Ατμομηχανη
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Η ατμομηχανή που απεικονίζεται στη φωτογραφία του Ιωάννη Λάμπρου χρονολογείται το 1956, μία εποχή που η χρήση των κινητήρων μηχανών με ατμό έτεινε να εγκαταλειφτεί δίνοντας τη θέση τους σε άλλου τύπου κινητήριες μηχανές. Η ατμομηχανή ήταν η πρώτη κινητήρια μηχανή που χρησιμοποιήθηκε στους σιδηροδρομικούς συρμούς. Πρόκειται για μία αυτοκινούμενη μηχανή που χρησιμοποιεί ως μέσο κίνησης τον ατμό. Η διαδικασία είναι εξαιρετικά απλή. Με τη βοήθεια της καύσης άνθρακα (κάρβουνο), ξύλου ή πετρελαίου το νερό θερμαίνεται και παράγεται ατμός. Ο ατμός συγκεντρώνεται στον ατμολέβητα (boiler) και κινεί τα έμβολα τα οποία μεταδίδουν την κίνηση τους στους τροχούς της ατμομηχανής. Καθώς η ατμομηχανή κινείται σύρει (συρμός), συζευγμένα σε αυτή, βαγόνια τα οποία μπορεί να είναι επιβατικά ή φορτηγά ανάλογα με το είδος της αμαξοστοιχίας. Οπωσδήποτε, όμως, πίσω από την ατμομηχανή συρόταν ένα ειδικά διαμορφωμένο βαγόνι, η εφοδιοφόρος, (κοινώς καρβουνιέρα) προκειμένου να εφοδιάζει ο θερμαστής την ατμομηχανή με το απαραίτητο καύσιμο υλικό. Στη φωτογραφία παρατηρούμε μία παραδοσιακή ατμομηχανή με τη χαρακτηριστική καπνοδόχο στο μπροστινό μέρος. Από την καπνοδόχο έβρισκαν διέξοδο τα αέρια της καύσης και ο ατμός που είχε εκτονωθεί στον ατμοθάλαμο. Η διαφυγή αυτή του ατμού προς την καπνοδόχο είναι που παράγει και το χαρακτηριστικό ήχο της ατμάμαξας (γνωστό ως «τσαφ τσουφ»). Οι ατμάμαξες χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα κατά το 19ο και στις αρχές του 20ου αιώνα, με πολλές βελτιώσεις, αλλά το μεγάλο κόστος συντήρησής τους και άλλα μειονεκτήματα περιόρισαν σταδιακά τη χρήση τους μέχρι να εγκαταλειφθούν οριστικά στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Σήμερα ορισμένες ατμάμαξες παραμένουν σε χρήση μόνο για τουριστικούς λόγους όπως το Οριάν Εξπρές που πραγματοποιεί πλέον τη διαδρομή Παρίσι – Βιέννη (ενώ αρχικά έφθανε μέχρι την Κωνσταντινούπολη). Η συγκεκριμένη φωτογραφία απεικονίζει μία χαρακτηριστική ατμομηχανή, ο τύπος της οποίας χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλη έκταση για την κίνηση των σιδηροδρόμων.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Η φωτογραφία του Ιωάννη Λάμπρου με την ατμομηχανή του 1956, μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο μιας διδακτικής προσέγγισης του τρένου ως μεταφορικό μέσο, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του μαθητικού πληθυσμού δεν έχει εμπειρία από ταξίδια με τρένο. Το τρένο στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ευρώπη, έχει μικρή δημοτικότητα. Οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να διερευνήσουν την ιστορία του σιδηροδρόμου μέσα από διαδικασίες αναζήτησης και παρουσίασης της πληροφορίας που θα αντλήσουν από πολυτροπικά κείμενα. Ακόμα, μπορούν να διερευνήσουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αυτού του τρόπου μετακίνησης και η διδακτική διαδικασία να εστιάσει στη διατύπωση επιχειρήματος. Η συγκεκριμένη φωτογραφία, καθώς παρουσιάζει μία συγκεκριμένου τύπου κινητήρια μηχανή, την ατμομηχανή, μπορεί να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση του ενεργειακού προβλήματος, να αναζητηθούν οι λόγοι που οδήγησαν στην απομάκρυνση από αυτού του τύπου κινητήριων μηχανών και να διατυπωθούν απόψεις για την αναγκαιότητα αξιοποίησης οικολογικών και εναλλακτικών πηγών ενέργειας.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
9 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/3108
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Μουσείο Μπενάκη
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Μουσείο Μπενάκη (Μουσείο Μπενάκη)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Γεωγραφία - Γεωλογία Geography - GeologyΓεωγραφία - Γεωλογία > Ανθρωπογενές περιβάλλον Man-made environmentΑνθρωπογενές περιβάλλον > Ανάπτυξη DevelopmentΑνάπτυξη
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) Newer and Modern History (19th-20th century)Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) > Τεχνολογία και επιστήμη Technology and scienceΤεχνολογία και επιστήμη
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) Newer and Modern History (19th-20th century)Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) > Κοινωνία και καθημερινή ζωή Society and everyday lifeΚοινωνία και καθημερινή ζωή
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΡΝΑΒΑΣ, ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΟΥ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Μουσείο Μπενάκη
εκδότης/ες: Μουσείο Μπενάκη
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ