«Μετά την καταστροφή των Ψαρών»
Ελαιογραφία του Νικόλαου Γύζη, π.1896
Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου
| Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής επίθεσης στο νησί των Ψαρών, τον Ιούνιο του 1824, το νησί καταστράφηκε, χιλιάδες Ψαριανοί σκοτώθηκαν, χάθηκαν πολλά πλοία και περίπου 3600 άτομα κατόρθωσαν να ξεφύγουν καταφεύγοντας σε άλλα νησιά και κυρίως στις Σπέτσες. Το έργο αναφέρεται σε ένα παρεπόμενο του ιστορικού αυτού γεγονότος που δηλώνεται στον τίτλο και όχι στο ίδιο το γεγονός. Τρεις άνδρες σε μια βάρκα παλεύουν να την συγκρατήσουν στη φουρτουνιασμένη θάλασσα και να βοηθήσουν στη διάσωση των ανθρώπων. Χαρακτηριστική η διάσωση του παπά με το εικόνισμα στο χέρι, που παραπέμπει στη συμβολική χρήση του λαβάρου - συμβόλου του Αγώνα και του συμβόλου της πίστης. Χαρακτηριστικός ο βράχος του νησιού των Ψαρών που αφήνουν πίσω τους. Στο βάθος το φεγγάρι φωτίζει το δρόμο της φυγής και συμβολίζει την ελπίδα. Οι μορφές διαχέονται η μια μέσα στην άλλη, χωρίς διακριτά περιγράμματα, εξαιτίας του δυναμικού σχεδιασμού που ακολουθεί ο ζωγράφος. |