Η γεννηση της Αθηνας, Παρθενωνας
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Πρόκειται για σχέδιο του Jacques Carrey, που αναπαριστά το ανατολικό αέτωμα του Παρθενώνα. Τα αετώματα του Παρθενώνα φιλοτεχνήθηκαν από τον κορυφαίο γλύπτη της αρχαιότητας, Φειδία γύρω στα 437-432 π.Χ. Το ανατολικό αέτωμα ήταν αφιερωμένο στη γέννηση της Αθηνάς και το δυτικό αέτωμα στον αγώνα της θεάς Αθηνάς και του θεού Ποσειδώνα για την προστασία της πόλης της Αθήνας. Στο συγκεκριμένο σχέδιο του ανατολικού αετώματος διακρίνεται μέρος του τέθριππου άρματος του θεού Ήλιου που αναδύεται από τη θάλασσα. Τα κύματα της θάλασσας φτάνουν μέχρι το ύψος του λαιμού των αλόγων. Δίπλα στο άρμα βρίσκεται γυμνός και ξαπλωμένος πάνω σε δέρμα θηρίου ο θεός Διόνυσος, ο οποίος με το κομμένο χέρι του κρατούσε ένα κάνθαρο, αγγείο για κρασί. Κάποιοι μελετητές πιστεύουν πως πρόκειται για τον Ηρακλή και το δέρμα είναι η περίφημη λεοντή. Είναι το μόνο από τα εναέτια γλυπτά που διατήρησε το κεφάλι του. Δίπλα αναπαριστώνται καθιστές η Περσεφόνη και η Δήμητρα. Φορούν πέπλο και ιμάτιο πλούσια σε πτυχές. Ακολουθεί η Ήβη. Κινείται στραμμένη προς τα αριστερά, ενώ σε σχέδια του αετώματος φαίνεται να γυρίζει το κεφάλι της προς το μέσο του αετώματος, για να δει τη γέννηση της Αθηνάς. Φοράει πέπλο που φτάνει ως τα πόδια της και ιμάτιο που ανεμίζει προς τα πίσω, τονίζοντας την κίνηση. Το πόδι της προβάλλει ολόκληρο μέσα από το άνοιγμα του ρούχου, γι' αυτό και λέγεται «φαινομηρίς». Τα κεφάλια στα γλυπτά της Περσεφόνης, της Δήμητρας και της Ήβης έχουν αφαιρεθεί. Τα περισσότερα γλυπτά του ανατολικού αετώματος βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Κεντρικές μορφές του ανατολικού αετώματος του Παρθενώνα είναι ο Δίας και η Αθηνά. Σύμφωνα με το μύθο η Αθηνά ήταν κόρη του Δία και της Μήτιδας. Όταν η Μήτιδα ήταν έγκυος, ο Δίας προειδοποιήθηκε ότι θα γεννούσε αγόρι το οποίο θα του έπαιρνε την εξουσία. Ο Δίας καταβρόχθισε τη Μήτιδα και επειδή ένιωθε ο ίδιος φριχτούς πόνους την ώρα της γέννας, διέταξε τον Ήφαιστο να του δώσει μια τσεκουριά. Ξεπετάχθηκε τότε από το κεφάλι του η θεά Αθηνά με πανοπλία. Ο Jacques Carrey ήταν βασιλικός ζωγράφος της αυλής του Λουδοβίκου ΙΔ΄, που συνόδευσε το 1674 το Μαρκήσιο Olier de Nointel στην Αθήνα και αποτύπωσε σε χαρτί με κόκκινη κιμωλία τα γλυπτά του Παρθενώνα. Το εικονιζόμενο σχέδιο δημοσιεύτηκε το 1816 στο βιβλίο των Άγγλων φιλέλληνων περιηγητών J.Stuart και Ν. Revett, που κατέγραψαν τις αρχαιότητες της Αθήνας κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Τα σχέδια του Jacques Carrey αποδείχθηκαν σημαντικά για τη γνώση και αποτίμηση του συνολικού έργου, καθώς τα γλυπτά είχαν υποστεί σημαντική καταστροφή τόσο λόγω του χρόνου όσο και της αμέλειας των Τούρκων για τις ελληνικές αρχαιότητες, των πολέμων και του θρησκευτικού φανατισμού.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Προτείνεται οι μαθητές να περιγράψουν το εικονιζόμενο γλυπτό, να επισημάνουν τις φθορές που έχει υποστεί και να γνωρίσουν τα αίτια τα καταστροφών, φυσικών και ανθρωπογενών. Είναι δυνατό να αξιοποιηθούν ως συναφή ερεθίσματα η εικονική αναπαράσταση του Δημήτρη Τσαλκάνη «Ο Παρθενώνας στο πέρασμα των χρόνων» διάρκειας 6΄ και η ταινία του Κώστα Γαβρά για την ιστορία του Παρθενώνα διάρκειας 7΄. Ακόμη οι μαθητές μπορούν ατομικά ή ομαδικά να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για τη γέννηση της θεάς Αθηνάς, τις ιδιότητές της και τις αναπαραστάσεις της και να τις συμπεριλάβουν σε ένα έντυπο που θα παρουσιαστεί στην τάξη και θα καταχωρηθεί στη σχολική βιβλιοθήκη. Είναι δυνατό να αξιοποιηθεί η ψηφιακή εφαρμογή από τον Ιστότοπο του Μουσείου Ακρόπολης, «Αθηνά, η θεά της Ακρόπολης». Οι μαθητές μπορούν ακόμη να επιχειρήσουν να αναπαραστήσουν σχεδιαστικά τη γέννηση της Αθηνάς συμπληρώνοντας στο σχέδιό τους ό,τι έχει καταστραφεί στο ανατολικό αέτωμα και επιχρωματίζοντας τις μορφές. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μαθητές είναι δυνατό να συζητήσουν τη συμβολή των δυτικοευρωπαίων περιηγητών στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα για την καταγραφή της αρχικής εικόνας των ελληνικών μνημείων και της μετέπειτα αποκατάστασής τους.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
9 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/4364
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Ιστορία HistoryΙστορία > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) Ancient times (1100 B.C. - 4th century A.D.)Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Τέχνες (Αρχιτεκτονική, Κεραμική, Πλαστική, Ζωγραφι... Arts (Architecture, Ceramic Art, Plastic Art, Painting)Τέχνες (Αρχιτεκτονική, Κεραμική, Πλαστική, Ζωγραφι...
Ιστορία HistoryΙστορία > Μυθολογία MythologyΜυθολογία > Δωδεκάθεο Twelve OlympiansΔωδεκάθεο
Εικαστικά Visual Arts EducationΕικαστικά > Ζωγραφική PaintingΖωγραφική
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > άμεση διδασκαλία
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
συναισθηματικός > να ανταποκρίνονται και να συμμετέχουν
ψυχοκινητικός > να προσαρμόζονται και να δρουν δημιουργικά
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΡΟΣΔΟΣ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
εκδότης/ες: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ