Μεταλλεια σιδηρομεταλλευματος «Σεριφος-Σπηλιαζεζα»
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Η εικόνα αυτή δείχνει τη σκάλα φόρτωσης μεταλλεύματος στον Κουταλά της Σερίφου, που ήταν ιδιοκτησία της γαλλικής εταιρείας «Σέριφος-Σπηλιαζέζα». Η εταιρεία αυτή είχε ιδρυθεί το 1880 με κεφάλαια ομογενών τραπεζιτών της Κωνσταντινούπολης, Γάλλων κεφαλαιούχων και τη συμμετοχή της Οθωμανικής Τράπεζας. Τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της νέας εταιρείας είναι ιδιαίτερα δύσκολα, κυρίως λόγω έλλειψης κεφαλαίων, αλλά και της εισόδου νέων εργασιακών σχέσεων. Αυτές πρέπει να ήταν και οι αιτίες της απεργίας των μεταλλωρύχων της Σερίφου που ξέσπασε στα 1882-1883. Αρχικά, έδρα της εταιρείας ήταν ο Κουταλάς, όπου χτίστηκαν τα γραφεία της, εργατικές κατοικίες και αποθήκες. Σύντομα, όμως, θα μεταφερθεί στο Μεγάλο Λιβάδι, όπου θα δημιουργηθεί ένας ολόκληρος οικισμός, με ένα διώροφο διοικητήριο με κήπο και περίπτερο «belvedere», που στεγάζει τα γραφεία της εταιρείας και την κατοικία του διευθυντή, με χημείο, αστυνομικό σταθμό, εκκλησία και τη «Γρωμάννειο σχολή»• ένα σχολείο που κατασκευάστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα με χρήματα του ταμείου αλληλοβοηθείας των εργατών. Ανάμεσα στις δύο πλευρές της κοιλάδας του Μεγάλου Λιβαδιού, στον Κουταλά, τα Χάλαρα και το Μέγα Χωριό θα κατασκευαστούν εργατικές κατοικίες, ενώ στο Μέγα Χωριό υπήρχε νοσοκομείο για τους εργάτες. Το 1906 αλλάζει η διοίκηση της «Σέριφος-Σπηλιαζέζα», ενώ παράλληλα αρχίζει και η πρώτη σημαντική κρίση στον ελληνικό μεταλλευτικό τομέα, που θα διαρκέσει ολόκληρη την ταραγμένη δεκαετία του 1910. Οι αιτίες της κρίσης αυτής είναι ο διεθνής ανταγωνισμός με χώρες που διαθέτουν μεταλλεύματα και ορυκτά πιο πλούσια σε περιεκτικότητα και πιο φθηνά στην τιμή, καθώς και η διακύμανση των τιμών στις διεθνείς αγορές. Επιπλέον, η άνοδος της τιμής της χάρτινης δραχμής στο άρτιο και η συνακόλουθη αύξηση των ημερομισθίων μείωσε ακόμη περισσότερο την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών μεταλλευμάτων στις διεθνείς αγορές. Η κρίση της εξορυκτικής δραστηριότητας οδηγεί στη διακοπή ή τον περιορισμό των εργασιών των εταιρειών, στη μείωση του αριθμού των απασχολούμενων εργατών και εργατριών και στην πίεση των μισθών και των εισοδημάτων. Αυτές οι εξελίξεις, σε συνδυασμό με τις ιδεολογικές και πολιτικές ζυμώσεις που συντελούνται στο χώρο του εργατικού κινήματος, σχετίζονται ως ένα βαθμό με τις απεργίες που ξεσπούν την ίδια περίοδο σε πολλά μεταλλεία. Επιπλέον, το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και ο ναυτικός αποκλεισμός της Παλαιάς Ελλάδας από τις δυνάμεις της Αντάντ οδηγούν στην κατακόρυφη αύξηση των ναύλων και άρα στη μείωση των πωλήσεων και των κερδών της «Σέριφος-Σπηλιαζέζα». Παράλληλα, την ίδια περίοδο γίνεται μια προσπάθεια ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων (διάρκεια εργασίας, αμοιβές, εργατικά ατυχήματα, παιδική-γυναικεία εργασία, τεχνική διεύθυνση), που είχε τεθεί από τις αρχές του 20ού αιώνα τόσο από αστούς εκσυγχρονιστές όσο και από το εργατικό κίνημα. Εκεί στόχευαν ο νόμος «περί Ταμείου Μεταλλευτών» το 1901, ο «Κανονισμός των μεταλλευτικών εργασιών» του 1910 και το διάταγμα «Περί περιθάλψεως των εν τοις μεταλλείοις και μεταλλουργείοις παθόντων και των κατ’ αυτό Ταμείων Αλληβοηθείας Μεταλλείων» του 1912. Η εφαρμογή της νομοθεσίας θα αποτελέσει έναν από τους κύριους στόχους των εργατικών διεκδικήσεων τα επόμενα χρόνια. Τη δεκαετία του 1920, ο μεταλλευτικός τομέας βρίσκεται σε στασιμότητα, ενώ το κραχ του 1929 θα οδηγήσει σε αναστολή των εργασιών πολλών μεταλλευτικών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα ορισμένες να κλείσουν. Η «Σέριφος-Σπηλιαζέζα» συνεχίζει τη λειτουργία της την περίοδο της Κατοχής αλλά το 1951 διέκοψε τις εργασίες της. Η εικόνα των εγκαταστάσεων σήμερα είναι απογοητευτική. Όπως χαρακτηριστικά περιγράφεται σε πρόσφατη μελέτη «τα κτήρια του Μεγάλου Λιβαδιού και του Κουταλά βρίσκονται σε κατάσταση κατάρρευσης. Τα περισσότερα κτίρια της ακτής του Μεγάλου Λιβαδιού όπως και οι εργατικές κατοικίες στη Βαγία έχουν καταπατηθεί. Τα βιομηχανικά κτίρια κοντά στη σκάλα φόρτωσης είναι ερειπωμένα… Το κτίριο της διοίκησης έχει υποστεί μεγάλες ζημιές, ενώ τμήμα της στέγης του έχει καταρρεύσει. Το αρχείο των μεταλλείων, το οποίο είχε διατηρηθεί στη θέση του, λεηλατήθηκε. Από τις σκάλες φόρτωσης διατηρούνται μόνο αυτή του Κουταλά και η σκάλα της ανατολικής πλευράς του Μεγάλου Λιβαδιού…».

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Στην αρχή οι μαθητές σε ομάδες των δύο ατόμων αναζητούν στο διαδίκτυο τα ορυκτά που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα και τους λόγους που συμβαίνει αυτό. Στη συνέχεια γίνεται συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης για τη συμβολή της εκμετάλλευσης των ορυκτών στην οικονομική ανάπτυξη ενός τόπου. Ακολουθεί η αναζήτηση πληροφοριών (κείμενο, εικόνες, βίντεο) στο διαδίκτυο με ομάδες των δύο μαθητών σχετικών με τη λειτουργία των ορυχείων και τη διαδικασία εξόρυξης ορυκτών (σκάλα φόρτωσης, βαγονέτα μεταφοράς ορυκτών, τούνελ,….). Αυτές τις πληροφορίες η κάθε ομάδα τις παρουσιάζει στην ολομέλεια της τάξης. Στην ολομέλεια γίνεται στη συνέχεια συζήτηση για τους κινδύνους που υπάρχουν για τους εργαζόμενους στα ορυχεία και τους τρόπους που γίνεται περισσότερο ασφαλής η εργασία τους. Στο τέλος γίνεται αναζήτηση στο διαδίκτυο από ομάδες των δύο μαθητών και μετέπειτα συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης για τους λόγους που πολλά ορυχεία της Ελλάδας δεν λειτουργούν πλέον. Ακολουθούν οι προτάσεις των μαθητών για τους τρόπους αξιοποίησής τους μετά από την παύση λειτουργίας τους.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
9 - 18
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΤΥΠΙΚΟΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
4:30:00
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/2548
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Αποθετήρια ΕΚΤ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΕΚΤ (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΕΚΔΟΣΗ
v1.0 (final)
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Ιστορία HistoryΙστορία > Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) Newer and Modern History (19th-20th century)Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αι.) > Οικονομία EconomyΟικονομία
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > συνεργατική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > επίλυση προβλήματος
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός
γνωστικός > γνώση
γνωστικός > γνώση > βασισμένος σε γεγονότα
γνωστικός > γνώση > εννοιολογικός
γνωστικός > γνώση > διαδικαστικός
γνωστικός > γνώση > μετα-γνωστικός
γνωστικός > διεργασία
γνωστικός > διεργασία > να θυμούνται
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
γνωστικός > διεργασία > να εφαρμόζουν
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
εκδότης/ες: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ