Ως τα μέσα του 15ου αιώνα τα βιβλία ήταν χειρόγραφα και γι’ αυτό πολύ ακριβά και σπάνια. Οι άνθρωποι της Αναγέννησης αναζητούσαν τρόπους αναπαραγωγής των βιβλίων, χωρίς όμως αποτέλεσμα λόγω τεχνικών δυσκολιών. Έτσι, όταν ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος χρησιμοποίησε, γύρω στο 1450, κινητά μεταλλικά στοιχεία για την εκτύπωση των βιβλίων, η ανθρωπότητα βρέθηκε μπροστά σε ένα κοσμοϊστορικό γεγονός, την εφεύρεση της τυπογραφίας.

Για την κατασκευή ενός καλουπιού απαιτούνταν, καταρχήν, μία ξύλινη ράβδος σε μορφή παραλληλεπίπεδου. Επάνω σε αυτή χαράζονταν ανάγλυφο και αντίστροφο (με καθρεπτισμένη μορφή) ένα γράμμα του αλφαβήτου.

Η ράβδος που έφερε το χάραγμα του γράμματος, πιέζονταν επάνω σε εύπλαστο και ανθεκτικό πηλό, δημιουργώντας ένα αποτύπωμα.

Χτύπημα της ράβδου με σφυρί πάνω σε πηλό έτσι ώστε να δημιουργηθεί το αποτύπωμα στον πηλό.

Αποτύπωση της ράβδου στον πηλό.

Τοποθέτηση καλουπιού

Το αποτύπωμα αυτό χρησίμευε ως καλούπι για τη χύτευση (μεταφορά του μετάλλου σε υγρή μορφή μέσα στο καλούπι) σκληρού μετάλλου.

Το μέταλλο που χύθηκε στερεοποιείται και δημιουργείται το καλούπι.

Το καλούπι με το γράμμα a ανεστραμμένο.Το αποτέλεσμα της χύτευσης ήταν ένα ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο, στη μία επιφάνεια του οποίου βρίσκονταν ανάγλυφο το αποτύπωμα του γράμματος.

Πολλά τέτοια στοιχεία κάθε ένα εκ των οποίων απεικόνιζε ένα γράμμα τοποθετούνταν το ένα δίπλα στο άλλο σχηματίζοντας λέξεις, οι λέξεις αράδες (στίχους-γραμμές), οι αράδες στήλες αυτές σελίδες. Η κάθε σελίδα προσαρμόζονταν σφιχτά σε ένα τετράγωνο τελάρο. Τα στοιχεία τα τοποθετούσαν στην τυπογραφική μηχανή. Είναι ή μαύρη πλάκα στην εικόνα.

Η πλάκα δέχονταν μελάνη σε λεπτή και ομοιόμορφη στρώση, με ειδικά ταμπόν (χοντρό ύφασμα ή δέρμα εμποτισμένο με μελάνη) από δέρμα.

Επάνω της τοποθετούνταν το φύλλο του χαρτιού ή της περγαμηνής που επρόκειτο να δεχθεί την μελάνη, και πάνω από αυτό μερικά ακόμη φύλλα, για τη σωστή κατανομή της πίεσης.

Ένας άξονας που είχε τη μορφή βίδας (ελικοειδής κοχλίας) κατέληγε σε μια ξύλινη πλάκα, που ασκούσε πίεση στα βοηθητικά χαρτιά και το εκτυπωτικό υπόστρωμα, το οποίο μετατρέπονταν σε αντίτυπο. Η πίεση εφαρμόζονταν με την περιστροφή μιας ράβδου, η οποία προσαρμόζονταν στον κεντρικό άξονα του πιεστηρίου και ήταν εμπειρικά ελεγχόμενη.

Το πρώτο βιβλίο που εκτυπώθηκε ήταν η Αγία Γραφή.

Με την τυπογραφία η γραπτή σκέψη κι η εικόνα μπορούσαν πια να διατηρηθούν και να κυκλοφορήσουν σε χιλιάδες αντίτυπα, ώστε να γίνουν προσιτές στον πολύ κόσμο.

Ως τα μέσα του 15ου αιώνα τα βιβλία ήταν χειρόγραφα και γι’ αυτό πολύ ακριβά και σπάνια.Με την τυπογραφία το κόστος μειώνεται και ο καθένας μπορεί να αγοράσει ένα βιβλίο.

Τα βιβλία πλέον είναι λιγότερο ογκώδη καιπερισσότερο καλαίσθητα.Τα κείμενα πλέον προορίζονται λιγότερο για να διαβάζονται ενώπιον κοινού και περισσότερο για ατομική σιωπηρή μελέτη.Η γνώση έπαυσε να είναι προνόμιο των αριστοκρατών και των πλουσίων επιτρέποντας έτσι μεγάλο αριθμό ανθρώπων να μοιραστούν και να συζητήσουν παλιότερες και νέες ιδέες.

Εγινε εφικτή η μαζική διακίνηση της πληροφορίας και της γνώσης, δημιουργήθηκαν οι βάσεις για τη δημόσια και καθολική εκπαίδευση.