Το κείμενο με τίτλο ‘Διγλωσσία, Διγνωμία’ (1909) του Γ. Ψυχάρη βρίσκεται δημοσιευμένο στο μαχητικό περιοδικό των δημοτικιστών ‘Ο Νουμάς’ (Vol 7, No 361 σ. 1). Πρόκειται για ένα κείμενο, γραμμένο στην ιδιόμορφη δημοτική της εποχής, που έχει τη μορφή επιστολής αλλά εμπεριέχει και στοιχεία άρθρου. Ο συντάκτης του διαπιστώνει την ύπαρξη μιας νοσηρής κατάστασης στη χώρα μας και μία γενικευμένη δυσαρμονία, επικαλούμενος τη μη ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, καθώς και την τουρκική και τη βουλγαρική απειλή, για να καταλήξει ότι τα αίτια αυτής της δυσαρμονίας δεν οφείλονται ούτε στο πολίτευμα ούτε στην ανικανότητα του στρατού, αλλά στην έλλειψη οργάνωσης και σταθερότητας στη χώρα, τις οποίες με τη σειρά τους αποδίδει στο γλωσσικό ζήτημα. Ειδικότερα, τονίζει ότι η επικρατούσα διγλωσσία περιορίζει την ανάπτυξη της σκέψης και καθιστά τους Έλληνες διστακτικούς στη λήψη αποφάσεων, κατά συνέπεια, μόνο η υιοθέτηση της δημοτικής θα επιτρέψει τη βελτίωση της κατάστασης.