Το πείραμα του Ερατοσθένη είναι ένα αρχαίο πείραμα που πραγματοποιήθηκε από τον αρχαίο Έλληνα μαθηματικό και αστρονόμο Ερατοσθένη της Κυρήνης περίπου τον 3ο αιώνα π.Χ. Το πείραμα αυτό είναι γνωστό κυρίως για τη μέτρηση της περιφέρειας της Γης. Η βασική ιδέα του πειράματος έγκειται στο να υπολογιστεί η απόσταση ανάμεσα σε δύο πόλεις, την Αλεξάνδρεια και τη Συήνη, που βρίσκονται στην αρχαία Αίγυπτο. Ο Ερατοσθένης παρατήρησε ότι κατά την μεσημβρινή ώρα της ημέρας του θερινού ηλιοστασίου, όταν ο ήλιος ήταν ακριβώς αντιμέτωπος με την κορυφή ενός καλάμου στην Αλεξάνδρεια, ο ίδιος παρατήρησε ότι ο κάτοπτρος που τοποθέτησε στη Συήνη δημιουργούσε μια σκιά, δηλαδή υπήρχε γωνία ανάμεσα στην κατακόρυφη καταψύξη του καλάμου και στην σκιά που έριχνε το κάτοπτρο. Χρησιμοποιώντας γνωστούς γεωμετρικούς κανόνες και το γεγονός ότι η Γη είναι σχεδόν σφαιρική, ο Ερατοσθένης υπολόγισε τη γωνία αυτή και χρησιμοποίησε τις γνωστές αποστάσεις ανάμεσα στις δύο πόλεις για να υπολογίσει την περίμετρο της Γης. Το ποσοστό της γωνίας αυτής στον πλήρη κύκλο είναι ίσο με το ποσοστό της απόστασης ανάμεσα στις δύο πόλεις στην περίμετρο του πλήρους κύκλου της Γης. Παρόλο που τα αρχικά του αποτελέσματα ήταν περίπου σωστά, πρέπει να σημειωθεί πως οι αρχαίοι Έλληνες δεν γνώριζαν ακριβώς τις γεωγραφικές διαστάσεις της Γης, οπότε η πείραμα αυτό δεν ήταν απόλυτα ακριβές. Ωστόσο, αποτελεί ένα ενδιαφέρον παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαίοι αστρονόμοι και μαθηματικοί χρησιμοποιούσαν την παρατήρηση και τους υπολογισμούς για να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους.