Τα καφενεια της παλιας Αθηνας
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Κείμενο του δημοσιογράφου, φιλόλογου και πολιτικού Θ. Α. Βελλιανίτη στο Ημερολόγιο Σκόκου, του έτους 1893. Ο Θεόδωρος Βελλιανίτης αναφέρεται στα καφενεία της παλιάς Αθήνας και στην αίγλη με την οποία αυτά περιβάλλονταν. Ο συγγραφέας αναφέρει ότι τα καφενεία αυτά ήταν μέρη, όπου άνθιζε ο πολιτικός λόγος και ουσιαστικά ήταν χώροι διαμόρφωσης και ζύμωσης της κοινής γνώμης. Σταδιακά όμως τα καφενεία αυτά, υπό το βάρος της φθοράς του χρόνου και με την αλλαγή των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών, οδηγήθηκαν σε παρακμή και έπαυσαν τη λειτουργία τους. Τα νέα καφενεία που τα αντικατέστησαν ήταν πολυτελέστερα αλλά τους έλειπε ο παλμός και η ψυχή που χαρακτήριζαν τα πρώτα. Ουσιαστικά η αλλαγή αυτή σηματοδοτούσε την απαρχή μιας νέας εποχής για την Αθήνα αλλά και για την Ελλάδα γενικότερα. Το Ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Σκόκου ήταν το δημοφιλέστερο λογοτεχνικό έντυπο της εποχής του και στις σελίδες του φιλοξενήθηκαν τα πιο αξιόλογα ονόματα της σύγχρονής του ελληνικής λογοτεχνίας. Το τελευταίο του τεύχος κυκλοφόρησε το 1918, τριάντα τρία χρόνια μετά από την έναρξη της κυκλοφορίας του, ενώ το αναγνωστικό κοινό του δεν περιοριζόταν στην Αθήνα και στον τότε μικρό ελλαδικό χώρο αλλά επεκτεινόταν σε όλη την ελληνική διασπορά. Οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο οδήγησαν στη διακοπή της κυκλοφορίας του περιοδικού, γιατί ήταν πλέον "μια περιττή πολυτέλεια" για τη χώρα.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Το παρόν μαθησιακό αντικείμενο μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας, ώστε οι μαθητές να γνωρίσουν μια πτυχή της καθημερινής ζωής της Αθήνας, στα τέλη του 19ου αιώνα. Η γλαφυρή περιγραφή του κειμένου θα έδινε το έναυσμα στους μαθητές να αναζητήσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των καφενείων της πρωτεύουσας και να συνειδητοποιήσουν τον ρόλο που διαδραμάτισαν στη ζωή των Αθηναίων της εποχής εκείνης ως χώροι πολιτικών ζυμώσεων και συναθροίσεων. Επίσης, συστήνεται οι μαθητές να προβούν σε σύγκριση με τη σημερινή εποχή και να περιγράψουν τη μορφή που έχουν τα σύγχρονα καφενεία. Προτείνεται να αναζητήσουν ονομασίες παλιών αλλά και σύγχρονων καφενείων ή σύγχρονων νεανικών καφενείων, των λεγόμενων καφέ. Μέσα στο κείμενο του Θ. Βελλιανίτη αναφέρονται τα ονόματα γνωστών καφενείων της εποχής, όπως το «Καφενείον, Η Ωραία Ελλάς», «Το πράσινο δενδρί», «Το Παυσίλυπον» και ο «Κήπος του Κλαυθμώνος». Στη συνέχεια, οι μαθητές θα μελετήσουν τις ονομασίες και θα τις σχολιάσουν, επισημαίνοντας διαφορές στις αντιλήψεις ανάμεσα στο σήμερα και το χθες. Επιπλέον, προτείνεται να διερευνηθεί ο ρόλος της πολιτικής στην καθημερινή ζωή του Έλληνα από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα. Επίσης, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα καφενεία ήταν παράλληλα χώροι ψυχαγωγίας και διασκέδασης. Οι μαθητές θα αναζητήσουν σημερινούς τρόπους ψυχαγωγίας και θα εντοπίσουν πως διαφοροποιούνται οι σύγχρονοι από τους παραδοσιακούς. Ένα στοιχείο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι στα παραδοσιακά καφενεία του 19ου αιώνα σύχναζαν μόνο οι άνδρες και όχι οι γυναίκες. Οι μαθητές μέσω σύγκρισης με τη σημερινή εποχή θα καταλήξουν σε συμπεράσματα για τη διαφοροποίηση του ρόλου της γυναίκας μέσα στην πάροδο των αιώνων και θα αντιληφθούν ότι η θέση της γυναίκας έχει βελτιωθεί, τουλάχιστον σε πολλές χώρες. Το φεμινιστικό κίνημα απέδωσε καρπούς και η ισότητα των δύο φύλων είναι μια μάχη που δεν έχει λήξει οριστικά αλλά που καθημερινά κερδίζει έδαφος απέναντι σε παλιές νοοτροπίες και προκαταλήψεις. Ακόμα, το παρόν μαθησιακό αντικείμενο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί κατά τη διδασκαλία του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας με σκοπό να αναγνωστεί το κείμενο ή τουλάχιστον κάποια αποσπάσματά του στη γλώσσα της εποχής εκείνης. Με τον τρόπο αυτό οι μαθητές θα αντιλαμβάνονταν τα διαφορετικά στάδια από τα οποία διήλθε η ελληνική γλώσσα, μέχρι να αποκτήσει τη σημερινή της μορφή. Τέλος, το συγκεκριμένο κείμενο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας με σκοπό την εύρεση των ιδεολογικών στοιχείων που απορρέουν από την περιγραφή του συγγραφέα. Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι, επειδή το συγκεκριμένο αντικείμενο παρουσιάζει πολλές πτυχές και προεκτάσεις, θα ήταν προτιμότερο να μελετηθεί διαθεματικά με τη βοήθεια του μαθήματος της Ιστορίας, της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας ή μέσα στο πλαίσιο ενός σχεδίου εργασίας (project). Με τον τρόπο αυτό θα μελετηθεί πολύπλευρα και θα αποφευχθεί ο κατακερματισμός της γνώσης.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
12 - 20
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/4764
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν. Πατρών
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν. Πατρών (Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν. Πατρών)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) Newer and Modern History (19th-20th century)Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) > Κοινωνία και καθημερινή ζωή Society and everyday lifeΚοινωνία και καθημερινή ζωή
Νέα Ελληνική Γλώσσα Modern Greek LanguageΝέα Ελληνική Γλώσσα > Λεξιλόγιο - Σημασιολογία Vocabulary - SemanticsΛεξιλόγιο - Σημασιολογία > Λαϊκές και λόγιες λέξεις Colloquial and formal wordsΛαϊκές και λόγιες λέξεις
Νεοελληνική Λογοτεχνία Modern Greek LiteratureΝεοελληνική Λογοτεχνία > Θέματα TopicsΘέματα > Πόλη και πολίτης City and citizenΠόλη και πολίτης
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > συνεργατική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός > γνώση > μετα-γνωστικός
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
συναισθηματικός > να διαμορφώνουν και να ακολουθούν ένα σύστημα αξιών
ψυχοκινητικός > να προσαρμόζονται και να δρουν δημιουργικά
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
δημιουργία πρωτότυπου έργου: Θ. Α. Βελλιανίτης
δημιουργία: Μποζίνη Θεοδώρα
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΟΖΙΝΗ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΨΥΧΟΓΥΙΟΥ
συντονιστής / επιστημονικός υπεύθυνος μεταδεδομένων: Ψυχογυιού Ευαγγελία
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν/μιου Πατρών
εκδότης/ες: Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν/μιου Πατρών
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ