2. Θεματολογία εκπαιδευτικών σεναρίων / Διδακτικοί στόχοι

Η θεματολογία των εκπαιδευτικών σεναρίων /φύλλων εργασίας εξακτινώνεται σε πέντε θεματικές ενότητες οι οποίες αποτελούνται από τέσσερα επιμέρους θέματα η καθεμιά (20 + 3 διδακτικές ώρες κατά προσέγγιση).

Στην αρχή μελετώνται τα οργανικά δεμένα υποσυστήματα βιοτικών παραγόντων (φυτά, ζώα, αποικοδομητές) καθώς επίσης και εκείνα των αβιοτικών παραγόντων (νερό, έδαφος, κλίμα, αέρας). Όλα αυτά τα υποσυστήματα συλλειτουργούν και συναπαρτίζουν το ευρύτερο δυναμικό σύστημα «δάσος».

Στη συνέχεια μελετώνται οι αλληλεπιδράσεις μέσα  στο σύστημα δάσος. Για το σκοπό αυτό επιλέχτηκαν τα θέματα τροφικές αλυσίδες, προσαρμογή, αποικοδόμηση και ροή ενέργειας. Όλα αυτά τα θέματα εμπεριέχουν την έννοια της λειτουργίας και στο επίπεδο των μαθητών προτείνονται να προσφέρονται όχι τόσο με όρους «τι είναι» που επιζητούν ορισμό και έχουν αυξημένο βαθμό δυσκολίας για το Δημοτικό Σχολείο αλλά με όρους όπως «πώς είναι;» «τι κάνει;» «πώς λειτουργεί;» οι οποίοι παραπέμπουν σε μοντελοποίηση η οποία μπορεί να βοηθήσει τον αναλογικό συλλογισμό και τη μεταφορά της μάθησης.

Ακολουθεί η μελέτη των αλληλεπιδράσεων του συστήματος δάσος με τους εξωγενείς παράγοντες ή συστήματα. Έτσι προτείνονται για μελέτη τα θέματα της σχέσης και αλληλεπίδρασης του δάσους με τον αέρα των πόλεων, του δάσους με τη διάβρωση του εδάφους, του δάσους  με τις ανθρώπινες δραστηριότητες (παροχή αγαθών, επαγγέλματα, αναψυχή), και τέλος, του δάσους με το κλίμα.

Δίνουμε έμφαση στους κινδύνους από τον τρόπο διαχείρισής του από τον άνθρωπο για να τονιστούν τα «ρήγματα» και οι «ασυνέχειες» ή «ανωμαλίες» στις ομαλές αλληλεπιδράσεις. Από τους κινδύνους προτείνονται για μελέτη οι πυρκαγιές, η υπέρμετρη υλοτομία, η υπερβόσκηση και η όξινη βροχή. Άλλοι κίνδυνοι όπως οι ενδογενείς κ.ά. δεν προτάσσονται στην πρότασή μας για το Δημοτικό Σχολείο. Η όξινη βροχή προτείνεται ως πρόβλημα του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος, γιατί δεν είναι εκτεταμένη στα ελληνικά δάση που αποτελούν τον κύκλο εμπειριών των μαθητών.

Η τελευταία ενότητα αποτελεί την ενότητα της δράσης. Επιδιώκουμε η απόφαση για δράση με έναν κώδικά ηθικής και κανόνες συμπεριφοράς να έρθει ως απόρροια της μελέτης των αλληλεπιδράσεων με φυσικό τρόπο. Δηλαδή, μιας και το δάσος μας αφορά και μας επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα είναι φυσικό να αναλάβουμε δράση για μια υγιή αλληλεπίδραση μαζί του και να προσπαθήσουμε να αποκαταστήσουμε τις διαταραχές ή τις «ανωμαλίες», τα «ρήγματα» στις φυσικές αλληλεπιδράσεις.

Η προτεινόμενη θεματολογία ακολουθεί την ακόλουθη διάρθρωση:

α.      Πυρκαγιές

β.      Όξινη βροχή

γ.      Ανεξέλεγκτη Υλοτομία

δ.      Υπερβόσκηση