Απεργιακές κινητοποιήσεις του 1936




Άνοιξη του 1936: Οι μεγάλες ανισότητες που χαρακτηρίζουν τη δομή της ελληνικής κοινωνίας τροφοδοτούν δυναμικούς κοινωνικούς αγώνες. Η Θεσσαλονίκη ειδικότερα, μια πόλη μπολιασμένη με το δυναμισμό αλλά και την απόγνωση των προσφύγων, αποτελεί σταθμό στην αγωνιστική δράση του συνδικαλιστικού κινήματος στον τόπο μας. Τον Απρίλιο του 1936 πραγματοποιείται απεργία διαρκείας, με βασικό αίτημα την πιστή εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης του 1924 για ημερομίσθια 140-160 δρχ. Η απεργία επεκτείνεται μετά από άρνηση των καπνεμπόρων για παραχωρήσεις. Οι καπνεργάτες της πόλης κατεβαίνουν σε απεργία και σε λίγες μέρες απεργούν όλα τα καπνεργατικά κέντρα της Βόρειας Ελλάδας. Στις 9 Μαΐου η απεργία σφραγίζεται με αιματηρά γεγονότα, με θλιβερό απολογισμό 12 νεκρούς, 32 βαριά τραυματίες και άλλους 300 ελαφρύτερα. Οι απεργοί καταφέρνουν να αφοπλίσουν πολλούς αστυνομικούς. Η πόλη περνάει για 36 ώρες στα χέρια των εργατών. Ο στρατός που στάλθηκε να επιβάλει την τάξη ενώνεται με το λαό της πόλης. Η τότε κυβέρνηση του Ι. Μεταξά στέλνει ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις από τη Λάρισα για να καταστείλει την εξέγερση. Λίγους μήνες αργότερα, την 4η Αυγούστου, ο Μεταξάς επιβάλλει δικτατορία στη χώρα.

Ο «Επιτάφιος» του Γιάννη Ρίτσου

9 Μαΐου 1936: Ένας από τους απεργούς, ο οδηγός Τάσος Τούσης, πέφτει νεκρός από σφαίρες των «οργάνων της τάξης». Σε μια ιδιότυπη «λιτανεία» καταγγελίας διαμαρτυρίας οι απεργοί τον περιφέρουν επάνω σε μια πόρτα στους δρόμους της πόλης. Η μητέρα του, που κάποια στιγμή πληροφορείται τον θάνατο του, ακολουθεί. Στο δρόμο ένα τανκ τους σταματά και πυροβολεί για να τους αναχαιτίσει. Το πλήθος ακουμπά την πόρτα κάτω. Η μάνα πέφτει επάνω στο νεκρό παιδί της κι αρχίζει να μοιρολογεί.
Την επόμενη μέρα οι εφημερίδες δημοσιεύουν τη φωτογραφία της μάνας που θρηνεί το σκοτωμένο γιο της. Με αφορμή το δημοσίευμα αυτό ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος γράφει ένα μεγάλο ποίημα, τον «Επιτάφιο», μέρη του οποίου μελοποίησε το 1958 ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης.

Χρονολόγιο Γιάννη Ρίτσου