Ο πίνακας του ρασοφόρου ποιητή, συγγραφέα και φλογερού πατριώτη Μαρτελάου, έργο του ζακυνθινού ζωγράφου Σπύρου Πελεκάση, μας συνδέει με την επτανησιακή πολιτιστική ιστορία και λογοτεχνία. Ο Αντώνιος Μαρτελάος καταγόταν από οικογένεια ευγενών της Ζακύνθου αλλά υπήρξε ένα γνήσιος δημοκράτης που ασπάστηκε από νωρίς τα ιδεώδη της Γαλλικής Επανάστασης και διέδιδε τις φιλελεύθερες ιδέες στους μαθητές του και στο λαό από τη θέση του εκκλησιαστικού ρήτορα. Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1754 και σπούδασε φιλολογία και φιλοσοφία. Σε νεαρή ηλικία φόρεσε το ράσο του Αναγνώστη, δηλαδή του ανθρώπου που έχει ως κύριο έργο του να διαβάζει στην Εκκλησία τις Γραφές, με σκοπό να γίνει ιερέας αλλά τον κέρδισε η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, της φιλοσοφίας και κυρίως η ποίηση. Ωστόσο, διατήρησε την ιερατική ενδυμασία σε όλη του τη ζωή. Οι δημοκρατικές του ιδέες εκφράστηκαν μέσα από τα ποιήματά του όπου καταδίκαζε τις αυθαιρεσίες, τις καταχρήσεις και τις αδικίες σε βάρος του λαού από τους τοπικούς αριστοκράτες και ευγενείς. Η γλώσσα με την οποία εκφράστηκε στο ποιητικό του έργο ήταν η δημοτική. Καθώς χρησιμοποίησε τη γλώσσα του λαού τα ποιήματά του έγιναν αμέσως γνωστά σε όλο το νησί της Ζακύνθου. Ο Αντώνιος Μαρτελάος ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη διδασκαλία και ίδρυσε σχολείο στη Ζάκυνθο όπου παρέδιδε δωρεάν μαθήματα στα παιδιά των ποπολάρων ενώ έπαιρνε ακριβά δίδακτρα από τα παιδιά των αρχόντων. Μαθητές του υπήρξαν ο Ούγκος Φώσκολος, ο Αντώνιος Μάτεσης, ο Γεώργιος Τερτσέτης, πιθανότατα ο Ανδρέας Κάλβος και ο Διονύσιος Σολωμός. Το έργο του Διονύσιου Σολωμού επηρεάστηκε σημαντικά από εκείνο του δασκάλου του και κυρίως από τον «Ύμνο εις την περίφημον Γαλλίαν και τον αρχιστράτηγον Βοναπάρτη» ένα έργο που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στους συντηρητικούς πνευματικούς κύκλους. Έντονα επηρεασμένος από το Γαλλικό Διαφωτισμό δημιούργησε μια γενιά νέων με φιλελεύθερες αντιλήψεις και δημοκρατικές αρχές για την κοινωνία. Συμμετείχε ενεργά στους αγώνες για την κατάργηση της Βενετικής κυριαρχίας στα Επτάνησα και όταν δημιουργήθηκε η Επτανησιακή Πολιτεία το 1800 ο Αντώνιος Μαρτελάος έγινε αμέσως μέλος της Φιλικής και συνδέθηκε στενά με το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Οι ιδέες του για ελευθερία και δικαιοσύνη δημιούργησαν γύρω του φανατικούς εχθρούς ανάμεσα στους αριστοκράτες, οι οποίοι τον κατηγόρησαν για συκοφαντία γεγονός που επιδείνωσε τη δύσκολη κατάσταση της υγείας του και πέθανε το 1819. Πριν πεθάνει έκαψε όλο το αρχείο και την αλληλογραφία του από φόβο μην πέσουν ονόματα και κινήματα συνεργατών πατριωτών, προσφύγων και συμπολιτών του στα χέρια των εχθρών του. Ο Αντώνιος Μαρτελάος ήταν ένα μεγάλος δάσκαλος και ρήτορας που μετέτρεψε τον άμβωνα της οικογενειακής του εκκλησίας της Αναλήψεως σε θεολογικό και πνευματικό κέντρο μεταδίδοντας στους μαθητές του την αγάπη για την ελευθερία και την αρετή.