Η ανάγνωση ιστορικών πηγών με θέμα την πολιτική και κοινωνική ζωή του νεοσύστατου ελληνικού κράτους αποτελεί αυτόνομο μαθησιακό αντικείμενο, το οποίο προσομοιώνει τον τρόπο εργασίας των ιστορικών στο πλαίσιο της γνωστικής μαθητείας. Η χρήση και η αξιοποίηση των ιστορικών πηγών αποτελούν προτεραιότητα των ιστορικών στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το παρελθόν και να το καταστήσουν ιστορικό. Στην ίδια κατεύθυνση, η χρήση των ιστορικών πηγών στη σχολική τάξη, με την αξιοποίηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων μελέτης, επιτρέπει την άμεση συμμετοχή των μαθητών σε διαδικασίες διερεύνησης και οικοδόμησης της ιστορικής γνώσης. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν στοιχεία για τη διάκριση των κοινωνικών ομάδων που συγκροτήθηκαν κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, καθώς και να διακρίνουν επιδράσεις, εξελίξεις και επιμέρους χαρακτηριστικά των αυτοχθόνων και ετεροχθόνων. Ακόμη, μέσω της δραστηριότητας διερεύνησης, οι μαθητές μπορούν να κατανοήσουν αιτιώδεις σχέσεις στο πλαίσιο της περιόδου, να εμπλακούν με την πολυπλοκότητα του ιστορικού παρελθόντος και να διαμορφώσουν την προσωπική τους ιστορική αφήγηση. Η διαδικασία ανατροφοδότησης, με την παροχή πρόσθετου ιστορικού υλικού, επιτρέπει την εκ νέου διαμόρφωση των αρχικών απαντήσεων με τις αλλαγές που κρίνονται απαραίτητες, με την ενεργό εμπλοκή τόσο των μαθητών όσο και του εκπαιδευτικού.