Η ανάγνωση ιστορικών πηγών με θέμα τη Μεγάλη Ιδέα αποτελεί αυτόνομο μαθησιακό αντικείμενο, το οποίο προσομοιώνει τον τρόπο εργασίας των ιστορικών στο πλαίσιο της γνωστικής μαθητείας. Η χρήση και η αξιοποίηση των ιστορικών πηγών αποτελούν προτεραιότητα των ιστορικών στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το παρελθόν και να το καταστήσουν ιστορικό. Στην ίδια κατεύθυνση, η χρήση των ιστορικών πηγών στη σχολική τάξη, με την αξιοποίηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων μελέτης, επιτρέπει την άμεση συμμετοχή των μαθητών σε διαδικασίες διερεύνησης και οικοδόμησης της ιστορικής γνώσης. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να ανακαλέσουν προηγούμενες γνώσεις και αναπαραστάσεις για την έννοια της Μεγάλης Ιδέας, να επεξεργαστούν πρωτογενές ιστορικό υλικό και να κατανοήσουν τις δυνατότητες των ιστορικών πηγών. Ακόμη, μέσω της δραστηριότητας διερεύνησης, οι μαθητές μπορούν να θέσουν νέα ιστορικά ερωτήματα προς διερεύνηση και να εμπλακούν με την πολυπλοκότητα του ιστορικού παρελθόντος.