Θανατική ποινή
«... καὶ νόμον γε θὲς παρ' ἐμοῦ τὸν μὴ δυνάμενον
αἰδοῦς καὶ δίκης μετέχειν κτείνειν ὡς νόσον πόλεως».
(Πλάτωνος Πρωταγόρας, 322d. Πρόκειται για λόγια του Δία)
[πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]
Γενικές πληροφορίες για τη θανατική ποινή μπορείτε να διαβάσετε στο ομώνυμο λήμμα της Βικιπαίδειας .
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Διεθνής Αμνηστία και η θανατική ποινή
Διαβάστε την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα [πηγή: Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης των Ηνωμένων Εθνών]. Περιλαμβάνει άρθρα που μπορούν να συνδεθούν με το θέμα της θανατικής ποινής;
Στη Σύμβαση για την Προστασiα των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών [πηγή: Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων], περιλαμβάνεται το Πρωτόκολλο 6 σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής (σελ. 18-19).
Στον δικτυακό τόπο της Διεθνούς Αμνηστίας θα βρείτε στοιχεία για την καμπάνια της οργάνωσης με τίτλο «Καταργήστε τη θανατική ποινή». Αν πατήσετε πάνω στον υπερσύνδεσμο «Θανατική ποινή» στην κορυφή της σελίδας, θα εμφανιστεί ένας κατάλογος κειμένων με στοιχεία για το θέμα. Στο τέλος του καταλόγου θα βρείτε επίσης το διαδραστικό παιχνίδι Amnesty - The Game με θέμα μια εικονική εκστρατεία κατάργησης της θανατικής ποινής.
Κείμενα για την τιμωρία και τη θανατική ποινή
Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, Γ΄ 45 (μεταφρασμένο απόσπασμα από τη δημηγορία του Διοδότου)
Πλάτων, Πρωταγόρας 234 a-c (μεταφρασμένο απόσπασμα)
Άρης Στυλιανού, Πρόλογος στην ελληνική έκδοση του βιβλίου του Τσέζαρε Μπεκαρία Περί Εγκλημάτων και Ποινών (αποσπάσματα)
Τζον Στιούαρτ Μιλ, «Υπάρχει ανάγκη ενδυνάμωσης των ποινών!»
Τατιάνα Τσαλίκη-Μηλιώνη, «Η γκιλοτίνα τραυμάτισε τον Ουγκό»
Θεόδωρος Λιανός, «Περί της θανατικής ποινής»
Κωστής Παπαϊωάννου, «Ας τελειώνουμε με τη θανατική ποινή» (απάντηση στο άρθρο του Θ. Λιανού)
Τάνια Μποζανίνου, «Θανατική ποινή»
Αλίκη Γιωτοπούλου - Μαραγκοπούλου, «Γιατί πρέπει να καταργηθεί»
«10 λόγοι για τους οποίους η Διεθνής Αμνηστία αντιτίθεται στη θανατική ποινή» [πηγή: Διεθνής Αμνηστία]
Τηλεοπτικές εκπομπές για τη θανατική ποινή
«Θανατική ποινή» (διάρκεια: 53:07min) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]
«Τέσσερις Αθώοι στο Σικάγο» (διάρκεια: 59:16min) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]
Ταινίες για τη θανατική ποινή
«Το Πράσινο Μίλι (ταινία)» (λήμμα) [πηγή: Βικιπαίδεια]
«Οι 12 Ένορκοι» (12 Angry Men)
Η θανατική ποινή στα σχολικά βιβλία
Δείτε πώς αντιμετωπίζεται το θέμα της θανατικής ποινής στα βιβλία πέντε ανθρωπιστικών μαθημάτων του σχολείου σας:
Παραβίαση και περιφρόνηση της ανθρώπινης ζωής (Φόνος - Θανατική Ποινή - Βασανιστήρια) [πηγή: Θέματα Χριστιανικής Ηθικής Γ΄ Λυκείου]
Αποκλίνουσα συμπεριφορά: Παραβατικότητα και εγκληματικότητα [πηγή: Κοινωνιολογία Γ΄ Λυκείου]
Η αποκλίνουσα συμπεριφορά [πηγή: Πολιτική Παιδεία Β΄ Λυκείου]
Πλάτωνος Πρωταγόρας [πηγή: Φιλοσοφικός Λόγος Γ΄ Λυκείου - Θεωρητικής Κατεύθυνσης].
Δείτε κυρίως τις ενότητες 4 (Η πολιτική αρετή, κοινό δώρο του Δία στους ανθρώπους, απαραίτητη ιδιότητα για τη συγκρότηση κοινωνιών) και 6 (Η παιδευτική σημασία της τιμωρίας ως απόδειξη του διδακτού της αρετής).
Πρακτικές εφαρμογές του ηθικού προβληματισμού [πηγή: Αρχές Φιλοσοφίας Β΄ Λυκείου - Θεωρητικής Κατεύθυνσης]
Σωκράτης: ένας φιλόσοφος καταδικασμένος στην εσχάτη των ποινών
Στην Αθήνα του 399 π.Χ., το δικαστήριο της Ηλιαίας καταδίκασε τον φιλόσοφο Σωκράτη σε θάνατο. Λεπτομέρειες για τη δίκη και την καταδίκη του θα βρείτε στην υποενότητα Η δίκη και ο θάνατος του Σωκράτη του βιβλίου Φιλοσοφικός Λόγος Γ΄ Λυκείου - Θεωρητικής Κατεύθυνσης. Την αντίδραση του φιλοσόφου στην καταδίκη, όπως την αποδίδει ο Πλάτων στο τέλος του έργου του Απολογία Σωκράτους, μπορείτε να τη διαβάσετε σε μετάφραση εδώ. Τις τελευταίες του στιγμές αφηγείται ο Φαίδων στον ομώνυμο πλατωνικό διάλογο, πληροφορίες για τον οποίο μπορείτε να διαβάσετε στο λήμμα «Φαίδων (διάλογος)» της Βικιπαίδειας.
Η προσωπικότητα και το τέλος του Σωκράτη έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης για την τέχνη. Δείτε, για παράδειγμα, πώς απεικόνισε ο ζωγράφος Ζακ-Λουί Νταβίντ το θάνατο του φιλοσόφου:
[πηγή: wikimedia commons]
(Πατήστε πάνω στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγαλύτερο μέγεθος. Δείτε και το λήμμα «Ο Θάνατος του Σωκράτη» στη Βικιπαίδεια για έναν αποσυμβολισμό του πίνακα)
Σχεδόν 2500 χρόνια μετά, η δίκη του Σωκράτη επαναλήφθηκε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, με τη συμμετοχή διαπρεπών νομικών από την Ευρώπη και την Αμερική, αλλά και πολυπληθούς κοινού που παρακολούθησε τη δίκη ζωντανά ή από το διαδίκτυο. Δείτε ποια υπήρξε η ετυμηγορία αυτής της νέας δίκης στη σχετική ενότητα του δικτυακού τόπου της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών.
Η τελευταία εκτέλεση στην Ελλάδα
Στις 25 Αυγούστου 1972 έγινε η τελευταία εκτέλεση θανατικής καταδίκης στην Ελλάδα. Εκτελέστηκε ο Βασίλης Λυμπέρης [πηγή: Βικιπαίδεια] που καταδικάστηκε στην εσχάτη των ποινών για τετραπλή ανθρωποκτονία. Διαβάστε σχετικό ρεπορτάζ της εφημερίδας Μακεδονία. Αν θέλετε να δείτε ολόκληρες σελίδες της εφημερίδας, πηγαίνετε στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και συμπληρώστε τη φόρμα αναζήτησης.
Η θανατική ποινή καταργήθηκε και τυπικά στην Ελλάδα με το άρθρο 33 του νόμου 2172/1993:
(Εφημερίς της Κυβερνήσεως, 16/12/1993, τεύχος α΄, φύλλο 207)
[πηγή: Εθνικό Τυπογραφείο]
To σύγχρονο Σύνταγμα ορίζει σχετικά με τη θανατική ποινή:
[πηγή: Βουλή των Ελλήνων]
