Η άλωση της Τροίας

Ιλίου Πέρσις

Η Ιλιάδα διηγείται γεγονότα της τελευταίας χρονιάς της δεκαετούς πολιορκίας της Τροίας και τελειώνει με τον θάνατο του Έκτορα και την τιμητική ταφή του. Το τέλος του τρωικού ήρωα προσωποποιεί τον χαμό της πόλης. Για τον ίδιο τον χαμό της πόλης όμως μόνο υπαινικτικά γίνεται λόγος στο ομηρικό έπος (τόσο η Ανδρομάχη (Ω 729-739) όσο και ο Έκτορας (Ζ 448-465) κάνουν λόγο για την επικείμενη πτώση της Τροίας).

Αφού διαβάσετε καιι τους στίχους θ 595-643 από την Οδύσσεια (μτφρ. Δ.Ν. Μαρωνίτη) και το Παράλληλο κείμενο 2, όπως προτείνει το σχολικό εγχειρίδιο, μπορείτε να ερευνήσετε τους τρόπους που αποτυπώθηκε η άλωση της Τροίας σε αγγειογραφίες της αρχαϊκής και της κλασικής εποχής.

Χωριστείτε σε ομάδες, αναζητήστε αγγειογραφίες με θέμα "Ιλίου Πέρσις" (άλωση της Τροίας). Κάθε ομάδα με βάση τις αγγειογραφίες θα αναλάβει να αφηγηθεί τι συνέβη σε κάποιον από τους παρακάτω ομηρικούς ήρωες: στον Πρίαμο, στην Εκάβη, στην Ανδρομάχη, στην Ελένη, στον Αινεία κλπ.

Παρουσιάστε τα αποτελέσματα της αναζήτησής σας στους συμμαθητές σας.

2. Η καταστροφή της Τροίας
Στο ποίημα του Αρκτίνου από τη Μίλητο (8ος-7ος αι. π.Χ.) Ιλίου Πέρσις περιγράφεται η κατάληψη της Τροίας από τους Αχαιούς. Στους στίχους που ακολουθούν πληροφορούμαστε ποια ήταν η τύχη του Πρίαμου και της οικογένειάς του.
«Η Τροία πια κουρσεύεται, καίγεται και πατιέται και δεν υπάρχει Αχαιός που δεν ευχαριστιέται. Ο Πρίαμος ο βασιλιάς σφάζεται με μανία στου Ερκείου Δία το βωμό χωρίς πια ευσπλαχνία. Ψάχνει και ο Μενέλαος να βρει πια την Ελένη, σκοτώνει το Δηίφοβο και την ελευθερώνει. Το ξόανο της Αθηνάς ο Αίας ρίχνει κάτω, τη μάντισσα αρπάζοντας Κασσάνδρα απ' το μπράτσο! Το μέγα το ρηγόπουλο, το Αστυανακτάκι, απ' τα ψηλά δεν πέταξε, σα να 'ταν κουταβάκι ο Οδυσσέας ο γνωστός, ο πρώτος στην Ιθάκη; Στον τάφο τ' Αχιλλέα μας σφάζεται με μανία η δόλια Πολυξένη πια, χωρίς καμιά αιτία. Στην Τροία βάζουνε φωτιά από μια άκρη σ' άκρη κι η πόλη στάχτη γίνεται, πνίγεται μες στο δάκρυ! Τα λάφυρα μοιράζονται, τα δώρα απ' τη μάχη, παίρνει κι ο Νεοπτόλεμος λεία την Ανδρομάχη. Αυτά και άλλα πιο πολλά επράξαν οι Αργείοι, χωρίς κανένα δισταγμό, καμιά αιδημοσύνη!»	555 560 565 570
(Ιλίου Πέρσις, στ. 552-570, μτφρ. Γ.Θ. Καλοδήμου, σελ. 167-168, ιδ' Έκδοση, Λαμία 2000) στ. 555 στου Ερκείου Δία το βωμό: ο Πρίαμος κατέφυγε στο βωμό του Ερκείου Δία, του προστάτη της οικογένειας και των συγγενικών δεσμών, όμως ο Νεοπτόλεμος, ο γιος του Αχιλλέα, τον απομάκρυνε από τον ιερό χώρο και τον σκότωσε μπροστά στο παλάτι· στ. 557 σκοτώνει το Δηίφοβο: ο Δηίφοβος, γιος του Πρίαμου και της Εκάβης, σύμφωνα με τη μεταγενέστερη παράδοση είχε γίνει σύζυγος της Ελένης μετά το θάνατο του Πάρη· στ. 558 το ξόανο της Αθηνάς: η Κασσάνδρα για να σωθεί κατέφυγε στο ναό της Αθηνάς και αγκάλιασε το ξόανο (ξύλινο άγαλμα) της θεάς, αλλά ο Αίας του Οϊλέα (ο Λοκρός), ρίχνοντας κάτω το άγαλμα, την έσυρε έξω από το ναό. Τελικά, η Κασσάνδρα ακολούθησε τον Αγαμέμνονα στις Μυκήνες και σκοτώθηκε από την Κλυταιμνήστρα· στ. 560-561: ο Νεοπτόλεμος πήρε αιχμάλωτη την Ανδρομάχη, αφού πρώτα έριξε από τα τείχη το μικρό Αστυάνακτα. Σύμφωνα με άλλη παράδοση, την οποία ακολουθεί η Ιλίου Πέρσις, το γιο του Έκτορα τον γκρέμισε από τα τείχη ο Οδυσσέας· στ. 564 η δόλια Πολυξένη: η Πολυξένη, κόρη του Πρίαμου, θυσιάστηκε πάνω στον τάφο του Αχιλλέα από το γιο του Νεοπτόλεμο.