Μετοπες απο τη νοτια πλευρα του Παρθενωνα: Κενταυρομαχια
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Πρόκειται για σχέδια που δημοσιεύτηκαν το 1816 στο βιβλίο των Άγγλων περιηγητών J.Stuart και N. Revett και απεικονίζουν δύο μετόπες από τη νότια πλευρά του ναού του Παρθενώνα με θέμα την Κενταυρομαχία. Στη βόρεια πλευρά του Παρθενώνα παριστανόταν η Άλωση της Τροίας (Ιλίου Πέρσις). Στην ανατολική πλευρά παρουσιάζονταν η μάχη των Ολυμπίων θεών με τους Γίγαντες που προσπαθούσαν να ανατρέψουν την τάξη του Ολύμπου (Γιγαντομαχία). Στη δυτική πλευρά αναπαρίστατο ο αγώνας των νέων της Αθήνας ενάντια στις Αμαζόνες που απείλησαν την Ακρόπολη (Αμαζονομαχία). Στη νότια πλευρά του ναού υπήρχαν 32 μετόπες. Από αυτές οι 23 εικονίζουν σκηνές από την Κενταυρομαχία και οι υπόλοιπες 9 διάφορα θέματα. Η Κενταυρομαχία εικονίζεται στις 12 πρώτες (1-12) και στις 11 τελευταίες (22-32). Σύμφωνα με τον μύθο οι Κένταυροι που ήταν προσκεκλημένοι στο γάμο του Πειρίθοου με την Ιπποδάμεια μέθυσαν και καταχράστηκαν τη φιλοξενία των Λαπιθών. Ο Κένταυρος Εύρυτος προσπάθησε να αρπάξει τη μνηστή του Πειρίθοου. Ακολούθησε συμπλοκή μεταξύ Λαπιθών και Κενταύρων με αποτέλεσμα να νικήσουν οι Λαπίθες και να αναγκάσουν τους Κένταυρους να εγκαταλείψουν τη Θεσσαλία. Στη μάχη λέγεται ότι πήρε μέρος και ο Θησέας που ήταν φίλος του Πειρίθοου. Η φιλοξενία αποτελούσε πράξη αρετής. Ενδεικτική της σημασίας που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες στη φιλοξενία ήταν η προστασία της από τον ίδιο το Δία (ξένιος Δίας). Ακολουθούνταν μία ιεροτελεστία κατά τη φιλοξενία από τον οικοδεσπότη, ξενιστή κάθε ξένου προσώπου ανεξάρτητα από την κοινωνική του θέση ή την οικονομική του κατάσταση. α) Υποδοχή, προσφώνηση, πρόσκληση του ξένου, τακτοποίηση των προσωπικών του αντικειμένων. β) Λουτρό ξένου, περιποίηση σώματος με λάδι και ένδυση με καθαρά ρούχα. γ) Παροχή γεύματος σε τιμητική θέση στο τραπέζι με την καλύτερη μερίδα. δ) Διοργάνωση αθλητικών αγώνων, όταν το τιμώμενο πρόσωπο ήταν σημαντικό. ε) Αλληλογνωριμία, σύσταση ξένου, η καταγωγή του και ο σκοπός της επίσκεψής του. στ) Ανταπόκριση του ξενιστή, σε όποιο βαθμό ήταν εφικτό, στο αίτημα του ξένου. ζ) Φιλοξενία για όσο χρονικό διάστημα είναι επιθυμητό από τον ξένο. η) Αποχώρηση του ξένου και προσφορά δώρων φιλίας. Στην πρώτη εικονιζόμενη μετόπη (μετόπη 5) παρουσιάζεται ένας Κένταυρος ανασηκωμένος στα πίσω πόδια του. Αν και τα χέρια του δεν υπάρχουν, το δεξί χέρι θα ήταν πίσω και το αριστερό εμπρός. Ανέμιζε επίσης μανδύας από δέρμα. Δεν είχε κάποιον αντίπαλο. Στη δεύτερη μετόπη (μετόπη 29) εικονίζεται ένας Κένταυρος μεγαλύτερης ηλικίας να τρέχει προς τα δεξιά πιάνοντας με το αριστερό του χέρι μια Λαπιθίδα. Η γυναίκα είναι σηκωμένη στον αέρα και προσπαθεί με το αριστερό της χέρι να τραβήξει το χέρι του Κένταυρου που την έχει αρπάξει. Λόγω της βιαιότητας που δέχεται, ο χιτώνας της υποχωρεί και αποκαλύπτεται μέρος του σώματός της. Και οι δύο μετόπες βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Προτείνεται οι μαθητές να περιγράψουν την εικόνα και να ανακαλέσουν στοιχεία για τους Κενταύρους. Μπορούν να διαπιστώσουν ότι οι μετόπες αναπαριστούν σκηνές της ίδιας μυθικής υπόθεσης. Είναι δυνατό να αναζητήσουν ομαδικά σε γραπτές πηγές ή και το διαδίκτυο εικόνες από άλλες σκηνές της Κενταυρομαχίας που παρουσιάζoνται στις μετόπες της νότιας πλευράς του ναού του Παρθενώνα και να αφηγηθούν την εξέλιξη της ιστορίας. Μπορούν να συζητήσουν για τη θέση της γυναίκας κατά την αρχαιότητα και σήμερα. Είναι δυνατό να περιγράψουν τα συναισθήματα της Λαπιθίδας κατά τη βίαιη αρπαγή της από τον Κένταυρο. Ακόμη με ερέθισμα την ανάρμοστη συμπεριφορά των Κενταύρων ως προσκεκλημένων, προτείνεται οι μαθητές να συζητήσουν τη σημασία της φιλοξενίας κατά την αρχαιότητα. Οι μεγαλύτερης ηλικίας μαθητές μπορούν να αναζητήσουν από την Οδύσσεια σκηνές στις οποίες περιγράφεται η διαδικασία της φιλοξενίας. Είναι δυνατό ακόμη να επιχειρήσουν συγκρίσεις ως προς τη φιλοξενία τότε και σήμερα. Μπορούν επιπρόσθετα να αναζητήσουν στοιχεία για το ναό του Παρθενώνα και τις περιπέτειές του στο χρόνο και να δημοσιεύσουν στη σχολική εφημερίδα ή το σχολικό ιστότοπο ένα κείμενο, στο οποίο να επιχειρηματολογήσουν για την αναγκαιότητα της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Ως επιπρόσθετα ερεθίσματα είναι δυνατό να αξιοποιηθούν η εικονική αναπαράσταση του Δημήτρη Τσαλκάνη "Ο Παρθενώνας στο πέρασμα των χρόνων" διάρκειας 6΄, η ταινία του Κώστα Γαβρά για την ιστορία του Παρθενώνα διάρκειας 7΄ αλλά και ο ιστότοπος του Μουσείου της Ακρόπολης με τις ψηφιακές εφαρμογές "Η Ζωφόρος του Παρθενώνα", "Αθηνά, η θεά της Ακρόπολης", "Χρωμάτισε την Πεπλοφόρο", 'Το Μουσείο Ακρόπολης στο Google Art Project'.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
9 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/4551
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Ιστορία HistoryΙστορία > Μυθολογία MythologyΜυθολογία > Μυθικά Τέρατα, Υβρίδια και Γίγαντες Mythical Beasts, Hybrids and GiantsΜυθικά Τέρατα, Υβρίδια και Γίγαντες
Πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες Political & Social SciencesΠολιτικές και κοινωνικές επιστήμες
Ιστορία HistoryΙστορία > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) Ancient times (1100 B.C. - 4th century A.D.)Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Κοινωνική οργάνωση και Καθημερινή ζωή Social organization and everyday lifeΚοινωνική οργάνωση και Καθημερινή ζωή
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > άμεση διδασκαλία
γνωστική προσέγγιση > συνεργατική μάθηση
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
συναισθηματικός > να ανταποκρίνονται και να συμμετέχουν
συναισθηματικός > να οργανώνουν αξίες
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΡΟΣΔΟΣ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
εκδότης/ες: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ