Κολοκοτρωνης Θεοδωρος
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Πρόκειται για προσωπογραφία μιας ηγετικής μορφής της Επανάστασης του 1821, του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη (1770-1843). Ο χαράκτης Κ. Καρυστινός επιλέγει την ξυλογραφία (1892) για να επαναλάβει τη μορφή που αποδόθηκε στο συγκεκριμένο αγωνιστή σε προγενέστερα έργα. Ο Γέρος του Μοριά, που ξεχώρισε για τη στρατηγική φυσιογνωμία του και αναδείχθηκε πρωταγωνιστής σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις, ανακηρύχτηκε αρχιστράτηγος αλλά και κατηγορήθηκε για προδοσία, αποτυπώνεται με ευθυτενές και αγέρωχο βλέμμα έχοντας το κεφάλι του στραμμένο προς τα δεξιά. Μια εντυπωσιακή περικεφαλαία καλύπτει τα μακριά περιποιημένα μαλλιά του, που πέφτουν κυματιστά στους ώμους του. Έχει μακρύ και παχύ μουστάκι και φορά μια εξίσου επιβλητική στολή.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Η μορφή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη με τα χαρακτηριστικά που του αποδίδονται στην ξυλογραφία του Κωνσταντίνου Καρυστινού (1892) συναντάται για πρώτη φορά σε έργο του περιηγητή Francis Herve, ο οποίος ταξίδεψε στα 1833 στην τότε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, αναλαμβάνοντας να αποτυπώσει τα πορτραίτα των ελλήνων επαναστατών. Αρχικά ο Κολοκοτρώνης αποτυπώνεται στη λιθογραφία του Herve κοιτώντας προς τα αριστερά, φορώντας την επίσημη στολή του μαζί με τον οπλισμό του. Τα μαλλιά και το μουστάκι του είναι λευκά και με μικρότερο όγκο, ο οποίος συμπληρώνεται από τη χαίτη της περικεφαλαίας του που είναι επίσης λευκή. Μολονότι η συγκεκριμένη περικεφαλαία δεν αποτελούσε μέρος του καθημερινού εξοπλισμού του στρατηγού (αφού ήταν ενθύμιο από την προεπαναστατική εποχή που υπηρετούσε ως μισθοφόρος ταγματάρχης των Άγγλων στη Ζάκυνθο), σε αυτή δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή κατά την αντιγραφή του προσωπογραφίας του Κολοκοτρώνη από τον Διονύσιο Τσόκο (1861) και τη μεταφορά της σε ζωγραφικό πίνακα (λάδι σε μουσαμά). Αποκτά κόκκινο χρώμα με λευκό σταυρό που έρχεται σε αντίθεση με τη μαύρη περίτεχνη χαίτη και τα λαμπερά σπαστά μαλλιά του εικονιζόμενου προσώπου, φωτίζοντας χαρακτηριστικά που το συνδέουν τόσο με την αρχαία ελληνική όσο και με την ορθόδοξη παράδοση. Σε αυτή η ηγετική μορφή του αγωνιστή εξιδανικεύεται με την απομάκρυνση από το κάδρο του αρχικού οπλισμού του, αλλάζει στάση και κοιτά από πιο ψηλά, θέση που κρατείται και την επόμενη αντιγραφή της από τον Κ.Καρυστινό. Το συγκεκριμένο ψηφιακό αντικείμενο μπορεί να αξιοποιηθεί για την προώθηση στόχων στα πλαίσια του μαθήματος της Ιστορίας, την κατανόηση της στρατηγικής δεινότητας του Κολοκοτρώνη και τον αποφασιστικό ρόλο που έπαιξε στις σημαντικές στιγμές για τον Αγώνα, κυρίως στις κρίσιμες συγκρούσεις των πρώτων χρόνων (Τριπολιτσά, Δερβενάκια) συμβάλλοντας καθοριστικά στην εδραίωση της Επανάστασης.
Παράλληλα μια αναζήτηση εκ μέρους των μαθητών/τριών των βιογραφικών στοιχείων του αγωνιστή αλλά και των σχετικών πληροφοριών γύρω από την προέλευση της περικεφαλαίας του Κολοκοτρώνη μπορούν να φωτίσουν τις συνθήκες που επικρατούσαν κατά τις τρεις αυτές περιόδους δημιουργίας των συγκεκριμένων έργων και της σκοπιμότητας που υποκρύπτεται μέσω της ανάδειξης κάποιων στοιχείων έναντι της αποσιώπησης κάποιων άλλων. Η αναζήτηση αυτή θα μπορούσε να συμβάλλει στην καλλιέργεια του κριτικού και οπτικού τους γραμματισμό, μέσα από τον προβληματισμό των μαθητών/τριών σχετικά με την επιλογή της αγέρωχης στάσης του Κολοκοτρώνη, η οποία έρχεται σε αντίφαση με τα πραγματικά περιστατικά της ζωής του αγωνιστή, αφού την εποχή που έφτασε ο δημιουργός του αρχικού πορτρέτου, ο Francis Herve στο Ναύπλιο, ο Γέρος του Μοριά βρισκόταν σε φυλακή της ίδιας πόλης. Παράλληλα θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαπιστώσεις γύρω από τη δημιουργία εθνικών προτύπων και ανιδιοτελούς συμπεριφοράς.
Από την άλλη πλευρά το συγκεκριμένο ψηφιακό αντικείμενο μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για τη γνωριμία των μαθητών/τριών με την τέχνη της προσωπογραφίας και τις διάφορες εκφάνσεις που αυτή έχει γνωρίσει το πέρασμα του χρόνου μέσα από τη χρήση τεχνικών όπως η λιθογραφία, η ζωγραφική αλλά και η ξυλογραφία.
Παράλληλα η παρατήρηση των τριών αυτών προσωπογραφιών του Κολοκοτρώνη μπορεί να εξασκήσει την παρατηρητικότητα των μαθητών/τριών και την ικανότητά τους να περιγράφουν συγκεκριμένα πρόσωπα μέσα από τον εντοπισμό ομοιοτήτων και διαφορών.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
9 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/3188
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Αποθετήρια ΕΚΤ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΕΚΤ (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΕΚΔΟΣΗ
1892 μ.χ. (final)
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) Newer and Modern History (19th-20th century)Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) > Ηγετικές προσωπικότητες Leading personalitiesΗγετικές προσωπικότητες
Εικαστικά Visual Arts EducationΕικαστικά > Ζητήματα Εικαστικών Τεχνών Issues of Visual ArtsΖητήματα Εικαστικών Τεχνών
Νέα Ελληνική Γλώσσα Modern Greek LanguageΝέα Ελληνική Γλώσσα > Λόγος - Επικοινωνία Speech - CommunicationΛόγος - Επικοινωνία > Προφορικός / Γραπτός / Ψηφιακός λόγος Oral / Written / Digital SpeechΠροφορικός / Γραπτός / Ψηφιακός λόγος
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > επίλυση προβλήματος
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
συναισθηματικός > να οργανώνουν αξίες
ψυχοκινητικός > να δρουν με ανεξαρτησία, επιδεξιότητα και με ακρίβεια
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
δημιουργία πρωτότυπου έργου: Καρυστινός Κωνσταντίνος
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΕΛΠΙΣ ΤΟΚΜΑΚΙΔΟΥ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΡΟΣΔΟΣ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
εκδότης/ες: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ