Ο θρήνος στην αρχαία και νέα ελληνική γραμματεία
Ομήρου, Ιλιάδα: Ο θρήνος της Ανδρομάχης για τον σκοτωμένο σύζυγό της, τον Έκτορα:
Ο θρήνος της Ανδρομάχης |
Και η λευκοχέρ' αρχίνησε τον θρήνον Ανδρομάχη |
|
Ο Πρίαμος και η οικογένειά του θρηνούν για το θάνατο του Έκτορα. [πηγή: Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα] |
Στην πρώτη σκηνή του τέταρτου επεισοδίου περιλαμβάνεται ο κομμός, ο θρήνος δηλαδή της Αντιγόνης που ψάλλει με τον κορυφαίο του χορού. Σ’ αυτόν κυριαρχεί ο βαθύς πόνος της Αντιγόνης και η απελπισία του θανάτου της:
|
||||
[πηγή: Αρχείο Εθνικού Θεάτρου] | [Σοφοκλέους Τραγωδίαι: "Αντιγόνη" και "Φιλοκτήτης" ] |
Στη δεύτερη σκηνή του τέταρτου επεισοδίου περιλαμβάνεται ένας νέος θρήνος της Αντιγόνης, όπου κυριαρχεί η διαμαρτυρία και το παράπονό της για την άδικη τιμωρία της:
ΑΝ. |
Τάφε μου, κρεβάτι νυφικό, σπίτι μου |
|
Η λυγερή στον Άδη
[Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Α Γενικού Λυκείου]
Ήλιε μου και τρισήλιε μου
Γιάννης Ρίτσος, Επιτάφιος (αποσπάσματα)
(Θεσσαλονίκη. Μάης του 1936. Μια μάνα, καταμεσίς του δρόμου, |
Γιε μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου, Πώς κλείσαν τα ματάκια σου και δε θωρείς που κλαίω Γιόκα μου, εσύ που γιάτρευες κάθε παράπονό μου, Τώρα δε με παρηγοράς και δε μου βγάζεις άχνα Πουλί μου, εσύ που μου ’φερνες νεράκι στην παλάμη Στη στράτα εδώ καταμεσίς τ’ άσπρα μαλλιά μου λύνω Φιλώ το παγωμένο σου χειλάκι που σωπαίνει Δε μου μιλείς κ’ η δόλια εγώ τον κόρφο, δες, ανοίγω |
[πηγή: Γιάννης Ρίτσος, Ποιήματα 1930-1942, τ. Α΄, Κέδρος, Αθήνα 1979 (12η έκδ.), σ. 163-166 & 171]
Για τη συγκριτική μελέτη του θρήνου ως πηγή έμπνευσης των νεοελλήνων ποιητών, μπορείτε να αξιοποιήσετε τους Συμφραστικούς Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές του ψηφιακού περιβάλλοντος της Ανεμόσκαλας:
[πηγή: Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα] |
Για το θέμα του θρήνου ως εθιμική υποχρέωση των ζωντανών συγγενών προς τον νεκρό, μπορείτε να παρακολουθήσετε από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ την εκπομπή με τίτλο "Ω ΓΛΥΚΥ ΜΟΥ ΕΑΡ":
[πηγή: Ψηφιακό Αρχείο ΕΡΤ]