«Ρήγας Φεραίος»
Μαρμάρινος ανδριάντας του Ιωάννη Κόσσου, 1871
Αθήνα, Προπύλαια Πανεπιστημίου Αθηνών
| Η μορφή του Ρήγα Φεραίου-Βελεστινλή (1757 - 1798) είναι από τις πιο δημοφιλείς μορφές ηρώων του Αγώνα στην τέχνη. Ο ανδριάντας του Ρήγα ήταν παραγγελία του Πανεπιστημίου Αθηνών, με ευκαιρία την επέτειο των πενήντα χρόνων από την Επανάσταση του 1821. Το έργο έγινε με χρηματοδότηση του γνωστού έμπορου, ευεργέτη από την Αλεξάνδρεια, Γ. Αβέρωφ. Ο Ιωάννης Κόσσος δημιούργησε δύο τύπους. Ο ένας, μαρμάρινο άγαλμα μικρών διαστάσεων, παριστάνει τον ποιητή, διανοούμενο, σκεπτόμενο Ρήγα. Το έργο βρίσκεται σήμερα στο Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός». Ο άλλος, που προτιμήθηκε για τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών, παριστάνει τον αγωνιστή Ρήγα. Ο Ρήγας οραματιστής της ελευθερίας, άνθρωπος της δράσης, σφίγγει το αριστερό χέρι στο στήθος του και έχει το δεξί σε έκταση, ενώ σπάει τις αλυσίδες της σκλαβιάς. Το έργο από τα τελευταία δείγματα μνημειακής γλυπτικής σε κλασικιστικό ύφος σηματοδοτεί και την αλλαγή πορείας της νεοελληνικής γλυπτικής σε πιο ρεαλιστικά στοιχεία, που θα φανούν στη συνέχεια και σε άλλους καλλιτέχνες. Η τελετή αποκαλυπτηρίων του έργου έγινε στις 16 Ιουνίου 1871 στην Αθήνα και αποτέλεσε σπουδαίο γεγονός. |