Η ανάγνωση ιστορικών πηγών για την οπλιτική φάλαγγα, με την αξιοποίηση κειμένων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, αποτελεί αυτόνομο μαθησιακό αντικείμενο, το οποίο προσομοιώνει τον τρόπο εργασίας των ιστορικών στο πλαίσιο της γνωστικής μαθητείας. Η χρήση και η αξιοποίηση των ιστορικών πηγών αποτελούν προτεραιότητα των ιστορικών στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το παρελθόν και να το καταστήσουν ιστορικό. Στην ίδια κατεύθυνση, η χρήση των ιστορικών πηγών στη σχολική τάξη, με την αξιοποίηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων μελέτης, επιτρέπει την άμεση συμμετοχή των μαθητών σε διαδικασίες διερεύνησης και οικοδόμησης της ιστορικής γνώσης. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν στοιχεία για την οπλιτική φάλαγγα, να διακρίνουν επιμέρους στοιχεία της οπλιτικής φάλαγγας, όπως αποτυπώνονται στις πηγές, να καταγράψουν ιδιαίτερες στάσεις και αντιλήψεις, να κατανοήσουν αιτιώδεις σχέσεις στο πλαίσιο της περιόδου, να εμπλακούν με την πολυπλοκότητα του ιστορικού παρελθόντος και να διαμορφώσουν την προσωπική τους ιστορική αφήγηση. Η διαδικασία ανατροφοδότησης επιτρέπει την εκ νέου διαμόρφωση των απαντήσεων με τις αλλαγές που κρίνονται απαραίτητες, με την ενεργό εμπλοκή τόσο των μαθητών όσο και του εκπαιδευτικού.