|
Από τα πρώτα χρόνια ίδρυσης του νεοελληνικού κράτους η ελληνική οικονομία στηρίχθηκε στη σταφίδα, στο «μαύρο χρυσό», όπως την αποκαλούσαν. Η καλλιέργειά της πήρε εντυπωσιακές διαστάσεις λόγω της εξωτερικής ζήτησης του προϊόντος στην ευρωπαϊκή αγορά και κυρίως την αγγλική. Μεγάλες «σταφιδουπόλεις» όπως η Πάτρα, ο Πύργος, η Καλαμάτα γνώρισαν γρήγορη οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη, κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Η εμπορευματοποίηση της σταφίδας οδήγησε, κυρίως την Πελοπόννησο, σε μία τόσο ακραία εξειδίκευση, που θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για μονοκαλλιέργεια. Γύρω από την παραγωγή και το εμπόριο της σταφίδας πλέχτηκε σιγά-σιγά ένα δίκτυο δραστηριοτήτων, που σχημάτισε μια ιεραρχική πυραμίδα. Από το μικροκαλλιεργητή, το μικρέμπορο του χωριού ως τον έμπορο της ενδιάμεσης πόλης και το μεγαλέμπορο.
Ωστόσο, η οικονομική αυτή άνθιση δεν κράτησε πολύ. Το πρώτο πλήγμα εκδηλώθηκε στη δεκαετία του 1850, εξ αιτίας της επιδημίας φυλλοξήρας, που έπληξε τα ελληνικά αμπέλια και είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια των ¾ του γενικού εισοδήματος και τη χρεοκοπία πολλών σταφιδεμπόρων.
Το 1877, τα σύννεφα επανεμφανίζονται με την ύφεση της αγγλικής αγοράς. Την κατάρρευση των τιμών απέτρεψε το μεγάλο άνοιγμα των γαλλικών αγορών, τον Οκτώβριο του 1879, το οποίο οφειλόταν στην πτώση της γαλλικής οινοπαραγωγής λόγω της φυλλοξήρας που έπληξε τα γαλλικά αμπέλια. Η σταφίδα έγινε και πάλι περιζήτητη, η αγροτική παραγωγή προσαρμόσθηκε σ’ αυτή την ευνοϊκή συγκυρία και η ανυπαρξία επενδύσεων σε άλλους παραγωγικούς τομείς συνεχίστηκε. Γρήγορα, όμως, οι νέοι γαλλικοί αμπελώνες, που είχαν εν τω μεταξύ φυτευθεί, καρποφόρησαν, η γαλλική αγορά έκλεισε και άρχισε η μεγάλη σταφιδική κρίση, που υπήρξε καταλυτική για την τοπική οικονομία και κοινωνία και ήταν η σημαντικότερη οικονομική κρίση στην Ελλάδα του 19ου αιώνα..
|
|