Οι διγλωσσοι δημοτικιστες
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Νουμάς ονομαζόταν το λογοτεχνικό περιοδικό, το οποίο κυκλοφόρησε από το 1903 μέχρι το 1931 με σημαντικότατο ρόλο στον αγώνα για την επικράτηση της δημοτικής γλώσσας. Υπήρξε πιθανώς το σημαντικότερο έντυπο των αρχών του 20ού αιώνα και λειτούργησε ως βήμα για τη διατύπωση προτάσεων σχετικά με το γλωσσικό ζήτημα. Η εφημερίδα κατηγορεί το Νικόλαο Γιαννιό, συντάκτη του συγκεκριμένου άρθρου ( vol 17,No 671,έτος 1920 ), γιατί ο τελευταίος γράφει στην εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος" στην καθαρεύουσα και στο Νουμά στη δημοτική, πράξη ιδεολογικά αντιφατική. Το άρθρο του Γιαννιού είναι μια άτυπη απολογία και συγχρόνως δικαιολόγηση των επιλογών του. Δηλώνει ένθερμος δημοτικιστής, υποστηρίζοντας ότι ο δημοτικισμός, νοούμενος ως σοσιαλισμός, θα σώσει την Ελλάδα. Τονίζει μάλιστα ότι θα τυπώσει βιβλίο με θέμα:" το γλωσσικό ζήτημα από άποψη σοσιαλιστική", ιδέα που θα αποτελέσει τη συνέχεια βιβλίου, που θα εξέδιδε ο κοινωνικός φιλόσοφος και σοσιαλιστής Γεώργιος Σκληρός, αν δεν τον προλάβαινε ο θάνατος το προηγούμενο έτος. Συνεχίζει να μιλάει εγκωμιαστικά για τη δημοτική, λέγοντας ότι θα πρέπει να αποτελεί βασική προϋπόθεση να καθιερωθεί στην εκπαίδευση ως απαρχή για κάθε μεταρρύθμιση. Κάποιοι διανοούμενοι δημοτικιστές, συνεχίζει, δεν γράφουν δημοτική, γιατί δηλώνουν υποταγή και συμβιβασμό στις κρατούσες συνθήκες. Στο δίλημμα : μικτή γλώσσα ή δημοτική, αναφέρει τον Γιάννη Ψυχάρη ως αρχηγέτη και γνώμονα των δημοτικιστών, ο οποίος και θέτει τους κανόνες για τη λύση του προβλήματος. Ισχυρίζεται ότι ο λόγος, που γράφει στον "Ελεύθερο Τύπο" σε καθαρεύουσα, είναι ότι τη χρησιμοποιεί ως μέσον, για να διδάξει πρώτα σοσιαλισμό και μετά δημοτικισμό και ότι κάποιοι διευθυντές καθαρευουσιάνικων εφημερίδων και αναγνώστες προτιμούν να διαβάζουν και να εκφράζονται στην καθαρεύουσα. Τέλος, δηλώνει ότι αποφασίζει να επανεκδώσει την εφημερίδα του " Κοινωνία" (δημοσιογραφικό όργανο, που εξέφραζε σοσιαλιστικά ιδεώδη.) και προσπαθεί να προκαταλάβει το "Νουμά" να μη θυμώσει για την έκδοσή της στη δημοτική. Ο Νουμάς του απαντά ότι, απεναντίας χαίρεται και επαινεί τέτοιες πρωτοβουλίες και διαχωρίζει τη θέση του από το Γιαννιό κατηγορώντας τον εμμέσως ότι δεν εμπορεύεται το Δημοτικισμό όπως εκείνος, και φυσικά αμφισβητεί τόσο την ειλικρίνεια των προθέσεών του όσο και τη συνέπεια λόγων και έργων του.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Το συγκεκριμένο άρθρο είναι μια σπουδαία ευκαιρία και αφορμή να γνωρίσουν στα πλαίσια του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας οι μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου το "γλωσσικό ζήτημα" από κοντά, να ανατρέξουν στην Ιστορία του ζητήματος από την αρχαιότητα ως την τουρκοκρατία και από τον Κοραή έως το 1976, να επισημάνουν τους πρωταγωνιστές και τους εκπροσώπους των μορφών της γλώσσας μας και το ρόλο, που αυτοί διαδραμάτισαν στην εξέλιξη και πορεία των γραμμάτων, της παιδείας και του ελληνικού πολιτισμού. Στη συνέχεια μπορούν οι μαθητές να χωριστούν σε δύο ομάδες, σε δημοτικιστές και καθαρολόγους και υπό την επίβλεψη του καθηγητή να αναπτύξουν τα επιχειρήματά τους με εποικοδομητικό διάλογο για το καίριο ερώτημα : Ποια γλώσσα πρέπει να καλλιεργηθεί ως εθνική, γραπτή και προφορική. Μπορούν επίσης να διερευνήσουν, αν η χρήση της ζω­ντανής γλώσσας συμβάλλει αποφασιστικά στην επιτυχία της πνευματικής αναγέννησης και προόδου, ώστε να καταστήσουν σαφές πως, άλλο πράγμα είναι ο λεξιλογικός πλουτισμός και άλλο ο λεξιλογικός και γραμματικός εξαρχαϊσμός. Άλλο είναι η λαϊκή έκφραση της γλώσσας και άλλο ο εκβαρβαρισμός και οι επικίνδυνες απλουστεύσεις, αυθαιρεσίες και ακρότητες. Άλλο απαιδευσία και άλλο ορθή χρήση της δημοτικής γλώσσας. Άλλο μόρφωση και άλλο επιτηδευμένη και ελιτίστικη επιλογή της καθαρεύουσας ως μόνης ορθής ή λόγιας μορφής γλώσσας Εξάλλου, μπορούν να διερευνήσουν οι μαθητές αν η τάση και η ανάγκη για επικράτηση και καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας σήμαινε ταυτόχρονα, ίσως σημειολογικά και την ανάγκη των απλών καταπιεσμένων λαϊκών μαζών να απεγκλωβιστούν και να απελευθερωθούν από μια γενικότερη υποδούλωση από την τυραννία των ολίγων. Μπορούν επίσης να συζητήσουν αν θα ήταν χρήσιμο να τελείται η θεία λειτουργία στη δημοτική και ποιες ενδεχομένως θα ήταν οι συνέπειες μιας τέτοιας επιλογής. Τέλος, οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν και να συμπληρώσουν φύλλο εργασίας με ερωτήσεις γενικότερου ενδιαφέροντος, που θα έχουν ως επίκεντρο τη γλώσσα, όπως : α) Ο γλωσσικός διχασμός στην ιστορία της Ελλάδας έπαιξε ρόλο στη διαφαινόμενη υποβάθμιση της γλώσσας μας; β) σε μια “κοινωνία της εικόνας” όπως τείνει να γίνει η δική μας, η γλώσσα ως αξία και ως ποιότητα τίθεται σε δεύτερη μοίρα με αρνητικές για τη χρήση της συνέπειες; γ) Μήπως χρειάζεται βελτίωση της εφαρμογής της δομολειτουργικής-επικοινωνιακής μεθόδου, με ανανέωση όλων των βιβλίων διδασκαλίας της γλώσσας στο σχολείο, παρά τη σημαντική πρόοδο στα βιβλία του Δημοτικού, εν μέρει και του Γυμνασίου; δ) Μήπως απαιτείται κατάλληλη κατάρτιση και συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις σύγχρονες μεθόδους ανάλυσης και διδασκαλίας της γλώσσας; ε) Μήπως υπάρχει πρόβλημα της εξοικείωσης των μαθητών με τα παλιότερα Ελληνικά μας; Πώς μπορεί αυτό να επιλυθεί; μήπως επιτείνεται και λόγω έλλειψης επαφής των μαθητών (και όχι μόνον αυτών) με πρότυπα κείμενα; Ο στόχος αυτού του ερωτηματολογίου θα πρέπει να είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κόσμου για τη γλώσσα, ώστε να πεισθεί ο μαθητής και ο ομιλητής της Ελληνικής ότι η γλώσσα, κάθε γλώσσα, είναι πάνω από όλα αξία, είναι δηλαδή πολιτισμικό μέγεθος.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
12 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/6744
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν. Πατρών
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν. Πατρών (Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν. Πατρών)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Νέα Ελληνική Γλώσσα Modern Greek LanguageΝέα Ελληνική Γλώσσα > Κειμενικά είδη Text genresΚειμενικά είδη > Κείμενα σχολιαστικά / γνώμης Comment / opinion textsΚείμενα σχολιαστικά / γνώμης
Νεοελληνική Λογοτεχνία Modern Greek LiteratureΝεοελληνική Λογοτεχνία > Συγγραφέας WriterΣυγγραφέας
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > άμεση διδασκαλία
γνωστική προσέγγιση > συνεργατική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > επίλυση προβλήματος
εποικοδομητισμός > γνωστική μαθητεία
εποικοδομητισμός > σωκρατική-μαιευτική διδασκαλία
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός
γνωστικός > γνώση
γνωστικός > γνώση > βασισμένος σε γεγονότα
γνωστικός > γνώση > εννοιολογικός
γνωστικός > γνώση > διαδικαστικός
γνωστικός > γνώση > μετα-γνωστικός
γνωστικός > διεργασία
γνωστικός > διεργασία > να θυμούνται
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
γνωστικός > διεργασία > να εφαρμόζουν
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
συναισθηματικός > να δίνουν προσοχή
συναισθηματικός > να ανταποκρίνονται και να συμμετέχουν
συναισθηματικός > να οργανώνουν αξίες
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
δημιουργία πρωτότυπου έργου: Ν. Γιαννιός
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΟΥΡΟΣ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν/μιου Πατρών
εκδότης/ες: Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν/μιου Πατρών
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ