Θεοτοκος Γλυκοφιλουσα
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Εικόνα μεταβυζαντινής τεχνοτροπίας, έργο του επτανήσιου ζωγράφου Ανδρέα Καραντινού που ανήκει στη συλλογή Λοβέρδου και φυλάσσεται στο Βυζαντινό Μουσείο. Απεικονίζει την Παναγία να αγκαλιάζει τρυφερά τον μικρό Χριστό και με τα δυο της χέρια. Το Θείο Βρέφος καθισμένο στα γόνατα της Παναγίας επίσης αγκαλιάζει τρυφερά τη μητέρα του με το αριστερό χέρι γύρω από τον λαιμό της και ακουμπά το μάγουλό του στο δικό της, ενώ και οι δύο μορφές κοιτούν απευθείας τον θεατή. Ο συγκεκριμένος εικονογραφικός τύπος της Παναγίας, κατά τον οποίο τα δύο πρόσωπα αγγίζονται με τα μάγουλα, είναι γνωστός ως Παναγία Γλυκοφιλούσα. Ο τύπος αυτός προβάλλει τη μητρική ιδιότητα της Θεοτόκου και συγχρόνως τονίζει το ρόλο της ως προστάτιδας των ανθρώπων. Η εικόνα πιστοποιεί την επιβίωση της βυζαντινής τέχνης στους αιώνες που ακολούθησαν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και της Κρήτης από τους Τούρκους και μαρτυρεί τη θρησκευτική καλλιτεχνική δημιουργία αυτής της περιόδου αλλά και τις επιδράσεις που δέχτηκε η περιοχή των Επτανήσων από το έργο κρητικών καλλιτεχνών αλλά και την ιταλική Αναγέννηση. Εκτός από την καλλιτεχνική και εικονογραφική της σημασία, η εικόνα παρέχει πολύτιμα στοιχεία για την κοινωνία της Κεφαλονιάς στις αρχές του 18ου αιώνα. Ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτη είναι η ύπαρξη επιγραφής στο κάτω μέρος της εικόνας που δηλώνει τον αφιερωματικό χαρακτήρα της εικόνας καθώς και η διπλανή μορφή ενός άνδρα με βοστρυχωτή περούκα και ενδυμασία δυτικού τύπου της εποχής, με αφορμή το θάνατο του οποίου έγινε η εικόνα.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Μπορεί να γίνει χρήση της εικόνας από τον καθηγητή των Εικαστικών ή τον καθηγητή της Βυζαντινής Ιστορίας για να δείξει τις επιδράσεις που δέχτηκε η μεταβυζαντινή τέχνη από κρητικούς καλλιτέχνες αλλά και ζωγράφους της Ιταλικής Αναγέννησης. Μπορεί να γίνει σύγκριση με το πρότυπα της εικόνας, την «Παναγία τη Γλυκοφιλούσα» του Κρητικού καλλιτέχνη Στέφανου Τζανκαρόλα (1700), η οποία βρίσκεται στην Ιερά Μονή Σισίων Κεφαλονιάς ή και τα πρότυπα αυτής τον γνωστό πίνακα του Ραφαήλ με τη "Madonna della Seggiola" (περ. 1513-1514), και την «Παναγία Βρεφοκρατούσα» του Τισιανού (περ. 1545) προσαρμοσμένα στις αρχές της μεταβυζαντινής τέχνης. Επίσης από τον καθηγητή των Θρησκευτικών μπορεί να γίνει αναφορά στον αναθηματικό χαρακτήρα πολλών εικόνων με αφορμή τη θαυματουργή επέμβαση της Παναγίας, την τυπολογία των οποίων ακολουθεί και η εικόνα του Βυζαντινού Μουσείου, παρόλο που στη συγκεκριμένη περίπτωση του Βερνάρδου Άννινου, που παριστάνεται στην εικόνα, δεν απεικονίζεται το σχετικό συμβάν, αλλά μόνο το πρόσωπο για χάρη του οποίου παραγγέλθηκε η εικόνα, το οποίο τελικά κατέληξε (σύμφωνα με την επιγραφή στο κάτω μέρος της εικόνας, ο Βερνάρδος Άννινος πέθανε ξαφνικά και με τρόπο τραγικό, από κεραυνό, στις 24 Ιανουαρίου του 1723. Το γεγονός έλαβε χώρα στο χωριό Κομιτάτα, που βρίσκεται στη δυτική πλευρά της χερσονήσου Ερίσσου, στο βόρειο τμήμα της Κεφαλονιάς). Τέλος η εικόνα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως οπτικό υλικό από τον καθηγητή των Κειμένων Νεοελληνικής Γραμματείας στη διδασκαλία λ.χ. διηγημάτων του Παπαδιαμάντη με ανάλογο θρησκευτικό περιεχόμενο (πρβλ. διήγημά του με τίτλο «Η Γλυκοφιλούσα»)


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
12 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/2382
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Αποθετήρια ΕΚΤ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΕΚΤ (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Θρησκευτικά Religious EducationΘρησκευτικά > Εκκλησιαστική Τέχνη Ecclesiastical ArtΕκκλησιαστική Τέχνη > Ζωγραφική PaintingΖωγραφική
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότεροι χρόνοι (μέχρι και τον 18ο αι. μ.Χ.) Modern period (up to the 18th century A.D.)Νεότεροι χρόνοι (μέχρι και τον 18ο αι. μ.Χ.) > Τέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός Arts, Letters and CultureΤέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότεροι χρόνοι (μέχρι και τον 18ο αι. μ.Χ.) Modern period (up to the 18th century A.D.)Νεότεροι χρόνοι (μέχρι και τον 18ο αι. μ.Χ.) > Διαπολιτισμικές ανταλλαγές Intercultural exchangesΔιαπολιτισμικές ανταλλαγές
Εικαστικά Visual Arts EducationΕικαστικά > Ζωγραφική PaintingΖωγραφική
Νεοελληνική Λογοτεχνία Modern Greek LiteratureΝεοελληνική Λογοτεχνία > Λογοτεχνικά γένη και είδη Literary genres and typesΛογοτεχνικά γένη και είδη > Πεζογράφημα - Αφήγημα Prose - NarrativeΠεζογράφημα - Αφήγημα
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
συμπεριφοριστική προσέγγιση > προγραμματισμένη διδασκαλία
γνωστική προσέγγιση > άμεση διδασκαλία
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός > γνώση > βασισμένος σε γεγονότα
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
συναισθηματικός > να δίνουν προσοχή
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
δημιουργία πρωτότυπου έργου: Karantinos Andreas, Καραντινός Ανδρέας
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΡΡΑ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
εκδότης/ες: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ