Επιτυμβια στηλη με σκηνη αποχαιρετισμου της νεκρης (δεξιωση)
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Στο σχέδιο των Βρετανών αρχιτεκτόνων και ζωγράφων James Stuart (1713-1788) και Nicholas Revett (1720-1804) μπορούμε να δούμε την αναπαράσταση ενός επιτύμβιου ανάγλυφου. Τα επιτύμβια ανάγλυφα ή επιτύμβιες στήλες ήταν συνήθως μαρμάρινα ή λίθινα, στηρίζονταν σε μία κυβική βάση και στήνονταν πάνω στον τάφο ώστε να κάνουν ορατό το σημείο ταφής και αφετέρου για να αναγράφονται επάνω τα στοιχεία του νεκρού. Οι στήλες αυτές μπορεί να ήταν απλά ενεπίγραφες ή διακοσμημένες με τη μορφή του νεκρού ή με παραστάσεις σχετικές με τη ζωή του και στόχο να διαιωνίσουν τη μνήμη του νεκρού. Συχνά αποδίδονταν μαζί και με κάποιο άλλο πρόσωπο ζωντανό ή νεκρό. Ο νεκρός συχνά παριστάνονταν είτε σε κάποια ασχολία της καθημερινής ζωής, είτε καθιστός ανάμεσα σε αγαπημένα του πρόσωπα. Στις περισσότερες επιτύμβιες στήλες ο νεκρός αποχαιρετά τους οικείους του με χειραψία. Η χειραψία αυτή ονομάζεται δεξίωση. Το στοιχείο που τον ξεχωρίζει από τους ζωντανούς είναι το βλέμμα του που χάνεται κάπου μακριά χωρίς ποτέ να συναντά αυτό των προσφιλών του προσώπων. Οι επιτύμβιες στήλες συνεχίζουν να εξελίσσονται και με την πάροδο των χρόνων είχαν αποκτήσει σχήμα ναΐσκου που επιστέφεται από αέτωμα ενώ οι μορφές πλέον είχαν γίνει ολόγλυφες. Ωστόσο, το 317 π.Χ. ένας νόμος του Δημητρίου του Φαληρέως, που έγινε κυβερνήτης της Αθήνας, θα απαγορεύσει τις πολυτελείς ταφές. Τότε σταμάτησε στην Αττική η ανέγερση των πολυτελών επιτύμβιων στηλών οι οποίες έδωσαν τη θέση τους στα σεμνά επιτάφια μνημεία. Στο σχέδιο των Stuart και Revett έχουμε μία χαρακτηριστική σκηνή αποχαιρετισμού. Οι δύο φιγούρες που εικονίζονται στέκονται όρθιες η μία απέναντι στην άλλη. Πρόκειται για έναν άντρα και μία γυναίκα όπου δε διευκρινίζεται ο βαθμός συγγένειάς τους. Η γυναίκα είναι ντυμένη με λιτό χιτώνα και από το κεφάλι της κρέμεται ένα πέπλο που φτάνει μέχρι τα πόδια της. Τα μαλλιά της είναι δεμένα ψηλά. Ο άντρας την κοιτά και της κρατά το δεξί της χέρι, σαν να την αποχαιρετά. Το απλανές βλέμμα της γυναίκας είναι πιθανό μία ένδειξη ότι αυτή είναι η νεκρή. Το ανάγλυφο αποτελεί την πρόσοψη ενός ναΐσκου με δύο παραστάδες που στηρίζουν ένα αέτωμα.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Το σχέδιο της επιτύμβιας στήλης των Stuart και Revett μπορεί να αξιοποιηθεί διδακτικά ως μία χαρακτηριστική αναπαράσταση σκηνής αποχαιρετισμού (δεξίωση) που στην αρχαιότητα αποτελούσε βασικό θέμα των ταφικών μνημείων. Η σκηνή του αποχαιρετισμού του νεκρού μπορεί να αναζητηθεί από τους μαθητές και τις μαθήτριες στους μύθους και στα δημοτικά μας τραγούδια και γενικότερα να προκύψει μία συγκριτική έρευνα ανάμεσα στα αρχαία και τα νεώτερα ταφικά έθιμα. Ακόμα, οι επιτύμβιες στήλες της αρχαιότητας αποτελούν πρόγονο των επιτάφιων στηλών των νεότερων χρόνων και ενδείκνυται η παρουσίαση της ιστορικής συνέχειας και των αλλαγών που έχουν προκύψει μέσα από μία δυναμική πολιτισμική ανταλλαγή στο χώρο και στο χρόνο.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
6 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/3342
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότεροι χρόνοι (μέχρι και τον 18ο αι. μ.Χ.) Modern period (up to the 18th century A.D.)Νεότεροι χρόνοι (μέχρι και τον 18ο αι. μ.Χ.) > Τέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός Arts, Letters and CultureΤέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός
Εικαστικά Visual Arts EducationΕικαστικά > Γλυπτική SculptureΓλυπτική
Ιστορία HistoryΙστορία > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) Ancient times (1100 B.C. - 4th century A.D.)Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Κοινωνική οργάνωση και Καθημερινή ζωή Social organization and everyday lifeΚοινωνική οργάνωση και Καθημερινή ζωή
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΟΥ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
εκδότης/ες: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ