ΕΝΟΤΗΤΑ 1: «Ασφάλεια στους δρόμους
Σχέδιο εργασίας 1.1 «Ασφάλεια στους δρόμους»
Παρουσίαση του σχεδίου εργασίας «Ασφάλεια στους δρόμους»

 

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΜΑΣ


 

 

   

1. Με το ποδήλατό μας στο δρόμο

 

Στόχοι

Οι μαθητές:

·       να προβληματιστούν σχετικά με τα τροχαία ατυχήματα που συμβαίνουν και στα οποία εμπλέκονται ποδηλάτες

·       να αναπαριστάνουν τις κινήσεις του ποδηλάτη

·       να εντοπίσουν τα εξαρτήματα ενός σωστά εξοπλισμένου ποδηλάτου

·       να επισημάνουν τη σημασία και τη χρησιμότητα του κράνους

·       να αναπτύξουν συνεργατικές δεξιότητες

Γλωσσικοί Στόχοι

·       να ανακοινώνουν στην ολομέλεια της τάξης, τα αποτελέσματα της έρευνάς τους

·       να εκφράσουν τις απόψεις τους για το τι πρέπει να κάνουμε για να είμαστε ασφαλείς στο δρόμο με το ποδήλατό μας

·       να γράψουν δικά τους συνθήματα για τη χρησιμότητα του κράνους

Διακλαδικές διασυνδέσεις

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το Γλωσσικό μάθημα είναι οι ακόλουθες:

- να ανακοινώνουν στην ολομέλεια της τάξης, τα αποτελέσματα της έρευνάς τους

- η προφορική και γραπτή έκφραση απόψεων

- καταγραφή συνθημάτων.

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής είναι οι ακόλουθες:

- η αναγνώριση της σημασίας του κράνους για μια ασφαλή πορεία με το ποδήλατο

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το μάθημα των Μαθηματικών είναι οι ακόλουθες:

- η ανάγνωση και η κατανόηση ποσοστιαίων αριθμητικών δεδομένων

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το μάθημα της Φυσικής Αγωγής είναι οι ακόλουθες:

- οι κινήσεις ενός ποδηλάτη

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το μάθημα των Σπουδών Θεάτρου είναι οι ακόλουθες:

- δραματοποίηση συγκεκριμένων κινήσεων και συμπεριφορών του ποδηλάτη

Διαθεματικές έννοιες

αλληλεπίδραση (η οδήγηση ποδηλάτου προϋποθέτει την αλληλεπίδραση οδηγών, αλληλεπίδραση με τα χώρο/δρόμο για μια ασφαλή πορεία, αλληλεπίδραση οδηγού-ποδηλάτου),

διάσταση (τα παιδιά αντιλαμβάνονται το χώρο και το χρόνο ως απαραίτητο στοιχείο για την ασφαλή κυκλοφορία με ποδήλατο),

επικοινωνία (τα σήματα του ποδηλάτη αποτελούν έναν συγκεκριμένο κώδικα επικοινωνίας, και παρέχουν πληροφορίες με τρόπο συμβολικό),

μονάδα - σύνολο (το άτομο αποτελεί μια κοινωνική μονάδα, μια ξεχωριστή προσωπικότητα που όμως οφείλει να ακολουθεί και να σέβεται τους κοινωνικούς κανόνες),

ομοιότητα - διαφορά (ομοιότητες και διαφορές των σημάτων και των κινήσεων του ποδηλάτη),

σύστημα (ταξινόμηση και οργάνωση οδικών προβλημάτων στην περιοχή του σχολείου, και καταγραφή της κίνησης των τροχοφόρων)

Πηγές - Υλικό

Λογισμικό, Έρευνα στη «βιβλιοθήκη μας», έρευνα στο λεξικό

Μεθοδολογικές Προσεγγίσεις

· Παρατήρηση, περιγραφή και ερμηνεία της λειτουργίας του κοινωνικού περιβάλλοντος

· Διερεύνηση

· Επισκόπηση απόψεων

· Παιχνίδια ρόλων

· Δραματοποιήσεις και θεατρικά παιχνίδια

· Εργασία σε ομάδες

· Αξιοποίηση πηγών και μέσων απόκτησης γνώσης (βιβλιοθήκη, Η/Υ κ.λπ.)

 

 

 

 

 

Προτεινόμενες Διδακτικές Ενέργειες

Αρχικά, παρουσιάζεται η εικόνα ενός ποδηλάτη, ο οποίος φοράει τον απαραίτητο εξοπλισμό του πριν ξεκινήσει την πορεία του. Οι μαθητές συζητούν στην τάξη για τον εξοπλισμό που οφείλει να έχει και να φοράει κάθε ποδηλάτης.

Στη συνέχεια, δίνεται σύντομο κείμενο σχετικό με τροχαία ατυχήματα που συμβαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και που αφορούν κυρίως ποδηλάτες. Οι μαθητές προβληματίζονται και καταγράφουν τα κυριότερα αίτια ατυχημάτων με ποδήλατο καθώς και το τι πρέπει να γνωρίζουν για να κυκλοφορούν με ασφάλεια με το ποδήλατό τους.

Ακολούθως, χωρίζονται σε ομάδες, συνεργάζονται και ερευνούν διάφορα θέματα σχετικά με την ασφάλεια του ποδηλάτη. Τα ερωτήματα αυτά είναι:

·           Ποιες είναι οι κινήσεις που κάνει ο ποδηλάτης για να στρίψει ή να σταματήσει; (αφού οι μαθητές εκφράσουν τις απόψεις του αναφορικά με το συγκεκριμένο ερώτημα, παριστάνουν τους ποδηλάτες και παρουσιάζουν μέσα στην τάξη τις κινήσεις αυτές)

·           Τι άλλο πρέπει να φοράμε (εκτός από το κράνος) για να κυκλοφορούμε με ασφάλεια;

·           Υπάρχουν παιδιά που υποστηρίζουν ότι δεν φορούν κράνος γιατί ζεσταίνονται ή «χαλάνε» τα μαλλιά τους. Τι θα τους λέγατε; (οι μαθητές καλούνται να αναγνωρίσουν αυτό τον ισχυρισμό ως λανθασμένο και να προσπαθήσουν να τον αντικρούσουν παρουσιάζοντας τις αρνητικές ή τις θετικές συνέπειες της χρησιμοποίησης του κράνους)

Τέλος, οι μαθητές εντοπίζουν και καταγράφουν τα εξαρτήματα ενός σωστά εξοπλισμένου ποδηλάτου.

 Ως πηγή για την έρευνά τους, οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν το θεωρητικό μέρος του λογισμικού («Τι χρειάζεται να γνωρίζουμε»), το ηλεκτρονικό λεξικό του λογισμικού, κάποιο λεξικό ή εγκυκλοπαίδεια το διαδίκτυο ή άλλες πηγές («Η βιβλιοθήκη μας»).

Αφού ολοκληρωθεί η έρευνα, τα αποτελέσματα ανακοινώνονται στην ολομέλεια της τάξης.

Στη συνέχεια, οι μαθητές διαβάζουν το σύντομο κείμενο από το Κέντρο Έρευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχημάτων, το οποίο αναφέρεται στα ποδηλατικά ατυχήματα και στον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν αυτά να είχαν εν μέρει αποφευχθεί. Εντοπίζουν μέσα από το συνοδευτικό κείμενο τη χρησιμότητα του κράνους και την αναγκαιότητα χρησιμοποίησής του από τους ποδηλάτες.

 Τέλος, οι μαθητές καλούνται να γράψουν το δικό τους πρωτότυπο σύνθημα για τη σημασία του κράνους.

 Ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων του φύλλου εργασίας είναι μία διδακτική ώρα.

 

2. Συμβουλές για μια ασφαλή πορεία

 

Στόχοι

Οι μαθητές:

·       να εντοπίσουν την προβληματική κατάσταση

·       να συμπληρώσουν ένα φύλλο οδηγιών για μια ασφαλή πορεία με το ποδήλατο

·       να επιλέξουν τον ασφαλέστερο δρομολόγιο για την πορεία τους

·       να παρουσιάσουν στην ολομέλεια της τάξης τις επιλογές τους

·       να επιχειρηματολογήσουν

Γλωσσικοί Στόχοι

·       να καταγράψουν βασικές οδηγίες για μια ασφαλή πορεία με το ποδήλατο

·       να παρουσιάσουν τα επιχειρήματά τους στην ολομέλεια της τάξης

Διακλαδικές διασυνδέσεις

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το Γλωσσικό μάθημα είναι οι ακόλουθες:

- καταγραφή οδηγιών

- παρουσίαση επιχειρημάτων

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το μάθημα της Κοινωνικής και της Πολιτικής Αγωγής είναι οι ακόλουθες:

- η αναγνώριση της σημασίας του κράνους για τους ποδηλάτες

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το μάθημα της Γεωγραφίας είναι οι ακόλουθες:

- ανάγνωση «χάρτη» (σχεδιάγραμμα) και χάραξη πορείας σε αυτό

Διαθεματικές Έννοιες

αλληλεπίδραση (η οδήγηση ποδηλάτου προϋποθέτει την αλληλεπίδραση οδηγών, αλληλεπίδραση με τα χώρο/δρόμο για μια ασφαλή πορεία, αλληλεπίδραση οδηγού-ποδηλάτου),

διάσταση (τα παιδιά αντιλαμβάνονται το χώρο και το χρόνο ως απαραίτητο στοιχείο για την ασφαλή κυκλοφορία με ποδήλατο),

επικοινωνία (τα σήματα του ποδηλάτη αποτελούν έναν συγκεκριμένο κώδικα επικοινωνίας, και παρέχουν πληροφορίες με τρόπο συμβολικό),

σύστημα (η περιοχή, οι δρόμοι και τα σήματά τους, οι ποδηλάτες, οι οδηγοί, οι πεζοί κ.λπ. διαμορφώνουν ένα σύστημα)

Πηγές - Υλικό

· Έρευνα στην ενότητα «Τι χρειάζεται να γνωρίζουμε»

Μεθοδολογικές Προσεγγίσεις

· Επισκόπηση απόψεων

· Εργασία σε ομάδες

· Αξιοποίηση πηγών και μέσων απόκτησης γνώσης («η βιβλιοθήκη μας», Η/Υ κτλ).

· Επίλυση προβλήματος

· Μελέτη σχεδιαγράμματος.

Προτεινόμενες Διδακτικές Ενέργειες

Στην αρχή δίνεται στους μαθητές μια προβληματική κατάσταση, την οποία καλούνται να επιλύσουν. Το πρόβλημα αυτό αναφέρεται στην καταγραφή βασικών προτάσεων και οδηγιών για μια ασφαλή πορεία με το ποδήλατο στους δρόμους.

Πριν οι μαθητές ξεκινήσουν τη συμπλήρωση του φύλλου οδηγιών, μπορούν να συμβουλευτούν την ενότητα «Τι χρειάζεται να γνωρίζουμε», για να βοηθηθούν.

Στη συνέχεια, δίνεται στους μαθητές σχεδιάγραμμα και τους ζητείται να χαράξουν την ασφαλέστερη πορεία, ώστε ο ήρωας της ιστορίας να φτάσει από το σπίτι στο σχολείο του με ασφάλεια.

Αφού οι μαθητές επιλέξουν και χαράξουν την ασφαλέστερη κατά τη γνώμη τους πορεία (αποφεύγοντας τους κεντρικούς δρόμους μεγάλης κυκλοφορίας και τηρώντας τα σήματα οδικής κυκλοφορίας) παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης την πορεία που έχουν επιλέξει και επιχειρηματολογούν υποστηρίζοντας τις απόψεις τους.

Ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων του φύλλου εργασίας είναι μία διδακτική ώρα.

 

3. Ερευνητών … συνέχεια!

 

 

Στόχοι

Οι μαθητές:

·       να πραγματοποιήσουν έρευνα

·       να συμπληρώσουν ερωτηματολόγιο.

·       να μελετήσουν την κατάσταση των δρόμων της γειτονιάς τους

·       να εντοπίσουν τα σημεία, όπου συμβαίνουν τα περισσότερα και σοβαρότερα τροχαία ατυχήματα στη γειτονιά τους

·       να καταγράψουν την κίνηση των τροχοφόρων σε συγκεκριμένο σημείο

·       να συνθέσουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους

·        να αναπτύξουν συνεργατικές δεξιότητες

Γλωσσικοί Στόχοι

·       να ανακοινώνουν στην ολομέλεια της τάξης και στο σχολείο τα αποτελέσματα της έρευνάς τους

·       να συμπληρώσουν φύλλο παρατήρησης

·       να διατυπώσουν τα συμπεράσματά τους

Διακλαδικές διασυνδέσεις

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το Γλωσσικό μάθημα είναι οι ακόλουθες:

- Ανακοίνωση στην ολομέλεια της τάξης των αποτελεσμάτων της έρευνάς τους.

- Προφορική και γραπτή διατύπωση συμπερασμάτων..

- Συμπλήρωση φύλλου παρατήρησης.

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής είναι οι ακόλουθες:

- Η αναγνώριση της σημασίας του κράνους για τους ποδηλάτες.

Διαθεματικές Έννοιες

διάσταση (τα παιδιά αντιλαμβάνονται το χώρο και το χρόνο ως απαραίτητο στοιχείο για την ασφαλή κυκλοφορία με ποδήλατο),

σύστημα (καταγραφή της κίνησης και ταξινόμηση των τροχοφόρων, η περιοχή, οι δρόμοι και τα σήματά τους, οι ποδηλάτες, οι οδηγοί, οι πεζοί κ.λπ. διαμορφώνουν ένα σύστημα)

Πηγές - Υλικό

 Μελέτη και έρευνα στο πεδίο

Μεθοδολογικές Προσεγγίσεις

· Παρατήρηση, περιγραφή και ερμηνεία της λειτουργίας του κοινωνικού περιβάλλοντος

· Διερεύνηση

· Επισκόπηση απόψεων

· Εργασία σε ομάδες

· Μετακίνηση και επί τόπου μελέτη των στοιχείων του περιβάλλοντο

· Επίλυση προβλήματος

· Συμπλήρωση ερωτηματολογίου

Προτεινόμενες Διδακτικές Ενέργειες

Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες, σχεδιάζουν και πραγματοποιούν έρευνα. Προτείνεται κάθε ομάδα να πραγματοποιήσει τη δική της έρευνα και στο τέλος οι ομάδες να συνθέσουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους και να διατυπώσουν από κοινού συμπεράσματα.

Αρχικά, οι μαθητές με τη χρήση και τη συμπλήρωση σχετικού ερωτηματολογίου, ερευνούν κατά πόσο οι ίδιοι και οι συμμαθητές τους επιδεικνύουν σωστή συμπεριφορά ως ποδηλάτες. Οι ερωτήσεις αφορούν τόσο στα εξαρτήματα του σωστά εξοπλισμένου ποδηλάτου, όσο και στη σωστή συμπεριφορά του ποδηλάτη. Ο χρόνος που απαιτείται για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου είναι 20 λεπτά. Η συμπλήρωση μπορεί να γίνει είτε στην ώρα του μαθήματος είτε ακόμα και κατά τη διάρκεια του διαλείμματος. Οι απαντήσεις του ερωτηματολογίου μπορούν να συγκεντρωθούν, ώστε να καταρτιστεί ένας συγκεντρωτικός πίνακας απαντήσεων - αποτελεσμάτων.

Η δεύτερη θεματική της έρευνας αφορά στη μελέτη της κατάστασης συγκεκριμένων δρόμων της γειτονιάς, καθώς και στον εντοπισμό των σημείων, όπου γίνονται τα περισσότερα και σοβαρότερα τροχαία ατυχήματα στη περιοχή. Επειδή η θεματική αυτή είναι αρκετά μεγάλη χρονικά (απαιτεί περίπου δύο διδακτικές ώρες) προτείνεται να χωριστεί σε δύο μέρη, καθένα από τα οποία μπορεί να αναλάβει μία ομάδα. Με αυτό τον τρόπο κάθε ομάδα θα χρειαστεί μία διδακτική ώρα για την ολοκλήρωση της εργασίας της.

Πρέπει να σημειωθεί πως οι δραστηριότητες της δεύτερης θεματικής πραγματοποιούνται έξω από το χώρο του σχολείου. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η παρουσία και η συνοδεία των ομάδων από κάποιο ενήλικο άτομο. Επίσης, πρέπει να τονιστεί πως οι μαθητές που μελετούν και καταγράφουν την κίνηση των τροχοφόρων πρέπει να επιλέξουν εκ των προτέρων το δρόμο που θα μελετήσουν και το σημείο, από το οποίο θα πραγματοποιούν την έρευνά τους. Το σημείο αυτό πρέπει να επιλεγεί και με τη βοήθεια του δασκάλου, προκειμένου να μην κινδυνεύσουν οι μαθητές.

 

4. Αν έχεις γνώσεις και ικανότητες ... είσαι πιο ασφαλής!

 

Στόχοι

Οι μαθητές:

·       να εφαρμόσουν στην πράξη τις γνώσεις που απέκτησαν για μια ασφαλή πορεία με το ποδήλατο

·       να αναγνωρίσουν συγκεκριμένες κινήσεις ποδηλατών

Γλωσσικοί Στόχοι

·       να εντοπίσουν τη σημασία της λέξης «ικανότητες»

·       να εκφράσουν τις απόψεις τους για την άδεια οδήγησης

Διακλαδικές διασυνδέσεις

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το Γλωσσικό μάθημα είναι οι ακόλουθες:

- εντοπισμός της σημασίας της λέξης «ικανότητες»

- προφορική και γραπτή έκφραση απόψεων

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής είναι οι ακόλουθες:

- η αναγνώριση της σημασίας του κράνους

- διάκριση των εννοιών «κανόνας - νόμος»

· Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το μάθημα των Εικαστικών είναι οι ακόλουθες:

- σχεδιασμός και ζωγραφική φωτεινού σηματοδότη

Διαθεματικές Έννοιες

αλληλεπίδραση (η οδήγηση ποδηλάτου προϋποθέτει την αλληλεπίδραση οδηγών, αλληλεπίδραση με τα χώρο/δρόμο για μια ασφαλή πορεία, αλληλεπίδραση οδηγού-ποδηλάτου),

διάσταση (τα παιδιά αντιλαμβάνονται το χώρο και το χρόνο ως απαραίτητο στοιχείο για την ασφαλή κυκλοφορία με ποδήλατο),

επικοινωνία (τα σήματα του ποδηλάτη αποτελούν έναν συγκεκριμένο κώδικα επικοινωνίας, και παρέχουν πληροφορίες με τρόπο καθαρά συμβολικό),

ομοιότητα - διαφορά (ομοιότητες και διαφορές των σημάτων και των κινήσεων του ποδηλάτη)

Πηγές - Υλικό

 Λογισμικό, λεξικά και άλλες πηγές

Μεθοδολογικές Προσεγγίσεις

· Επισκόπηση απόψεων

· Εργασία σε ομάδες

Προτεινόμενες Διδακτικές Ενέργειες

 Αρχικά οι μαθητές καλούνται να εκφράσουν τις απόψεις αναφορικά με τη σημασία της λέξης «ικανότητες». Οι μαθητές μπορούν να αναζητήσουν σχετικές πληροφορίες στο λεξικό του λογισμικού, στη «βιβλιοθήκη μας», σε εγκυκλοπαίδεια, στο διαδίκτυο κτλ.

 Στη συνέχεια, οι μαθητές καλούνται να συμπληρώσουν τη δραστηριότητα «Σωστός ποδηλάτης», όπου πρέπει να επιλέξουν αν οι φράσεις είναι σωστές ή λανθασμένες.

 Ακολουθεί και δεύτερη δραστηριότητα με τίτλο «Φίλοι ποδηλάτες», όπου οι μαθητές καλούνται να συμπληρώσουν τα κενά ορισμένων προτάσεων με λέξεις που δίνονται.

 Στη συνέχεια, υπάρχουν φωτογραφίες με χαρακτηριστικές κινήσεις ποδηλάτη, και ζητείται από τους μαθητές να γράψουν τι σημαίνει κάθε φορά το σήμα που κάνει ο ποδηλάτης.

 Στο τέλος, οι μαθητές εκφράζουν τις απόψεις τους αναφορικά με το ποιες δοκιμασίες περνούν όσοι εξετάζονται για την απόκτηση άδειας οδήγησης. Ακολούθως, οι μαθητές πραγματοποιούν τη δραστηριότητα που τιτλοφορείται «Άδεια οδήγησης ποδηλάτου», κάνοντας κλικ στο εικονίδιο «Δραστηριότητες». Η δραστηριότητα αυτή «δοκιμάζει» τις γνώσεις των μαθητών, προκειμένου αυτοί να αποκτήσουν «άδεια οδήγησης».

Ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων του φύλλου εργασίας είναι μία διδακτική ώρα.