Κιονοκρανο και επιστυλιο απο τις «Μαγεμενες» της Θεσσαλονικης
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το εικονιζόμενο σχέδιο παρουσιάζει το κιονόκρανο κορινθιακού τύπου και το επιστύλιο από ένα μη σωζόμενο μνημείο της Θεσσαλονίκης του 2ου μ.Χ., τη Στοά των Ειδώλων στην Αρχαία Αγορά της Θεσσαλονίκης. Διακρίνονται οι σημειώσεις των Άγγλων περιηγητών, αρχαιολόγων και αρχιτεκτόνων, James Stuart και Nicholas Revett, που κατέγραψαν τις διαστάσεις των επιμέρους τμημάτων του κορινθιακού κιονόκρανου και του επιστυλίου. Κύρια γνωρίσματα του κορινθιακού ρυθμού είναι τα φύλλα ακάνθης σε υψηλό έχινο (καλάθι) και οι έλικες στις τέσσερις γωνίες του. Ο κορινθιακός ρυθμός χρησιμοποιήθηκε κυρίως κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους. Η διακόσμησή του είναι η πιο περίτεχνη σε σύγκριση με τον ιωνικό και το δωρικό ρυθμό. Χαρακτηριστικό δείγμα ναού σε κορινθιακό ρυθμό είναι ο Ναός του Ολυμπίου Διός, που κατασκευάστηκε στην Αθήνα κατά την περίοδο του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού. Η Στοά των Ειδώλων ονομαζόταν επίσης «Las Incantadas» δηλ. «Μαγεμένες» από τους Σεφαραδίτες, τους Ισπανοεβραίους που εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη μετά το διωγμό τους από τους βασιλείς της Ισπανίας, Φερδινάνδο και Ισαβέλλα το 1492. Σύμφωνα με έναν λαϊκό μύθο, κυρίαρχο στους βυζαντινούς χρόνους αλλά ανεπιβεβαίωτο από ιστορικά τεκμήρια, όταν ο βασιλιάς της Θράκης προσκλήθηκε για να συμβάλει στην πανελλαδική εκστρατεία που ετοίμαζε ο Μέγας Αλέξανδρος εναντίον των Περσών, ήρθε στη Μακεδονία με τη γυναίκα του, με την οποία ο Αλέξανδρος σύναψε ερωτικές σχέσεις. Ο βασιλιάς της Θράκης το αντιλήφθηκε και έβαλε να κάνουν μάγια στο Μέγα Αλέξανδρο την ώρα που ο τελευταίος περνούσε τη Στοά κατευθυνόμενος προς τα διαμερίσματα της γυναίκας του Θράκα βασιλιά. Όμως ο Μέγας Αλέξανδρος ειδοποιήθηκε και δεν επισκέφτηκε τη βασίλισσα, και υπέστησαν τα μάγια η βασίλισσα που βγήκε ανήσυχη στη Στοά για να προϋπαντήσει τον Αλέξανδρο και ο βασιλιάς των Θρακών με τη συνοδεία του, που ήθελαν να διαπιστώσουν εάν ο Αλέξανδρος είχε μαγευτεί. Το ρωμαϊκό μνημείο βρέθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα να αποτελεί μέρος της οικίας ενός πλούσιου εβραίου εμπόρου, του Λιάτσι Αρδίτη, στην περιοχή Rogos, βόρεια της οδού Εγνατία από την Παναγία Χαλκέων έως τα λουτρά Παράδεισος. Το 1753 οι βρετανοί περιηγητές στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα James Stuart (1713-1788) και Nicholas Revett (1720-1804) επισκέφθηκαν, με τη διαμεσολάβηση του βρετανού προξένου, την οικία του εβραίου εμπόρου και κατέγραψαν σε χαρακτικό το μνημείο. Το σχέδιο του κιονόκρανο και του επιστυλίου προέρχεται από τον τρίτο τόμο του βιβλίου τους «Οι αρχαιότητες της Αθήνας», που εκδόθηκε το 1794. Η αναπαράσταση των Stuart και Revett αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντική, καθώς τα αγάλματα αφαιρέθηκαν από τον παλαιογράφο Emmanuel Miller και μεταφέρθηκαν στη Γαλλία το 1864 με άδεια του σουλτάνου, ενώ η εβραϊκή οικία και τα κατάλοιπα του μνημείου χάθηκαν στη μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε στη Θεσσαλονίκη το 1917. Οι αμφίπλευροι ανάγλυφοι πεσσοί δεν έχουν επιστραφεί στη Θεσσαλονίκη και φυλάσσονται στο Μουσείο του Λούβρου. Αντίγραφά τους φιλοξενήθηκαν στην 80η Δ.Ε.Θ.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Προτείνεται οι μαθητές να παρατηρήσουν το σχέδιο και να υποθέσουν τι περιγράφεται αε αυτό, την ιδιότητα του προσώπου που το σχεδίασε και τους σκοπούς που το σχέδιο εξυπηρετεί (π.χ. καταγραφή ενός μνημείου, αποτύπωση αρχικής του μορφής, δυνατότητα σύγκρισης με άλλα μνημεία). Είναι δυνατό οι μαθητές να αναζητήσουν πληροφορίες για τους διαφορετικούς αρχιτεκτονικούς ρυθμούς κατά την αρχαιότητα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Μπορούν ακόμη να χωριστούν σε ομάδες, να σχεδιάσουν κίονες σε κάθε ρυθμό κι να επιχρωματίσουν επιμέρους τμήματά τους όπως τα διακοσμητικά ανάγλυφά τους. Οι μαθητές των μεγαλύτερων ηλικιακών ομάδων μπορούν ομαδικά να συντάξουν ένα κείμενο στα αγγλικά ή στα γαλλικά (οι «Μαγεμένες» φυλάσσονται στο Μουσείο του Λούβρου), στο οποίο να επιχειρηματολογούν κατά της αρχαιοκαπηλίας διαχρονικά και υπέρ της επιστροφής στην Ελλάδα σημαντικών κλεμμένων αρχαιοτήτων που εκτίθενται σε μουσεία κυρώς της δυτικής Ευρώπης. Το κείμενο, το οποίο μπορεί να εμπλουτιστεί με εικόνες των κλεμμένων αρχαιοτήτων, είναι δυνατό να δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα ή στην εφημερίδα του σχολείου.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
9 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/5398
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Ιστορία HistoryΙστορία > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) Ancient times (1100 B.C. - 4th century A.D.)Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Τέχνες (Αρχιτεκτονική, Κεραμική, Πλαστική, Ζωγραφι... Arts (Architecture, Ceramic Art, Plastic Art, Painting)Τέχνες (Αρχιτεκτονική, Κεραμική, Πλαστική, Ζωγραφι...
Εικαστικά Visual Arts EducationΕικαστικά > Ζωγραφική PaintingΖωγραφική
Αγγλικά English LanguageΑγγλικά > Λογοτεχνία - Τέχνες - Πολιτισμός Literature - Art - CultureΛογοτεχνία - Τέχνες - Πολιτισμός > Παραγωγή γραπτού λόγου WritingΠαραγωγή γραπτού λόγου
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > άμεση διδασκαλία
γνωστική προσέγγιση > συνεργατική μάθηση
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
συναισθηματικός > να οργανώνουν αξίες
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΡΟΣΔΟΣ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
εκδότης/ες: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ