Σικελιανος Άγγελος
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Φωτογραφία (1910) στην οποία απεικονίζεται όρθιος ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός (Λευκάδα, 1884-Αθήνα, 1951). Απόκειται στη Βιβλιοθήκη Τριαντάφυλλου Σκλαβενίτη [Κώστας Μπουρναζάκης, Χρονογραφία Άγγελου Σικελιανού (1884 - 1951), Ίκαρος, Αθήνα 2006, σ. 50]. Ο Άγγελος Σικελιανός γεννήθηκε στη Λευκάδα στις 14 Μαρτίου 1884. Ήταν το τελευταίο από τα επτά παιδιά του Ιωάννη Σικελιανού και της Χαρίκλειας Στεφανίτση. Αποφοίτησε από το τετρατάξιο γυμνάσιο το 1900 και τον επόμενο χρόνο εγγράφηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας, χωρίς ωστόσο να ολοκληρώσει ποτέ τις σπουδές του. Πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια και γρήγορα στράφηκε στην ποίηση και το θέατρο. Δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα στα λογοτεχνικά περιοδικά Διόνυσος και Παναθήναια. Σταθμός στη ζωή του υπήρξε η γνωριμία του το 1905 με την Εύα Πάλμερ - η οποία σπούδαζε στο Παρίσι ελληνική αρχαιολογία και χορογραφία - την οποία παντρεύτηκε το 1907 στις ΗΠΑ. Το 1909 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Αλαφροΐσκιωτος. Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913), ο Α. Σικελιανός θα επιστρατευτεί και θα συμμετάσχει ως απλός στρατιώτης στο μέτωπο της Ηπείρου. Ακολούθησε μια περίοδος έντονης αναζήτησης, που καταλήγει στην έκδοση των τεσσάρων τόμων της ποιητικής συλλογής Πρόλογος στη Ζωή, Η Συνείδηση της Γης μου (1915), Η Συνείδηση της Φυλής μου (1915), Η Συνείδηση της Γυναίκας (1916) και Η Συνείδηση της Πίστης (1917). Ακολουθούν ακόμα τα χαρακτηριστικά ποιήματα Το Πάσχα των Ελλήνων και Μήτηρ Θεού (1917 - 1920), καθώς και διάφορες συνεργασίες του με λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής. Το έργο του διακρίνεται από έντονο λυρισμό και ιδιαίτερο εκφραστικό πλούτο. Η αρχαιοελληνική πνευματική ατμόσφαιρα απασχόλησε βαθιά τον Α. Σικελιανό και συνέλαβε την ιδέα να δημιουργηθεί στους Δελφούς ένας παγκόσμιος πνευματικός πυρήνας («Δελφική Ιδέα»). Για τον σκοπό αυτό, με τη συμπαράσταση και την οικονομική αρωγή της γυναίκας του, δίνει πλήθος διαλέξεων και δημοσιεύει μελέτες και άρθρα. Παράλληλα, οργανώνει τις «Δελφικές Εορτές» στους Δελφούς με τις παραστάσεις του Προμηθέα Δεσμώτη (1927) και των Ικέτιδων (1930) του Αισχύλου να ανεβαίνουν στο αρχαίο θέατρο. Οι Δελφικές Εορτές οδήγησαν σε οικονομική καταστροφή και χωρισμό του ζεύγους. Το 1939 του απονεμήθηκε το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Υπήρξε πέντε φορές υποψήφιος για το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας. Πέθανε στην Αθήνα στις 19 Ιουνίου 1951 και τάφηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Στην ιστορία των Γραμμάτων μας ο Άγγελος Σικελιανός έχει πάρει μια εξέχουσα θέση ανάμεσα στους συγγραφείς της γενιάς του, της δεύτερης —σύμφωνα με τους γραμματολόγους— μεταπαλαμικής γενιάς, που εμφανίζεται λίγο πριν από το 1910 και φέρνει μια ουσιαστική ανανέωση σε πολλά επίπεδα, χωρίς ν’ αποσπάται ολότελα από τον κορμό της παράδοσης. Μαζί με άλλους επιφανείς εκπροσώπους της γενιάς του, τον Ν. Καζαντζάκη, το Κ. Βάρναλη, συνιστούν την προέκταση και ολοκλήρωση της αναγεννητικής εξόρμησης που άρχισε η γενιά του 1880. Συνδέουν οργανικά την παράδοση με την ανανέωση και διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για τη μετάβαση στο μοντερνισμό. Χαρακτηριστική πάνω σ’ αυτό είναι η σχέση τους με τη γενιά του 1930, η οποία αναγνωρίζει, στο πρόσωπο του Α. Σικελιανού ιδιαίτερα, έναν ποιητικό «πατέρα» και «συνοδοιπόρο στις νέες αναζητήσεις». Το μαθησιακό αντικείμενο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον εκπαιδευτικό σε διδακτικές επιλογές γνωστικού ή/και εποικοδομηστικού τύπου, είτε ως διδακτική αφόρμηση, είτε ως ερευνητική πρόταση, είτε πλαισιώνοντας μία ευρύτερη θεματική, αναφορικά με τη ζωή και το έργο του Α. Σικελιανού. Το υλικό που μπορεί να αντλήσει κανείς από το διαδίκτυο είναι πλούσιο και ποικίλο (Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα, Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών κ. ά). Αφορά λεπτομέρειες για τη ζωή του, εκτενείς κριτικές για το έργο του, πρωτότυπα έργα, κινηματογραφικές μεταφορές (βλ. ενδεικτικά, την ταινία «Η Θητεία της Άνοιξης» του Πάνου Κυπαρίσση, βασισμένη στο ποίημα «Στου Όσιου Λουκά το Μοναστήρι»), μελοποιήσεις, φωτογραφικά αρχεία, κ.ά. Ο διδάσκων με στοχευμένες επιλογές και προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητες και το επίπεδο της κάθε τάξης επιλογές μπορεί να αναθέσει εργασίες, ατομικές ή ομαδικές, μικρής ή μεγαλύτερης διάρκειας (project). Επίσης, μπορεί να οργανώσει επισκέψεις σε Μουσεία (βλ. ενδεικτικά, Μουσείο Δελφικών Εορτών στους Δελφούς, Μουσείο Άγγελου Σικελιανού στη Λευκάδα), ξεναγήσεις σε τόπους (βλ. ενδεικτικά τα σπίτια του ποιητή σε Λευκάδα, Αθήνα, Δελφούς, Συκιά Κορινθίας, Φανερωμένη Σαλαμίνας) ή παρουσιάσεις, θεματικές-λογοτεχνικές βραδιές και διαλέξεις σχετικές με το έργο και την επίδραση του μεγάλου ποιητή. Σε επίπεδο σχολικής τάξης κρίνονται ως ιδιαίτερα ελκυστικές, ερευνητικές-ανακαλυπτικές και ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες με θέματα που θα επέλεγαν οι ίδιοι οι μαθητές από έναν θεματικό κατάλογο. Τέτοιες ερευνητικές προτάσεις θα μπορούσαν να είναι: η ταραχώδης σχέση του Α. Σικελιανού με την Εύα Πάλμερ, η σύλληψη και το περιεχόμενο της Δελφικής Ιδέας, οι δελφικές γιορτές του 1927 και 1930, η φιλία ανάμεσα στον Α. Σικελιανό και τον Ν. Καζαντζάκη, ο λυρισμός των Κ. Παλαμά-Α.Σικελιανού, η περιπετειώδης υποψηφιότητα για το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας στην περίοδο 1946-1957 και το παρασκήνιο αυτής, η ανάλυση ποιημάτων του ποιητή με παράλληλη απόπειρα για καλλιτεχνική τους έκφραση (μουσική επένδυση, ζωγραφική αποτύπωση, κινηματογραφική ή θεατρική διασκευή). Η θέση του Α. Σικελιανού ανάμεσα στην παράδοση και τον μοντερνισμό μπορεί να αποτελέσει γόνιμο πεδίο διαλόγου και τεκμηριωμένων επιχειρημάτων μέσα από κατάλληλες διδακτικές επιλογές (ποιήματα ή/και ποιητικές συλλογές), που θα καταδεικνύουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ποίησής του σε σχέση με την παλαμική παράδοση και τον μοντερνισμό των ποιητών της «γενιάς του ΄30». Η παραπάνω χρήση του μαθησιακού αντικειμένου συνάδει με το πνεύμα των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών (ΑΠΣ) για το μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η διαθεματικότητα μπορεί επίσης να βρει εφαρμογές στα πεδία της Νεοελληνικής Γλώσσας, της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, της Ιστορίας, της Τοπικής Ιστορίας, της Φιλοσοφίας, της Πολιτικής και Κοινωνικής Αγωγής, της Μουσειακής Αγωγής, της Θεατρικής Αγωγής, της Ιστορίας της Τέχνης, των Καλλιτεχνικών και των ΤΠΕ.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
12 - 20
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/5281
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Αποθετήρια ΕΚΤ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΕΚΤ (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Νεοελληνική Λογοτεχνία Modern Greek LiteratureΝεοελληνική Λογοτεχνία > Γραμματολογικές περίοδοι - Γενιές / Σχολές Literary periods - Generations / SchoolsΓραμματολογικές περίοδοι - Γενιές / Σχολές > Νέα Αθηναϊκή Σχολή / Γενιά του 1880 New Athenian School / Generation of 1880Νέα Αθηναϊκή Σχολή / Γενιά του 1880
Νεοελληνική Λογοτεχνία Modern Greek LiteratureΝεοελληνική Λογοτεχνία > Λογοτεχνικά γένη και είδη Literary genres and typesΛογοτεχνικά γένη και είδη > Ποίηση PoetryΠοίηση
Νέα Ελληνική Γλώσσα Modern Greek LanguageΝέα Ελληνική Γλώσσα > Θέματα TopicsΘέματα > Άνθρωπος - Ανθρώπινες σχέσεις και αξίες Human - Human relations and valuesΆνθρωπος - Ανθρώπινες σχέσεις και αξίες
Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών-ΤΠΕ Information & Communication Technologies (ICT)Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών-ΤΠΕ > Πληροφορία InformationΠληροφορία > Επεξεργασία πληροφοριών Information processingΕπεξεργασία πληροφοριών
Πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες Political & Social SciencesΠολιτικές και κοινωνικές επιστήμες
Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία Ancient Greek Language and GrammarΑρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία > Θέματα TopicsΘέματα > Άνθρωπος - ανθρώπινες σχέσεις και αξίες Human - human relations and valuesΆνθρωπος - ανθρώπινες σχέσεις και αξίες
Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία Ancient Greek Language and GrammarΑρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία > Γραμματειακά γένη Literary genresΓραμματειακά γένη > Δραματική ποίηση Dramatic poetryΔραματική ποίηση
Φιλοσοφία PhilosophyΦιλοσοφία
Θεατρική αγωγή Drama/Theater in Education (DiE/TiE)Θεατρική αγωγή > Θέατρο και άλλες Τέχνες Theater and other forms of ArtΘέατρο και άλλες Τέχνες
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) Newer and Modern History (19th-20th century)Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) > Τέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός Arts, Letters and CultureΤέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
συμπεριφοριστική προσέγγιση > προγραμματισμένη διδασκαλία
γνωστική προσέγγιση > συνεργατική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
εποικοδομητισμός > σωκρατική-μαιευτική διδασκαλία
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός > γνώση > εννοιολογικός
γνωστικός > γνώση > μετα-γνωστικός
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
συναισθηματικός > να οργανώνουν αξίες
ψυχοκινητικός > να μιμούνται και να προσπαθούν
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΕΛΣΗΣ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
εκδότης/ες: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ