Η παράδοση της σοφιστικής τέχνης

Η επίδραση των ομηρικών επών στην αρχαία ελληνική γραμματεία

Η επίδραση των ηθικών αντιλήψεων του Ησιόδου στους Προσωκρατικούς φιλοσόφους

Το σημαντικό έργο του ποιητή Σιμωνίδη του Κείου

Ο Ορφέας ήταν ένας από τους σημαντικότερους ποιητές και μουσικούς της αρχαιότητας

Ο Μουσαίος ο Αθηναίος υπήρξε σημαντικός ποιητής της αρχαιότητας

Οι μαθητές μπορούν να διαβάσουν τo παρακάτω παράθεμα, για να κατανοήσουν τον λόγο για τον οποίο ο Πρωταγόρας εντάσσει την επαγγελματική του δραστηριότητα σε μια προηγούμενη παράδοση

«Μόλις κάνει την εμφάνισή του ο Πρωταγόρας, ο Σωκράτης, που τον γνωρίζει προσωπικά από παλιότερα, του δηλώνει το σκοπό της επίσκεψής του. Ο νεαρός, ευγενής και πλούσιος φίλος του Ιπποκράτης έχει πολιτικές φιλοδοξίες, για την πραγματοποίηση των οποίων κρίνει σκόπιμο να φοιτήσει κοντά στον Πρωταγόρα. Θα ήταν όμως επιθυμητή μια προκαταρκτική συνέντευξη. Ο Πρωταγόρας συμφωνεί και χαίρεται που του δίνεται η ευκαιρία να εξηγήσει τους εκπαιδευτικούς του στόχους, μια και στο επάγγελμά του κανείς δεν μπορεί ποτέ να θεωρήσει ότι φρόντισε αρκετά τη φήμη του. Είναι φυσικό να υπάρχει κακή προδιάθεση για έναν προικισμένο ξένο, όταν οι ντόπιοι βλέπουν τους νέους στους οποίους στηρίζουν τις ελπίδες τους να προτιμούν τη συντροφιά και τη διδασκαλία του από εκείνες των πιο διαλεχτών συμπατριωτών τους. Γι' αυτό αρχίζοντας ήδη με τον Όμηρο, οι σημαντικότεροι «δάσκαλοι» προτίμησαν πάντα να μεταμφιέσουν την πραγματική τους δραστηριότητα και να εμφανιστούν ως ποιητές, γιατροί, μουσικοί –κοντολογίς οτιδήποτε εκτός από αυτό που είναι στην πραγματικότητα. Ο Πρωταγόρας, αντίθετα από τους άλλους, είναι περήφανος που ομολογεί ειλικρινά ότι αποστολή του είναι η «παιδεία». Η τόλμη του απέδειξε ότι ακολούθησε τον σοφότερο δρόμο, αφού ως τώρα, στη μακρόχρονη επαγγελματική σταδιοδρομία του, κατόρθωσε να αποφύγει τις δυσμενείς επιπτώσεις της κοινής αυτής προκατάληψης».

[πηγή: Α. Ε. Taylor, Πλάτων. Ο άνθρωπος και το έργο του, μτφρ. Ιορδάνης Αρζόγλου, Μ.Ι.Ε.Τ, Αθήνα 1992, σ. 285-286]

Ο συγγραφέας του παραπάνω βιβλίου σχολιάζει την προσπάθεια του Πρωταγόρα να συνδέσει τη δραστηριότητά του με την προγενέστερη παράδοση των ποιητών και μουσικών ως εξής:

«Ο Πρωταγόρας βέβαια αστειεύεται, όταν λέει ότι ο Όμηρος, ο Σιμωνίδης κ. ά. υπήρξαν στην πραγματικότητα «σοφιστές», που προσποιήθηκαν κάποια διαφορετική ιδιότητα για να αποφύγουν την αντιδημοτικότητα. Από τις παρατηρήσεις του όμως μπορούμε να συμπεράνουμε ότι α) στην Αθήνα της εποχής του Περικλή υπήρχε πράγματι εύλογο λαϊκό αίσθημα αντίδρασης στον επαγγελματία σοφιστή, το οποίο δεν αποτελούσε, όπως νομίζει ο Grote, επινόηση του Πλάτωνα και των σωκρατικών, και β) ο Πρωταγόρας ήταν όντως ο πρώτος που άσκησε επίσημα, ως αμειβόμενο επάγγελμα, την «εκπαίδευση ανθρώπων» ή τη «διδασκαλία της αρετής». Αν τα ανωτέρω στοιχεία δεν αποτελούν αληθή γεγονότα, όσα ο Πλάτων παρουσιάζει τον Πρωταγόρα να λέει δεν έχουν νόημα».

[πηγή: Α. Ε. Taylor, Πλάτων. Ο άνθρωπος και το έργο του, μτφρ. Ιορδάνης Αρζόγλου, Μ.Ι.Ε.Τ, Αθήνα 1992, σ. 659-660]