογραφίας. Είναι προφανής η δεξιοτεχνία του Μπελλίνι στην απεικόνιση του βαρύτιμου υφάσματος και του χρυσού κεντήματος στο μανδύα και το σκούφο του Δόγη. Ο τρόπος, όμως, με τον οποίο χρησιμοποίησε το φως για να τονίσει τα αυστηρά χαρακτηριστικά του προσώπου, ώστε όλη την προσοχή να προσελκύουν το σκεπτικό βλέμμα και το ερμητικά κλειστό, μα τόσο εύγλωττο, στόμα είναι αξεπέραστος! Το ψυχρό μπλε φόντο που σκουραίνει προς τα πάνω τονίζει περισσότερο τη λάμψη του προσώπου και των ενδυμάτων. Ο ζωγράφος δεν προσπάθησε να κρύψει τα σημάδια των γηρατειών – τις ρυτίδες στο λαιμό, που φαίνονται παρά τον ψηλό γιακά – ούτε τα ίχνη των ευθυνών που φέρνει η κρατική εξουσία, όπως δείχνουν οι κύκλοι κάτω από τα μάτια. Μόλις μια γενιά πριν, όλα τα πορτραίτα αναπαρήγαγαν τον ίδιο τύπο, με ελάχιστα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά για να είναι εφικτή η ταύτιση. Αυτό το πορτραίτο, όμως, χαρακτηρίζεται από τελείως διαφορετικές αξίες: ο εικονιζόμενος δεν είναι απλά ένα χαμογελαστό άτομο, αλλά αποκαλύπτεται η συναισθηματική του κατάσταση. Ο Μπελλίνι έχει δώσει στον αντιπαθή άνδρα μια αύρα ήρεμης αυθεντίας και καθαρής ισχύος που γίνεται σχεδόν το αρχέτυπο του ήπιου εξουσιαστή. Τελικά, ο Δόγης μοιάζει απρόσιτος, χαμένος σε σκέψεις ανεξιχνίαστες, να στέκεται μάλλον όρθιος πίσω από ένα κιγκλίδωμα, σύμφωνα με παλαιότερα φλωρεντινά και μεσαιωνικά πρότυπα.