Επιταφιος Θρηνος
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Λεπτομέρεια τοιχογραφίας στην εκκλησία Άγιοι Απόστολοι Ελεούσης που φιλοτέχνησε το 1547 ο αγιογράφος Ονούφριος ο Νεοκαστρίτης. Παρουσιάζεται ο Επιτάφιος Θρήνος για το Χριστό. Η μονόχωρη, λιθόκτιστη και ξυλόστεγη εκκλησία των Αγίων Αποστόλων Ελεούσης βρίσκεται στον αυχένα μεταξύ της νότιας και της βόρειας πλευράς της πόλης της Καστοριάς. Ο Ονούφριος, ο Νεοκαστρίτης δημιούργησε μία ξεχωριστή σχολή βυζαντινής αγιογραφίας στην περιοχή της Κεντρικής Αλβανίας και της Δυτικής Μακεδονίας, τη «Σχολή του Βερατίου». Κύρια χαρακτηριστικά της είναι η συνδυαστική χρήση ζεστών και ψυχρών χρωματικών τόνων, η αντίθεση φωτός-σκιάς, η δραματικότητα, η ψυχολογική ένταση των εικονιζόμενων προσώπων. Έργα του Ονούφριου κοσμούν επίσης τους ναούς της Ευαγγελιστρίας και του Αγίου Δημητρίου στο κάστρο του Βερατίου, στον Άγιο Νικόλαο Σέλτσαν, στους Αγίους Θεοδώρους Βερατίου. Συνεχιστές της Σχολής ακολουθώντας τα ίδια χαρακτηριστικά ήταν ο γιος του Ονούφριου, Νικόλαος, ο Ιωάννης, συνεργάτης του τελευταίου και αργότερα ο Ονούφριος ο Κυπριώτης. Η αγιογραφία ανήκει στα έργα της μεταβυζαντινής περιόδου, δηλ. της βυζαντινής ζωγραφικής από την Άλωση μέχρι και στους νεότερους χρόνους (1450-1830).

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Προτείνεται οι μαθητές να περιγράψουν την εικόνα, τα πρόσωπα και τα συναισθήματά τους. Καθώς ο Επιτάφιος Θρήνος για το Χριστό έχει εμπνεύσει διαχρονικά πολλούς αγιογράφους και ζωγράφους μπορούν να αναζητηθούν και άλλες απεικονίσεις με το ίδιο θέμα και να παρουσιαστούν ομαδικά ή ατομικά. Είναι δυνατό ακόμη οι μαθητές να ακούσουν αποσπάσματα από τα εγκώμια του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου που αναφέρονται στην ταφή του Χριστού, στο θρήνο της Υπεραγίας Θεοτόκου για την απώλεια του Υιού της, του Έαρος Της Ζωής, στη θλίψη όλου του έμψυχου και άψυχου κόσμου. Προτείνεται ακόμη να αξιοποιηθεί η αγιογραφία που φιλοτέχνησε ο Αντώνιος Κρης "Ο Χριστός Αναπεσών" και να συζητηθεί ο θάνατος του Χριστού αφενός ως μέρος της πατρικής οικονομίας για την άκρα ταπείνωση του Θεανθρώπου αφετέρου ως μία προσωρινή κατάσταση, όπως ο ύπνος, προοικονομώντας την Ανάστασή Του. Οι μαθητές των μεγαλύτερων ηλικιακών ομάδων είναι δυνατό ομαδικά να αναζητήσουν στοιχεία για τις διαφορετικές σχολές αγιογραφίας της μεταβυζαντινής περιόδου και να παρουσιάσουν σε μία ανθολογία μεταβυζαντινής αγιογραφίας τους εκπροσώπους τους και τα έργα τους διακρίνοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Προτείνεται οι μαθητές να αναφερθούν στην Τελευταία Μακεδονική Σχολή (τέλη 15ου αι.), στην Α΄φάση της Κρητικής Σχολής (τέλη 15ου αι.- αρχές 16ου), στη Β΄φάση της Κρητικής Σχολής (16ος αι. Θεοφάνης), στη Σχολή της βορειοδυτικής Ελλάδας (Ονούφριος, Κατελάνος, Θηβαίοι) και στη Γ΄φάση της Κρητικής Σχολής (τέλη 16ου αι. -17ος αι. Μ.Δαμασκηνός). Οι μαθητές με αφορμή τις καταστροφές που υπέστησαν αγιογραφίες από αρχαιοκαπήλους στη γειτονική Αλβανία το 2013, αρκετές από τις οποίες έχει φιλοτεχνήσει ο Ονούφριος, μπορούν να συζητήσουν το θέμα της καπηλείας, της συνεργασίας μεταξύ των κρατών για την πάταξή της αλλά και της ανάγκης της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς ακόμη και όταν αυτή μαρτυρεί μία διαφορετική θρησκευτική παράδοση, ένα διαφορετικό ιστορικό παρελθόν.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
9 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/3674
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Αποθετήρια ΕΚΤ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΕΚΤ (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Θρησκευτικά Religious EducationΘρησκευτικά > Εκκλησιαστική Τέχνη Ecclesiastical ArtΕκκλησιαστική Τέχνη > Ζωγραφική PaintingΖωγραφική
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) Newer and Modern History (19th-20th century)Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) > Τέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός Arts, Letters and CultureΤέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός
Θρησκευτικά Religious EducationΘρησκευτικά > Εκκλησιαστική Τέχνη Ecclesiastical ArtΕκκλησιαστική Τέχνη > Υμνογραφία HymnographyΥμνογραφία
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > συνεργατική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
συναισθηματικός > να ανταποκρίνονται και να συμμετέχουν
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
δημιουργία πρωτότυπου έργου: Onoufrios(1), Ονούφριος (1)
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΡΟΣΔΟΣ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
εκδότης/ες: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ