Η Πυλη της Αρχηγετιδος Αθηνας (Παζαροπορτα)
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Σχέδιο του Γάλλου αρχιτέκτονα Julien-David Le Roy (1724-1803), που αναπαριστά την εξωτερική πύλη του δυτικού πρόπυλου της ρωμαϊκής αγοράς στην Αθήνα στα μέσα του 18ου αιώνα. Το δυτικό πρόπυλο ήταν αφιερωμένο στη θεά Αθηνά Αρχηγέτιδα από τον Δήμο των Αθηναίων στην Αθηνά επί άρχοντος Νικίου (11/10 π.Χ.) και ήταν δωρικού ρυθμού. Το ανατολικό πρόπυλο της ρωμαϊκής αγοράς είχε κίονες ιωνικού ρυθμού από γκρίζο μάρμαρο Yμηττού και βάσεις από πεντελικό μάρμαρο. Τα πρόπυλα ήταν μικρά κτίσματα με στέγη και εισόδους στις δύο πλευρές τους, από τα οποία εισέρχονταν οι επισκέπτες και χρησίμευαν τόσο για την ξεκούρασή τους όσο και για τον έλεγχο της εισόδου στο χώρο της αγοράς. Η ρωμαϊκή αγορά βρισκόταν περίπου 100 μ. ανατολικά της αρχαίας αγοράς. Ήταν ένας χώρος με μεγάλη ορθογώνια υπαίθρια αυλή (διαστάσεων 111 x 98 μ.), που περιβάλλονταν από κίονες ιωνικού ρυθμού. Στην ανατολική κυρίως πλευρά της αγοράς στεγάζονταν καταστήματα και αποθήκες. H ρωμαϊκή αγορά κατασκευάστηκε το β΄ μισό του 1ου αι. π.Χ., προκειμένου να μεταφερθούν από την αρχαία αγορά οι εμπορικές δραστηριότητες της πόλης. Δωρητές για την κατασκευή της αγοράς ήταν οι αυτοκράτορες Ιούλιος Καίσαρας και Αύγουστος, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή στην Πύλη της Αρχηγέτιδος Αθηνάς. Το κείμενο της επιγραφής ήταν το εξής: «Ο ΔΗΜΟΣ ΑΠΟ ΤΩΝ ΔΟΘΕΙΣΩΝ ΔΩΡΕΩΝ ΥΠΟ ΓΑΙΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙΣΑΡΟΣ ΘΕΟΥ / ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΚΑΙΣΑΡΟΣ ΘΕΟΥ ΥΙΟΥ ΣΕΒΑΣΤΟΥ / ΑΘΗΝΑ ΑΡΧΗΓΕΤΙΔΙ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥΝΤΟΣ ΕΠΙ ΤΟΥΣ ΟΠΛΙΤΑΣ ΕΥΚΛΕΟΥΣ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ / ΤΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΔΕΞΑΜΕΝΟΥ ΤΗΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΝ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΡΩΔΟΥ ΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΣΑΝΤΟΣ / ΕΠΙ ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΝΙΚΙΟΥ ΤΟΥ ΣΑΡΑΠΙΩΝΟΣ ΑΘΜΟΝΕΩΣ». Η Πύλη της Αρχηγέτιδος Αθηνάς ονομάστηκε επίσης «Παζαρόπορτα», γιατί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας στο δρόμο που περνούσε από την πύλη γινόταν κάθε Ιούλιο, μετά το θερισμό, το πιο σημαντικό γεγονός της χρονιάς, το ετήσιο παζάρι του σταριού. Το σχέδιο προέρχεται από τη δεύτερη έκδοση του δεύτερου τόμου του βιβλίου του Γάλλου αρχιτέκτονα Julien-David Le Roy με τίτλο «Τα ερείπια από τα ωραιότερα μνημεία της Ελλάδας από πλευράς ιστορικής και αρχιτεκτονικής»[Les ruines des plus beaux monuments de la Grece, considérées du côté de l'histoire et du côté de l'architecture] το 1770. Η πρώτη έκδοση του βιβλίου χρονολογείται το 1758. Ο Le Roy επισκέφτηκε την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα το Φεβρουάριο του 1755 και μέχρι τον Ιούνιο του ίδιου έτους κατέγραψε και σχεδίασε in situ αρκετά κτήρια της αρχαίας και ρωμαϊκής Αθήνας. Δέχτηκε κριτική για την ακρίβεια των σχεδίων του από τους Άγγλους αρχιτέκτονες και αρχαιολόγους James Stuart και Nicholas Revett, που επίσης επεδίωξαν να αποτυπώσουν τις ελληνικές αρχαιότητες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Προτείνεται οι μαθητές να περιγράψουν την εικόνα και να διακρίνουν το ρυθμό των κιόνων της εικονιζόμενης δυτικής πύλης της Αρχηγέτιδος Αθηνάς. Μπορούν να αναζητήσουν επιπρόσθετες πληροφορίες και εικονιστικό υλικό (σχέδια, χαρακτικά) της ρωμαϊκής αγοράς και να επιχειρήσουν να την αναπαραστήσουν σχεδιαστικά. Είναι δυνατό ακόμη να επισκεφτούν τον ιστότοπο του Athens Open Museum και να εντοπίσουν στο διαδραστικό χάρτη τη θέση της Πύλης της Αρχηγέτιδος Αθηνάς καθώς επίσης και άλλα μνημεία της ρωμαϊκής και της κλασικής Αθήνας. Οι μαθητές των μεγαλύτερων ηλικιακών ομάδων μπορούν με την υπηρεσία google maps να δημιουργήσουν το δικό τους ιστορικό και πολιτιστικό χάρτη του κέντρου της Αθήνας και αντίστοιχα εναλλακτικές πολιτιστικές διαδρομές, επισημαίνοντας τα επιλεγόμενα μνημεία και τις αποστάσεις μεταξύ τους. Προτείνεται ακόμη, αφού διαβάσουν την επιγραφή που κοσμεί την Πύλη της Αρχηγέτιδος Αθηνάς και συζητήσουν το περιεχόμενό της, να επισκεφτούν τον ιστότοπο Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα και στην Ανθολογία των Επιγραφών να πληροφορηθούν για τα διαφορετικά είδη των επιγραφών (επιτύμβιες, αναθηματικές, απελευθερωτικές, τιμητικά ψηφίσματα, σε ιδιωτικά και δημόσια έργα, ιάματα).


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
9 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/5434
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Ιστορία HistoryΙστορία > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) Ancient times (1100 B.C. - 4th century A.D.)Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Τέχνες (Αρχιτεκτονική, Κεραμική, Πλαστική, Ζωγραφι... Arts (Architecture, Ceramic Art, Plastic Art, Painting)Τέχνες (Αρχιτεκτονική, Κεραμική, Πλαστική, Ζωγραφι...
Ιστορία HistoryΙστορία > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) Ancient times (1100 B.C. - 4th century A.D.)Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Πολιτισμός και Γραμματολογία Culture and GrammatologyΠολιτισμός και Γραμματολογία
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > άμεση διδασκαλία
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
συναισθηματικός > να ανταποκρίνονται και να συμμετέχουν
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΡΟΣΔΟΣ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
εκδότης/ες: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ