Ευριπιδη, «Μηδεια», εισαγωγη – σχολια Γεωργιος Μιστριωτης
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ   
 
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ  
 
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Ο Γεώργιος Μιστριώτης (1840μ.Χ – 1916μ.Χ) σπούδασε Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας. Αν και υπέρμαχος της καθαρεύουσας δεν δίστασε να βραβεύσει ως εισηγητής σε ποιητικούς διαγωνισμούς έργα γραμμένα στη δημοτική. Αναμείχτηκε στα Ορεστειακά. Η ιστορία του για τα ομηρικά έπη και τα έργα του για τον Πλάτωνα και τις τραγωδίες των τριών τραγικών παραμένουν ακόμη και σήμερα υποδειγματικά και μοναδικά, όπως και η ιστορία του για την αρχαία και μεσαιωνική λογοτεχνία, «Η Ελληνική Γραμματολογία μέχρι της υπό των Τούρκων αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως». Η «Μήδεια» του Ευριπίδη είναι μια από τις τραγωδίες του μεγάλου δραματουργού που εκδόθηκε από τον Γεώργιο Μιστριώτη το 1902μ.Χ σε δεύτερη έκδοση και περιλαμβάνει εισαγωγή, κείμενο και σχόλια. Στην εκτενή εισαγωγή του ο Γεώργιος Μιστριώτης αρχικά επισημαίνει τον παραλληλισμό των τριών μεγάλων τραγικών της αρχαιότητας Αισχύλου, Σοφοκλή και Ευριπίδη με τους τρεις στρατηγούς Μιλτιάδη, Περικλή και Αλκιβιάδη αντίστοιχα, υπογραμμίζοντας ως γνήσιους εκπροσώπους της εποχής τους τον Αλκιβιάδη και τον Ευριπίδη. Για την ποίηση του Ευριπίδη σημειώνει πως την τιμούσαν άνθρωποι «ου μόνον αφιλόσοφοι αλλά και αυτοί οι μεγαλονύμων φιλοσοφικών σχολών ιδρυταί» ο Σωκράτης, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης ενώ οι ποιητές της νέας κωμωδίας τον τιμούσαν ως «ημίθεον» και ο Δίφιλος τον αποκαλούσε «κατάχρυσον». Σημειώνει επίσης πως ο Ευριπίδης ήταν «ο ήρωας των λαών» και «το είδωλον των φιλοσόφων και κωμικών και[…]ο αυλικός ποιητής των Ελλήνων και εξελληνισθέντων βασιλέων και τυράννων». Οι τραγωδίες του Ευριπίδη επηρέασαν τη Ρωμαϊκή τραγωδία και τονίζει πως «η Ρωμαϊκή Τραγωδία εθήλαζεν εκ της Ευριπιδείου Εκάβης ως ο Ρώμος και ο Ρωμύλος εκ της λυκαίνης το γάλα». Αλλά και στην περίοδο της Αναγέννησης ο Ευριπίδης μελετήθηκε στην Ολλανδία, όπου σύμφωνα με την εισαγωγή του Μιστριώτη, ο Walckenaer ονομάζει τον Ευριπίδη «πρόδρομο του Χριστιανισμού» και στη Γερμανία, όπου ο Lessing υπερασπίστηκε τους προλόγους του Ευριπίδη και ο Ludwig Tieck τον χαρακτήρισε ως «τον ρωμαντικόν της αρχαιότητος τραγικόν». Ο Γεώργιος Μιστριώτης επιδιώκει αναφέροντας αυτά τα στοιχεία στην εισαγωγή να αναδείξει τον «θαυμασμόν παρ΄εξόχων διανοιών» για το έργου του μεγάλου τραγικού, σημειώνοντας παράλληλα πως δεν συγκρίνει το έργο των τριών τραγικών καθώς ο καθένας τους με το έργο τους όρισαν «την δραματικήν τέχνην». Στη συνέχεια της εισαγωγής επισημαίνει πως ο Ευριπίδης πήρε το θέμα της Μήδειας από τον κύκλο του μύθου των Αργοναυτών και παρουσιάζει λιτά και καίρια την υπόθεση του. Σημειώνει πως στους αρχαίους υπήρχαν «διάφορα διηγήματα περί των φονέων των τέκνων της Μήδειας αλλά ο Ευριπίδης θέλων πάντοτε να ήναι τραγικώτατος εξελέξατο τον υπό της μητρός θάνατον αυτών». Η δομή της τραγωδίας, γράφει, ακολουθεί τη δομή του Αριστοτέλη (πρόλογος-επεισόδιο- στάσιμο – έξοδος) και ακολουθεί η περιληπτική απόδοση του μύθου. Ακολουθεί α) η τεκμηριωμένη κριτική για τη δραματική τέχνη του Ευριπίδη, όπου ο Γεώργιος Μιστριώτης αναφέρεται στα προβλήματα που ο συγκεκριμένος πρόλογος του Ευριπίδη αντιμετωπίζει, στην επισήμανση για τον μύθο πως η Μήδεια «έκτεινεν τα τέκνα άνευ ανάγκης ... αλλ΄εν επικαταλογισμώ» και ενώ «ηδύνατο να σώση αυτούς ζώντας» και εμφατικά σημειώνει πως «η Μήδεια φονεύει τα τέκνα της όπως ο Ιάσων μάλιστα δηχθή», β) η συνοπτική αλλά καίρια παρουσίαση του ήθους των πρωταγωνιστών (Μήδεια, Ιάσων, Κρέων, Γλαύκη) και γ) η επισήμανση πως το Γ΄στάσιμο είναι το «πλέον λυρικόν» και προκάλεσε την επιδοκιμασίαν των Αθηναίων θεατών,αναδεικνύοντας έτσι την επίτευξη του σκοπού του Ευριπίδη που ήθελε να κάνει σαφές πως «η προδοσία του ανδρός άγει τη γυναίκα μέχρι μανίας» για να απεικονίσει «οία η ανθρώπινη φύσις» με τη σημείωση πως η τραγωδία διδάχτηκε την άνοιξη του 431πχ στα Μεγάλα Διονύσια, με πολιτικό υπαινιγμό για την «επιμαχία» Αθηναίων μετά των Κερκυραίων. Η εισαγωγή ολοκληρώνεται με τις επιδράσεις της «Μήδειας» του Ευριπίδη στους μεταγενέστερους. Ακολουθεί η αναφορά εκδόσεων και βοηθημάτων, το κείμενο και τα σχόλια. Ο Γεώργιος Μιστριώτης ήταν ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους του κινήματος του διαφωτισμού, που πίστευε ότι η Αρχαία Ελλάδα θα «ανασταινόταν», όταν θα εμφανίζονταν οι νέοι Σοφοκλήδες και Ευριπίδηδες και έβλεπε αυτήν την ανάσταση να πραγματώνεται και με την πρόοδο του Ελληνικού Θεάτρου. Αγωνίστηκε για την ανάδειξη του καθοριστικού ρόλο του θεάτρου στην προσπάθεια ανόρθωσης του νέου Ελληνισμού.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Το έργο «Μήδεια» του Ευριπίδη με εισαγωγή και σχόλια του Γεωργίου Μιστριώτη μπορεί να αξιοποιηθεί διδακτικά στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία. Συγκεκριμένα με την καθοδήγηση του διδάσκοντα η εκτενής εισαγωγή του Γεωργίου Μιστριώτη στην τραγωδία συνοδευόμενη από δραστηριότητες συνεργατικής μάθησης, που αφορούν κυρίως τις σελ. 3-16 και 30- 47, δίδει τη δυνατότητα στους μαθητές να γνωρίσουν τον τραγικό ποιητή Ευριπίδη, ως εκπρόσωπο της εποχής του και να κατανοήσουν στοιχεία της δραματικής τεχνικής του. Επίσης το Α΄ επεισόδιο (στ 214-409) και το Α΄ στάσιμο (στ 410-445) της τραγωδίας μπορούν να αξιοποιηθούν διδακτικά στη Νεοελληνική Λογοτεχνία, στην ενότητα «Τα φύλα στη λογοτεχνία», ως παράλληλα κείμενο από την αρχαία ελληνική λογοτεχνία. Τα συγκεκριμένα αποσπάσματα δίδονται στο πρωτότυπο και συνοδεύονται από τη μετάφραση και δραστηριότητες συνεργατικής μάθησης με στόχο οι μαθητές να γνωρίσουν και να αντιληφτούν τη γυναικεία ταυτότητα και την κοινωνική θέση της γυναίκας στο πλαίσιο που ορίζουν τα βασικά στοιχεία της συγκεκριμένης τραγωδίας: «η προδοσία του ανδρός άγει τη γυναίκα μέχρι μανίας», «ο έρως έχει πανσθενή δύναμιν» και «οι αμαρτάνοντες τιμωρούνται ουχί υπό της θείας δίκης αλλά … δι’ αυτών των ανθρωπίνων παθών». Τέλος το Γ΄ στάσιμο (στ. 824- 865) της τραγωδίας, το πλέον λυρικό, μπορεί να αξιοποιηθεί διδακτικά και στην Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου. Το στάσιμο αναφέρεται στη σοφία και την ευσέβεια των Αθηναίων κατά συνέπεια συνοδευόμενο από τη μετάφραση του και από δραστηριότητες συνεργατικής μάθησης μπορεί να αποτελέσει την αφόρμηση για να γνωρίσουν οι μαθητές με την καθοδήγηση του διδάσκοντα και δραστηριότητες συνεργατικής μάθησης την Αθήνα των κλασικών χρόνων και ιδιαίτερα τον πολιτισμό, την πνευματική καλλιέργεια και το ήθος που διαμόρφωναν οι Αθηναίοι στην πόλη τους. Τέλος το συγκεκριμένο έργο του Γεωργίου Μιστριώτη μπορεί να αξιοποιηθεί διδακτικά για τους φοιτητές της Φιλολογίας καθώς η μελέτη του μπορεί να αποτελέσει την αφόρμηση να γνωρίσουν έναν από τους τελευταίους εκπροσώπους του κινήματος του διαφωτισμού, τον Γεώργιο Μιστριώτη, τη θέση του για το γλωσσικό ζήτημα με την ανάμειξή του στα Ορεστειακά, την ανάδειξή του σε μορφή-σύμβολο της μεγάλης διένεξης καθαρευουσιάνων και δημοτικιστών και τις συνέπειες που είχε για το σύνολο του έργο του.


ΣΤΟΧΕΥΟΜΕΝΟ ΚΟΙΝΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
ΤΥΠΙΚΟ ΕΥΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
15 - 20
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΧΟ
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ
8526/6702
ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Σερρών
ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Φωτόδεντρο Πολιτισμός
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών (Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών)
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΙΕΠ (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΙΕΠ))
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία Ancient Greek Language and GrammarΑρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία > Συγγραφέας WriterΣυγγραφέας
Ιστορία HistoryΙστορία > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) Ancient times (1100 B.C. - 4th century A.D.)Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Πολιτισμός και Γραμματολογία Culture and GrammatologyΠολιτισμός και Γραμματολογία
Νεοελληνική Λογοτεχνία Modern Greek LiteratureΝεοελληνική Λογοτεχνία > Θέματα TopicsΘέματα > Πόλη και πολίτης City and citizenΠόλη και πολίτης
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
γνωστική προσέγγιση > συνεργατική μάθηση
γνωστική προσέγγιση > διερευνητική μάθηση
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
γνωστικός > διεργασία > να κατανοούν
γνωστικός > διεργασία > να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά
συναισθηματικός > να ανταποκρίνονται και να συμμετέχουν
συναισθηματικός > να διαμορφώνουν και να ακολουθούν ένα σύστημα αξιών
ψυχοκινητικός > να δρουν με αυτοπεποίθηση με βάση οδηγίες
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ & ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
δημιουργία πρωτότυπου έργου: Ευριπίδης
υπεύθυνος / συντονιστής υποέργου: Δρ. Θεοδόσιος Τσαπέλας
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
μεταδεδομένα: ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΚΩΤΣΑΚΗ
επιμέλεια / επικύρωση μεταδεδομένων: ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ / ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
χορηγός άδειας χρήσης: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών
εκδότης/ες: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών
χορηγός άδειας χρήσης μεταδεδομένων: ΙΕΠ
εκδότης/ες μεταδεδομένων: ΙΤΥΕ, ΙΕΠ
ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  
seal image metadata seal image
ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ