Πλούταρχος, Πλατωνικά Zητήματα

Ζήτημα Α΄

(απόσπασμα)

2. Έπειτα, η άσκηση της κρίσης είναι ωφέλιμη, όμως εμποδίζεται όταν κανείς γεννά. Γιατί όποιος αγαπά, είναι τυφλός για το αντικείμενο της αγάπης του· και όποιος γεννά, τίποτε δικό του δεν αγαπά, όπως αγαπά τη γνώμη και το επιχείρημά του. Γιατί, η λεγόμενη δικαιότατη διανομή των παιδιών, στην περίπτωση των επιχειρημάτων είναι πολύ άδικη· κι αυτό, γιατί στην πρώτη περίπτωση πρέπει κανείς να πάρει αυτό που είναι δικό του, ενώ στη δεύτερη το πιο καλό, ακόμη κι αν ανήκει σε άλλον. Γι' αυτό, όποιος έχει δικά του παιδιά, γίνεται περισσότερο κακός κριτής των άλλων. Κι όπως ακριβώς είπε κάποιος σοφός, πως οι Ήλειοι θα μπορούσαν να είναι καλύτεροι κριτές των Ολυμπιακών αγώνων, αν ούτε ένας Ήλειος δεν αγωνιζόταν, έτσι και κάποιος που στα επιχειρήματα πρόκειται να κρίνει σωστά και να επιβραβεύσει, γίνεται άδικος, όταν ο ίδιος επιθυμεί τη δόξα, και ανταγωνίζεται όσους κρίνονται. Γιατί και οι στρατηγοί των Ελλήνων, όταν ψήφιζαν για τα βραβεία ανδρείας, όλοι θεώρησαν τους εαυτούς τους άριστους· και δεν υπάρχει κανένας φιλόσοφος, στον οποίο να μην έχει συμβεί το ίδιο, με εξαίρεση όσους ομολογούν, όπως ο Σωκράτης, πως δε λένε τίποτα δικό τους· μόνο αυτοί αναδεικνύονται έντιμοι και αδέκαστοι κριτές της αλήθειας. Γιατί, όπως ακριβώς ο αέρας που βρίσκεται μέσα στ' αφτιά, δε συλλαμβάνει όλα όσα λέγονται, αν ο ίδιος δεν είναι σταθερός και απαλλαγμένος από δικό του ήχο αλλά γεμάτος βοή και σφυρίγματα, έτσι και όποιος κρίνει τα επιχειρήματα στη φιλοσοφία, δε θα μπορέσει να κατανοήσει όσα λέγονται απ' έξω, αν από μέσα του κάτι αντηχεί και καλύπτει κάθε άλλο ήχο. Γιατί η προσωπική γνώμη που συντροφεύει τον καθένα, δε θα δεχθεί ό,τι διαφωνεί μαζί της, όπως αποδεικνύει το πλήθος των φιλοσοφικών συστημάτων· από αυτά, αν η φιλοσοφία λειτουργεί πολύ καλά, θεωρεί πως ένα σύστημα είναι το σωστό, και πως τα άλλα διατυπώνουν εσφαλμένες κρίσεις και αντιμάχονται την αλήθεια.

[πηγή: Πλούταρχος, Γυναικών Αρεταί. Πλατωνικά Ζητήματα, μτφρ. Κωνσταντίνα Μόσχου, εκδ. Ζήτρος, 1998, σελ. 59-61]