«Η αποθέωση του Αθανάσιου Διάκου»
Ελαιογραφία του Κωνσταντίνου Παρθένη, 1931
Αθήνα, Συλλογή Ιδρύματος Σπ. Λοβέρδου
| Η θυσία του Αθανάσιου Διάκου απασχόλησε ως θέμα πολλές φορές τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Στο συγκεκριμένο έργο διακρίνεται η ξαπλωμένη γυναικεία μορφή, προσωποποίηση της Ελλάδος, τύπος ο οποίος κατάγεται από τη βυζαντινή Παναγία. Ο αρχαίος πολεμιστής - αναφορά στον Λεωνίδα - όπως δηλώνεται από το κράνος, ο οποίος πέθανε στις Θερμοπύλες, κοντά δηλαδή στο χώρο που πολέμησε και ο Αθανάσιος Διάκος, συνδυάζεται με τον άγγελο σε άλλα έργα του Παρθένη. Νέα στοιχεία είναι η απόδοση του Διάκου με το ασκητικό ένδυμα του μοναχού, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο αποδίδεται ο χώρος, με ένα συνδυασμό γεωμετρικών και φυσικών στοιχείων. Με τις δύο από τις τρεις μορφές να αιωρούνται στον αέρα και με την τρίτη στο έδαφος, καθώς και με τα άλλα θέματα - άνθη και δέντρα, σύννεφα στον ουρανό, φτερά του Λεωνίδα -, ο Παρθένης δίνει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σύνθεση. Το σύνολο διακρίνεται για τον θριαμβικό του χαρακτήρα, με τον Διάκο να υποδέχεται στον ουρανό τον Λεωνίδα, μια χαρακτηριστική σύνδεση του παρόντος με το παρελθόν ή της νεότερης με την αρχαία ιστορία. |