Μακρυγιάννης Ι., Απομνημονεύματα, Μέρμηγκας, Αθήνα χ.χ., σ. 449

  Ο Ιωάννης Μακρυγιάννης άρχισε να γράφει τα «Απομνημονεύματα» στο Άργος, το 1829, με σκοπό να διδάξει και να φρονηματίσει τους μεταγενέστερους και συνέχισε τη συγγραφή μέχρι το 1851, ώσπου η καταδίκη του και οι άλλες δραματικές περιπέτειες της ζωής του τον ανάγκασαν να σταματήσει. Το κείμενο παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία ιδεών και θεμάτων που αφορούν την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, τη διεξαγωγή του απελευθερωτικού Aγώνα, τα πολεμικά γεγονότα και την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα στα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση. Ωστόσο, όμως, υπάρχουν μερικές κυρίαρχες έννοιες που διαπερνούν το σύνολο του έργου και αυτές είναι η πατρίδα, η εξουσία, η ξενοκρατία και η ιστορία. Σημαντικές όμως είναι και οι περιγραφές που υπάρχουν για τη Φιλική Εταιρεία, όπως και οι εικόνες από την καθημερινή ζωή στην Ελλάδα της εποχής εκείνης. Το έργο στην αρχή πέρασε σχεδόν απαρατήρητο. Εκτός από τον Κωστή Παλαμά κανείς σχεδόν δεν αντιλήφθηκε τη σημασία του. Πέρασαν πολλά χρόνια για να ασχοληθούν μαζί του λογοτέχνες και κριτικοί και να φέρουν τον Μακρυγιάννη και το έργο του στο προσκήνιο της πνευματικής ζωής της Ελλάδας. Η αποκατάσταση και δημοσίευση των «Απομνημονευμάτων» του Ι. Μακρυγιάννη, το 1907, οφείλεται στο Γιάννη Βλαχογιάννη, ο οποίος με εξαιρετική φροντίδα επιμελήθηκε και έκδοσε το έργο.