Ο λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης στο βιβλίο του «Μικρασία Χαίρε» χαρακτηρίζει τον μητροπολίτη Χρυσόστομο Σμύρνης «ως ηγέτη, εθνάρχη, ψυχή της Ελληνικής Μικρασίας». Στην ελαιογραφία/πορτρέτο του απεικονίζεται η επιβλητική φυσιογνωμία του. Βλέμμα καθάριο κι αποφασιστικό με μάτια που μαρτυρούν πολλά, καλογραμμένα φρύδια και μια βαθιά ρυτίδα, όμοια με χαρακιά ανάμεσά τους, με πλούσια, λευκή γενειάδα αποπνέει τον σεβασμό. Το μαύρο ράσο, το ψηλό καλυμμαύχι και το εγκόλπιο στο στήθος του συμπληρώνουν την προσωπογραφία, που με τους δικούς της κώδικες αναδεικνύει πως ο Χρυσόστομος με τη ζωή του και το μαρτυρικό του τέλος «υπηρέτησε το Γένος και την Εκκλησία γράφοντας μια σελίδα χρυσή». Καταγόμενος από την Τρίγλια της Προποντίδας, ως μαθητής ήταν «αγχίνους, τολμηρός, φιλόπρωτος, ενθουσιώδης, φιλότιμος, οξύς, επίμονος, φίλαλος …» Φοίτησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και κοντά στους εμπνευσμένους διδασκάλους του διδάχτηκε όχι μόνο το λόγο του Θεού, αλλά και τη διαχρονικότητα του Ελληνικού πνεύματος, διαμορφώνοντας έτσι την προσωπική του αρετή. Για την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής το 1922 μ.Χ. ο τελευταίος Επίσκοπος Σμύρνης, Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης υπήρξε η συμβολικότερη μορφή της ,καθώς ο μαρτυρικός του θάνατος από τον τουρκικό όχλο είναι άρρηκτα δεμένος με τις τελευταίες στιγμές της ελληνικής Σμύρνης και του Ιωνικού Ελληνισμού.