Πορτραιτο κοπελας. Διστομο, 1945, Βουλα Παπαϊωαννου
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Πρόκειται για φωτογραφία του 1945 που απεικονίζει κοπέλα από το Δίστομο. Έχει τραβηχτεί από την γνωστή φωτογράφο Βούλα Παπαϊωάννου. Την εποχή που τραβήχτηκε η φωτογραφία έχει περάσει μόλις ένας χρόνος από τη σφαγή του Διστόμου από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής και γι αυτό η απεικονιζόμενη νέα έχει σκεπασμένο το κεφάλι με μαύρο μαντήλι, σημείο πένθους. Το γεγονός ότι προέρχεται από το μαρτυρικό Δίστομο, προφανώς ώθησε την φωτογράφο για να την απαθανατίσει. Η Βούλα Παπαϊωάννου γεννήθηκε στη Λαμία το 1898. Το 1920 ενεγράφη στη Σχολή Καλών Τεχνών όπου σπούδασε ζωγραφική. Μόλις ήρθε σε επαφή με την τέχνη της φωτογραφίας, την απορρόφησε εντελώς. Ξεκίνησε την επαγγελματική της σταδιοδρομία το 1939 με φωτογραφίσεις για λογαριασμό του Εθνικού Μουσείου. Με την έναρξη του πολέμου του 1940, κι αφού δεν της επετράπη να πάει στο μέτωπο για να φωτογραφίσει, αποφασίζει, με την κάλυψη διάφορων ανθρωπιστικών επιτροπών, να φωτογραφίσει την Αθήνα του '40 με την πείνα, τις στερήσεις και όλες τις άλλες συνέπειες του πολέμου στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων (Μαύρο Λεύκωμα, 1943). Μετά την απελευθέρωση ανέλαβε τη διεύθυνση του φωτογραφικού τμήματος της UNRA και κατέγραψε τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της υπαίθρου. Το έργο της στη δεκαετία 1040-1950 αποτελεί ένα μοναδικό αυθεντικό κοινωνικό και καλλιτεχνικό ντοκουμέντο. Το 1952 γίνεται μέλος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας. Το έργο της μπορεί να χαρακτηρισθεί γενικά ως "ανθρωπιστική φωτογραφία" με σεβασμό στην αξία της ζωής, αισιοδοξία και πίστη στις δυνατότητες του απλού ανθρώπου. Απεβίωσε το 1990.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Η φωτογραφία της γνωστής φωτογράφου Βούλας Παπαϊωάννου η οποία απεικονίζει νέα από το Δίστομο το 1945, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσεγγιστεί το έργο και η προσωπικότητα της καλλιτέχνιδος της οποίας το έργο διατηρεί μια πολύ ξεχωριστή θέση στην ελληνική φωτογραφία. Στα μαθήματα αισθητικής αγωγής, όπου υπάρχει αναφορά στη φωτογραφία μπορεί να γίνει αναφορά στην Παπαϊωάννου η οποία, πέραν από την ποιότητα της δουλειάς της υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας και έτυχε ως επαγγελματίας της αναγνώρισης και από διεθνείς οργανισμούς. Η δουλειά της, ειδικά αυτή που αναφέρεται στη κοινωνία του 1940-1950, μπορεί να προσφέρει στα παιδιά καλλιτεχνικό παράδειγμα ανθρωποκεντρικής προσέγγισης της φωτογραφίας. Άλλες συνεργασίες της, όπως με μουσεία ή διεθνείς οργανισμούς, μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να προσεγγίσουν επαγγελματικές πλευρές και προοπτικές της εργασίας του φωτογράφου. Η φωτογραφία της γνωστής φωτογράφου Βούλας Παπαϊωάννου η οποία απεικονίζει νέα από το Δίστομο καλυμμένη με μαύρο μαντήλι - ένδειξη πένθους- το 1945, ένα έτος μετά τη σφαγή του χωριού από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εικονιστικό τεκμήριο στη μελέτη του σχετικού κεφαλαίου της ιστορίας. Με τη συγκέντρωση κι άλλων σχετικών φωτογραφιών μέσω ερευνητικής διαδικασίας, οι μαθητές μπορούν να μεταφερθούν νοερά στην εποχή και ένα χρόνο μετά την καταστροφή της πόλης να δουν πως αυτή απεικονίζεται στην εμφάνιση των ανθρώπων που επέζησαν. Επέκταση μπορεί να γίνει με αναφορά και σε άλλα μέρη της Ελλάδος που υπέστησαν παρόμοιες καταστροφές όπως η Κάνδανος στην Κρήτη και αλλού. Η φωτογραφία της γνωστής φωτογράφου Βούλας Παπαϊωάννου η οποία απεικονίζει νέα από το Δίστομο το 1945, μπορεί, μαζί με άλλες φωτογραφίες της περιόδου, να χρησιμοποιηθεί σαν τεκμήριο για τον τρόπο καθημερινής ζωής κατά την περίοδο του πολέμου, στα μετόπισθεν, της Κατοχής αλλά και το αμέσως επόμενο διάστημα και μέχρι τη δεκαετία του 1950. Πιο συγκεκριμένα, σε όλα τα ανθρωπιστικά μαθήματα που περιλαμβάνουν κείμενα ή θέματα από αυτή την περίοδο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχετικές φωτογραφίες της Παπαϊωάννου. Έχει καταγραφεί η επιστροφή από το μέτωπο, το πένθος, η πείνα, ο θάνατος, οι στερήσεις, η καταστροφή των υποδομών, η προσφυγιά, ο καθημερινός μόχθος και η αγωνία για την επιβίωση. Ταυτόχρονα εδώ οι μαθητές μπορούν να βρουν, πλησιάζοντας στο τέλος της δεκαετίας, την ελπίδα, το χαμόγελο και την πίστη στον άνθρωπο. Η συγκεκριμένη αλλά και άλλες φωτογραφίες εποχής της Παπαϊωάννου, πέραν από την καλλιτεχνική τους διάσταση, αποτελούν μοναδικά ντοκουμέντα κοινωνικής ιστορίας.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
9 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/6633
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Μουσείο Μπενάκη
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Μουσείο Μπενάκη (Μουσείο Μπενάκη)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) Newer and Modern History (19th-20th century)Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) > Τέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός Arts, Letters and CultureΤέχνες, Γράμματα και Πολιτισμός
Εικαστικά Visual Arts EducationΕικαστικά > Οπτικοακουστικές Τέχνες Audiovisual ArtsΟπτικοακουστικές Τέχνες
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) Newer and Modern History (19th-20th century)Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) > Πολεμικά γεγονότα War eventsΠολεμικά γεγονότα
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > άμεση διδασκαλία
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
εποικοδομητισμός > έρευνα δράσης
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός > γνώση > βασισμένος σε γεγονότα
γνωστικός > γνώση > εννοιολογικός
γνωστικός > διεργασία > να θυμούνται
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
συναισθηματικός > να ανταποκρίνονται και να συμμετέχουν
συναισθηματικός > να οργανώνουν αξίες
ψυχοκινητικός > να δρουν με αυτοπεποίθηση με βάση οδηγίες
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΥ, ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΡΝΑΒΑΣ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Μουσείο Μπενάκη
εκδότης/ες: Μουσείο Μπενάκη
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ