Χαρακτικο της Αγιας Σοφιας στην Κωνσταντινουπολη (1790)
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το αντικείμενο είναι ένα χαρακτικό που εμπεριέχεται στο βιβλίο: [MORENO, José.] Viage à Constantinopla, en el Año de 1784, escrito de orden superior, Madrid, [Lazaro Gayguer], 1790. Ο Βυζαντινός Ναός της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, περισσότερο γνωστή ως Αγία Σοφία ή Αγιά-Σοφιά, (τουρκικά Ayasofya, λατινικά Sancta Sophia ή Sancta Sapientia), γνωστός και ως Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ή απλά Η Μεγάλη Εκκλησία, ήταν από το 360 μέχρι το 1453 ορθόδοξος καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης, με εξαίρεση την περίοδο 1204 - 1261 κατά την οποία ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός, ενώ μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τέμενος, μέχρι το 1934. Από το έτος αυτό και μέχρι σήμερα είναι μουσειακός χώρος (τουρκικά Ayasofya Müzesi). Ανήκει στις κορυφαίες δημιουργίες της βυζαντινής ναοδομίας, πρωτοποριακού σχεδιασμού και υπήρξε σύμβολο της Πόλης, τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο. Το παρόν κτίσμα ανεγέρθηκε τον 6ο αιώνα, επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α΄, από τους μηχανικούς Ανθέμιο από τις Τράλλεις (σημ. Αϊδίνιο) και Ισίδωρο από τη Μίλητο. Στο ίδιο σημείο, επί του πρώτου λόφου της Κωνσταντινούπολης και σε κοντινή απόσταση από το Μέγα Παλάτιον και τον Ιππόδρομο της πόλης, είχαν χτιστεί παλαιότερα δύο ακόμα ναοί που καταστράφηκαν από πυρκαγιά. Το οικοδόμημα ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό της τρουλαίας βασιλικής και συνδυάζει στοιχεία της πρώιμης βυζαντινής ναοδομίας, σε πολύ μεγάλη κλίμακα. Αρχιτεκτονικές επιρροές της Αγίας Σοφίας εντοπίζονται σε αρκετούς μεταγενέστερους ορθόδοξους ναούς αλλά και σε οθωμανικά τζαμιά, όπως στο τέμενος του Σουλεϊμάν και στο Σουλταναχμέτ τζαμί. Εκτός από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της, η Αγία Σοφία ξεχωρίζει επίσης για τον πλούσιο εσωτερικό διάκοσμό της, που ωστόσο υπέστη σοβαρές καταστροφές κυρίως από τις βαρβαρότητες των Τούρκων κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Το αντικείμενο αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί για τη διδασκαλία του μαθήματος της βυζαντινής Ιστορίας, αλλά και του μαθήματος της Ιστορίας της Τέχνης στην ενότητα της αρχιτεκτονικής και της ναοδομίας. Οι μαθητές εμπνεόμενοι από την εικόνα του ναού της Αγίας Σοφίας, θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν ένα από τα λαμπρότερα οικοδομήματα της περιόδου βασιλείας του Ιουστινιανού στο Βυζάντιο. Στο πλαίσιο συνεργατικής μεθόδου θα μπορούσε να ανατεθεί στους μαθητές να αναζητήσουν και άλλους ναούς που είναι χτισμένοι στον ίδιο ρυθμό με την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης ( Βασιλική με τρούλο) όπως είναι η Αγία Αικατερίνη στη Θεσσαλονίκη, ο Άγιος Απολλινάριος στη Ραβένα και να πραγματοποιήσουν συγκρίσεις σχετικά με ομοιότητες και διαφορές που παρουσιάζουν. Ενδιαφέρον θα ήταν εδώ να δημιουργήσουν οι μαθητές σύνθεση με φωτογραφίες και σχέδια των ανωτέρω ναών, από τις οποίες θα πηγάζουν έκδηλα οι ομοιότητες και οι διαφορές. Επίσης, θα μπορούσαν οι μαθητές να δημιουργήσουν χρονογραμμή σχετικά με την ιστορική εξέλιξη του Ναού της Αγίας Σοφίας από την κατασκευή του και μέχρι σήμερα. Επιπλέον, στο πλάισιο διαθεματικής προσέγγισης, θα μπορούσ ε να ανατεθεί στους μαθητές να αναζητήσουν πληροφορίες σχετικά με την πολιτική του Ιουστινιανού, εντάσσοντας στο πλαίσιο αυτό και την κατασκευή μεγάλων δημοσίων έργων και οικοδομημάτων, όπως ο ναός της Αγίας Σοφίας. Με τη διαδικασία αυτή, θα γίνει κατανοητό από τους μαθητές ότι συχνά η πολιτική των βυζαντινών αυτοκρατόρων αλλά και των ηγεμόνων άλλων λαών, απέβλεπε στο να εξασφαλίσει δημοτικότητα και αποδοχή μέσα από την κιατασκευή επιβλητικών έργων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μελέτη των τοιχογραφιών και των φηφιδωτών, που διακοσμούν το ναό της Aγίας Σοφίας, αν και το μεγαλύτερο μέρος τους έχει καταστραφεί από τους Τούρκους. Και αυτό αποτελεί πεδίο προβληματισμού σχετικά με τη σημασία της διατήρησης και της προστασίας των έργων τέχνης,αλλά και των αρχιτεκτονικών οικοδομημάτων, που αποτελούν ζωντανές ιστορικές πηγές, όπως είναι ο ναός της Αγίας Σοφίας.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
12 - 20
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/6371
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Ιστορία HistoryΙστορία > Βυζαντινή και Μεσαιωνική Ιστορία Byzantine and Medieval HistoryΒυζαντινή και Μεσαιωνική Ιστορία > Θρησκεία ReligionΘρησκεία
Ιστορία HistoryΙστορία > Βυζαντινή και Μεσαιωνική Ιστορία Byzantine and Medieval HistoryΒυζαντινή και Μεσαιωνική Ιστορία > Τέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός Arts, Letters and CultureΤέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση
γνωστική προσέγγιση > άμεση διδασκαλία
γνωστική προσέγγιση > συνεργατική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > επίλυση προβλήματος
γνωστική προσέγγιση > αμοιβαία διδασκαλία
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός
γνωστικός > γνώση
γνωστικός > γνώση > βασισμένος σε γεγονότα
γνωστικός > γνώση > εννοιολογικός
γνωστικός > γνώση > διαδικαστικός
γνωστικός > γνώση > μετα-γνωστικός
γνωστικός > διεργασία
γνωστικός > διεργασία > να θυμούνται
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
γνωστικός > διεργασία > να εφαρμόζουν
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΗΛΙΑΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΑΚΟΣ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
εκδότης/ες: Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ